Dla wielu freelancerów w Polsce naturalnym etapem rozwoju jest pytanie: czy warto założyć jednoosobową działalność gospodarczą (JDG)? Klienci coraz częściej oczekują faktur VAT, a własna firma kojarzy się z profesjonalizmem i większą wiarygodnością. Z drugiej strony – JDG to nie tylko nowe możliwości, ale też konkretne obowiązki: podatki, księgowość i przede wszystkim ZUS, który potrafi zjeść sporą część zarobków.
Założenie firmy daje dostęp do narzędzi, które ułatwiają współpracę z dużymi klientami i zagranicznymi kontrahentami. Jednocześnie wymaga podjęcia decyzji podatkowych, ponoszenia stałych kosztów i pilnowania formalności, które nie zawsze są opłacalne przy nieregularnych dochodach freelancera.
W tym artykule przyjrzymy się, kiedy JDG rzeczywiście się opłaca, a kiedy lepiej pozostać przy innych formach działania. Porównamy zalety i wady, pokażemy realne koszty i omówimy alternatywy takie jak działalność nierejestrowana czy platformy do fakturowania. Dzięki temu łatwiej będzie podjąć świadomą decyzję – czy firma to krok naprzód, czy może przedwczesny balast.
Dlaczego freelancerzy myślą o JDG?
Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) wydaje się naturalnym krokiem, gdy freelancer zaczyna regularnie pracować z klientami – zwłaszcza biznesowymi. W praktyce istnieje kilka powodów, dla których wielu specjalistów rozważa ten krok już na początku swojej kariery.
1. Klienci oczekują faktury
Dla firm kooperacja na podstawie faktury VAT jest po prostu najwygodniejsza – mogą zaksięgować koszt i odliczyć VAT. Rachunek czy umowa o dzieło często nie wystarczają, a freelancerzy bez możliwości wystawienia faktury bywają pomijani przy poważniejszych zleceniach.
2. Profesjonalny wizerunek
Działalność gospodarcza to sygnał, iż freelancer traktuje swoją pracę poważnie. Dla wielu klientów posiadanie firmy to dowód stabilności i wiarygodności.
3. Możliwość rozliczania kosztów
Prowadząc JDG, freelancer może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki związane z pracą – np. komputer, oprogramowanie, szkolenia czy coworking. To realnie obniża podstawę opodatkowania.
4. Większa elastyczność podatkowa
JDG daje możliwość wyboru formy opodatkowania (skala, liniowy, ryczałt), dzięki czemu freelancer może dopasować system podatkowy do swoich dochodów i rodzaju działalności.
5. Łatwiejsza kooperacja z zagranicą
Przy klientach z UE czy spoza UE posiadanie JDG zarejestrowanej do VAT-UE ułatwia i formalizuje współpracę.
Tabela nr 1: Powody zakładania JDG przez freelancerów
| Faktury VAT | Wymóg większości klientów B2B |
| Profesjonalny wizerunek | Większa wiarygodność i szansa na zlecenia |
| Rozliczanie kosztów | Możliwość obniżenia podatku |
| Elastyczność podatkowa | Skala, liniowy, ryczałt |
| Klienci zagraniczni | Łatwiejsze rozliczenia (VAT-UE, eksport usług) |
Koszty prowadzenia JDG
Choć posiadanie działalności gospodarczej daje freelancerowi wiele możliwości, to wiąże się też ze stałymi kosztami, które trzeba ponosić niezależnie od tego, czy w danym miesiącu były zlecenia, czy nie. To właśnie one sprawiają, iż JDG nie zawsze jest najlepszym wyborem na początkowym etapie freelancingu.
1. Składki ZUS
- Ulga na start – przez pierwsze 6 miesięcy freelancer płaci tylko składkę zdrowotną (ok. 400–500 zł miesięcznie w 2025 r.).
- Mały ZUS (24 miesiące) – niższe składki społeczne, łącznie z ubezpieczeniem zdrowotnym wynoszą ok. 800–900 zł miesięcznie.
- Pełny ZUS – po okresie ulg obowiązują pełne składki (ok. 2000 zł miesięcznie). To największe obciążenie finansowe w JDG.
2. Podatki
- Skala podatkowa – 12% do 120 tys. zł dochodu rocznie, 32% powyżej.
- Podatek liniowy – 19% niezależnie od dochodów.
- Ryczałt – od 8,5% do 15% w zależności od rodzaju działalności.
Każda z tych form ma swoje plusy i minusy – wybór zależy od zarobków i charakteru freelancingu.
3. Księgowość
- Samodzielna księgowość przy ryczałcie jest możliwa, ale czasochłonna.
- Przy skali czy podatku liniowym większość freelancerów korzysta z biura rachunkowego lub systemów online.
- Koszt: od 100 zł miesięcznie (księgowość internetowa) do 400–600 zł (pełne biuro rachunkowe).
