Dodatek pielęgnacyjny to jedno z najważniejszych świadczeń wspierających osoby starsze i niezdolne do samodzielnej egzystencji. W 2025 roku korzysta z niego coraz więcej seniorów, którym państwo zapewnia dodatkowe środki na pokrycie rosnących kosztów opieki i codziennego funkcjonowania. Warto przy tym pamiętać, iż dodatek pielęgnacyjny nie