4. Inne koszty ukryte
- Obowiązkowe zaliczki na PIT.
- Ewentualny VAT (przy obrocie powyżej 200 tys. zł rocznie lub przy usługach objętych obowiązkowym VAT).
- Koszty administracyjne (np. podpis elektroniczny, oprogramowanie księgowe).
Zalety JDG dla freelancera
Pomimo kosztów i formalności, jednoosobowa działalność gospodarcza ma wiele zalet, które sprawiają, iż dla części freelancerów jest to najbardziej opłacalna forma działania.
1. Możliwość wystawiania faktur VAT
Dzięki JDG freelancer może współpracować zarówno z polskimi, jak i zagranicznymi firmami w pełni profesjonalnie. Faktura VAT to standard, którego oczekują kontrahenci biznesowi.
2. Odliczanie kosztów uzyskania przychodu
Sprzęt komputerowy, oprogramowanie, kursy, książki, podróże służbowe, a choćby część kosztów mieszkania (np. Internet) – wszystko to może zostać zaliczone do kosztów i obniżyć podatek dochodowy.
3. Elastyczność podatkowa
W JDG można wybrać jedną z kilku form opodatkowania (skala, liniowy, ryczałt). To daje możliwość dopasowania systemu podatkowego do własnych zarobków i specyfiki pracy.
4. Profesjonalny wizerunek
Firma w CEIDG to dla wielu klientów dowód stabilności i poważnego podejścia do współpracy. To często zwiększa szansę na większe kontrakty i długoterminowe umowy.
5. Możliwość rozwoju biznesu
JDG daje możliwość zatrudniania innych osób (np. na umowę zlecenie), skalowania działalności, ubiegania się o dotacje czy kredyty biznesowe.
Tabela nr 2: Zalety JDG – podsumowanie
| Faktury VAT | Profesjonalna kooperacja z klientami B2B |
| Odliczanie kosztów | Niższy podatek dzięki kosztom uzyskania przychodu |
| Elastyczność podatkowa | Wybór skali, liniowego lub ryczałtu |
| Profesjonalny wizerunek | Wiarygodność i większe szanse na duże kontrakty |
| Rozwój biznesu | Możliwość skalowania i pozyskiwania finansowania |
Wady JDG dla freelancera
Choć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej otwiera wiele drzwi, wiąże się też z istotnymi minusami, które szczególnie dotkliwie odczuwają początkujący freelancerzy.
1. Stałe koszty niezależne od przychodu
Nawet jeżeli w danym miesiącu freelancer nie ma żadnego zlecenia, musi zapłacić ZUS oraz ponieść koszty księgowości. Przy pełnym ZUS-ie i biurze rachunkowym to może być choćby ponad 2500 zł miesięcznie.
2. Duże obciążenie ZUS
Po okresie ulg (ulga na start, mały ZUS) przedsiębiorca płaci pełne składki, co często zjada znaczną część zarobków – szczególnie jeżeli dochody są nieregularne.
3. Biurokracja i odpowiedzialność
Freelancer z JDG musi samodzielnie pilnować terminów zaliczek, VAT-ów, deklaracji i rozliczeń. Każdy błąd może oznaczać konieczność składania korekt, a w najgorszym przypadku – kary finansowe.
4. Brak stabilności w „chudszych” miesiącach
Przy JDG koszty stałe są nieubłagane – bez względu na to, czy freelancer miał pięć dużych kontraktów, czy żadnego. To rodzi ryzyko zadłużania się lub konieczności dorabiania w innej formie.
5. Trudny start dla początkujących
Dla osoby, która dopiero testuje freelancing, JDG jest często zbyt dużym obciążeniem finansowym i formalnym. W takich sytuacjach bardziej opłacalne bywają inne formy działania – np. platformy do fakturowania.
Alternatywy dla JDG
Na szczęście dla freelancerów prowadzenie własnej działalności gospodarczej nie jest jedynym sposobem na legalne i profesjonalne rozliczanie się z klientami. W zależności od etapu kariery i liczby zleceń można wybrać inne opcje, które bywają prostsze i tańsze.
1. Umowy cywilnoprawne (dzieło, zlecenie)
- Proste rozwiązanie na start – to klient rozlicza podatek i odprowadza składki.
- Brak faktur VAT, co ogranicza współpracę z biznesem i klientami zagranicznymi.
- Najlepsze dla freelancerów, którzy dopiero sprawdzają rynek i nie mają regularnych kontraktów.
2. Działalność nierejestrowana
- Możliwość zarabiania do limitu (75% minimalnej pensji brutto miesięcznie).
- Brak ZUS i biurokracji.
- Brak faktur VAT – więc tylko dla prostych, okazjonalnych zleceń.
3. Platformy do fakturowania
- Umożliwiają wystawianie faktur VAT klientom w Polsce i za granicą.
- Podatki i formalności rozlicza platforma.
- Opłaty w formie prowizji lub abonamentu.
- Dają freelancerowi profesjonalny wizerunek i pełną legalność bez JDG.
Wniosek: Alternatywy dla JDG pozwalają uniknąć ryzyka związanego z kosztami stałymi i biurokracją, a jednocześnie działają w pełni legalnie.
Tabela nr 3: Porównanie JDG z innymi formami freelancingu
| Umowy cywilnoprawne | Nie | Tak/Nie (w zależności od umowy) | Niskie | Okazjonalne zlecenia |
| Działalność nierejestrowana | Nie | Nie | Niskie | Dorabianie do etatu, małe przychody |
| JDG | Tak | Tak | Wysokie | Stałe, wysokie dochody |
| Platformy do fakturowania | Tak | Nie* | Niskie | Regularne zlecenia, klienci PL i zagraniczni |
* w modelach abonamentowych (np. Bizky Freelance Prime) freelancer może dodatkowo mieć dostęp do NFZ bez konieczności pełnego ZUS.
Bizky Freelance Prime – kompromis między JDG a freelancingiem
Wielu freelancerów stoi przed dylematem: czy zakładać JDG, żeby móc wystawiać faktury i współpracować z klientami biznesowymi, czy pozostać przy prostszych, ale mniej profesjonalnych rozwiązaniach? Właśnie tutaj pojawia się alternatywa w postaci Bizky Freelance Prime – modelu, który łączy zalety JDG i swobodnego freelancingu.
Jak to działa?
- Freelancer płaci stały miesięczny abonament zamiast składek ZUS i prowizji od każdej faktury.
- Może wystawiać dowolną liczbę faktur VAT, także w walutach obcych, dla klientów w Polsce i za granicą.
- Podatki są rozliczane automatycznie przez Bizky – freelancer dostaje wynagrodzenie netto.
- W ramach abonamentu dostępne jest również ubezpieczenie zdrowotne (NFZ) i wsparcie księgowe.
Dlaczego to kompromis?
- Daje profesjonalny wizerunek i pełnoprawne faktury jak JDG.
- Eliminuje obowiązek płacenia pełnego ZUS i prowadzenia księgowości.
- Koszty są przewidywalne i nie rosną wraz z liczbą klientów czy faktur.
- Freelancer nie ponosi ryzyka wysokich zobowiązań w miesiącach, gdy ma mniej zleceń.
Kiedy się opłaca?
- Przy regularnych zleceniach – gdy prowizje z klasycznych platform zaczynają być zbyt wysokie.
- Dla osób, które chcą współpracować z klientami zagranicznymi, ale bez JDG i VAT-UE.
- Dla freelancerów, którzy chcą zachować elastyczność, a jednocześnie mieć bezpieczeństwo ubezpieczenia zdrowotnego.
Wniosek: Bizky Freelance Prime to rozwiązanie, które pozwala działać profesjonalnie i bezpiecznie – bez ponoszenia wszystkich kosztów i obowiązków związanych z prowadzeniem własnej firmy.
Case studies
Żeby lepiej pokazać, kiedy JDG jest opłacalna, a kiedy lepiej wybrać alternatywy, przyjrzyjmy się kilku przykładom freelancerów w różnych sytuacjach zawodowych.
1. Początkujący freelancer – grafik
Anna dorabia do studiów, wykonując projekty graficzne za kilkaset złotych miesięcznie.
- Problem: klienci prywatni płacą bez problemu, ale biznesowi pytają o fakturę.
- Rozwiązanie: działalność nierejestrowana + sporadyczne umowy o dzieło.
- Wniosek: zakładanie JDG przy tak niskich dochodach nie miałoby sensu – koszty ZUS przewyższyłyby zarobki.
2. Doświadczony programista z wysokimi dochodami
Kamil zarabia 20 000 zł miesięcznie, pracując jako backend developer dla polskiej firmy IT.
- Rozwiązanie: JDG na podatku liniowym 19%, rejestracja do VAT.
- Plusy: możliwość odliczania kosztów (sprzęt, biuro, kursy).
- Wniosek: przy wysokich i stałych dochodach JDG jest najlepszym wyborem.
3. Freelancer z klientami zagranicznymi
Marta tłumaczy teksty dla wydawnictw w Niemczech i we Francji.
- Problem: klienci wymagają faktur w euro i rozliczeń VAT-UE.
- Rozwiązanie: platforma do fakturowania.
- Wniosek: JDG byłaby zbyt kosztowna i skomplikowana, a platforma automatycznie obsługuje VAT-UE i waluty.
4. Copywriter, który przeszedł z JDG na Bizky Prime
Piotr prowadził JDG przez 3 lata, ale miał duże wahania dochodów – od 3 do 12 tys. zł miesięcznie.
- Problem: wysokie koszty ZUS w miesiącach, gdy pracy było mniej.
- Rozwiązanie: Bizky Freelance Prime – stały abonament zamiast ZUS i księgowości.
- Efekt: przewidywalne koszty, faktury VAT dla klientów z Polski i zagranicy, dostęp do NFZ.
- Wniosek: dla freelancerów z nieregularnymi dochodami Bizky Prime jest bezpieczniejszą alternatywą niż JDG.
Tabela nr 4: Kiedy JDG się opłaca, a kiedy nie?
| Początkujący grafik | Działalność nierejestrowana | Brak kosztów ZUS, prostota |
| Programista z dużymi dochodami | JDG (liniowy) | Odliczanie kosztów, opłacalne przy wysokich zarobkach |
| Tłumacz z klientami w UE | Platforma do fakturowania | Obsługa VAT-UE, faktury w euro |
| Copywriter z nieregularnymi dochodami | Bizky Freelance Prime | Stały abonament zamiast ZUS, przewidywalne koszty |
Najczęstsze błędy przy zakładaniu JDG
Decyzja o założeniu firmy często podejmowana jest zbyt pochopnie. Wielu freelancerów zakłada JDG, nie analizując realnych kosztów i obowiązków, co później prowadzi do problemów finansowych i organizacyjnych. Oto najczęstsze błędy, których warto unikać:
1. Zakładanie firmy przy nieregularnych dochodach
Freelancerzy, którzy dopiero zaczynają i nie mają stałej liczby klientów, często zakładają JDG, bo chcą „wyglądać profesjonalnie”. W praktyce kończy się to płaceniem wysokiego ZUS-u przy minimalnych przychodach.
2. Zły wybór formy opodatkowania
Wielu początkujących nie analizuje, która forma (skala, liniowy, ryczałt) jest dla nich korzystniejsza. Skutkiem są wyższe podatki niż to konieczne.
3. Ignorowanie kosztów stałych
Często freelancerzy skupiają się na podatkach, zapominając o tym, iż ZUS i księgowość to obowiązkowe wydatki. choćby przy braku przychodów trzeba je opłacić.
4. Brak wiedzy o VAT
Niektórzy rejestrują się do VAT od razu, choć nie przekroczyli limitu 200 tys. zł i świadczą usługi zwolnione. To zwiększa formalności bez realnej potrzeby. Inni z kolei ignorują obowiązek rejestracji do VAT-UE przy klientach zagranicznych.
5. Brak planu na rozwój
JDG to nie tylko narzędzie do wystawiania faktur – to forma prowadzenia biznesu. Zakładanie firmy bez strategii i analizy przyszłych przychodów często kończy się szybkim zamknięciem działalności.
Wniosek: zanim zdecydujesz się na JDG, przeanalizuj swoje przychody, stabilność klientów i plany rozwoju. Dla wielu freelancerów alternatywy, takie jak Bizky Freelance Prime, są bezpieczniejsze i tańsze – szczególnie na etapie budowania portfolio i bazy klientów.
Podsumowanie
Założenie działalności gospodarczej to poważny krok w karierze freelancera. Z jednej strony daje możliwość wystawiania faktur VAT, odliczania kosztów i budowania profesjonalnego wizerunku. Z drugiej – wiąże się z wysokimi kosztami ZUS, obowiązkami podatkowymi i biurokracją, która nie każdemu pasuje do stylu pracy.
Kiedy JDG się opłaca?
- Przy stałych i wysokich dochodach (np. programiści, konsultanci, specjaliści IT).
- Gdy freelancer współpracuje głównie z dużymi firmami i klientami zagranicznymi.
- Kiedy planuje rozwijać swój biznes i skalować działalność.
Kiedy JDG się nie opłaca?
- Na początku kariery, przy nieregularnych zleceniach.
- Gdy dochody są niskie lub mocno wahają się z miesiąca na miesiąc.
- Kiedy freelancer woli skupić się na pracy zamiast na księgowości i podatkach.
Dla wielu osób korzystniejsze okazują się alternatywy – umowy cywilnoprawne, działalność nierejestrowana czy platformy do fakturowania. Szczególnie interesującym rozwiązaniem jest Bizky Freelance Prime, które pozwala łączyć profesjonalizm JDG z elastycznością freelancingu: faktury VAT, obsługa zagranicznych klientów, dostęp do NFZ i przewidywalne koszty bez ryzyka wysokiego ZUS.
Wniosek: JDG to świetne narzędzie, ale tylko wtedy, gdy freelancer ma odpowiednią skalę działalności. W innych przypadkach bardziej opłaca się wybrać model dopasowany do aktualnych potrzeb i przychodów – i stopniowo rozwijać karierę w kierunku firmy.
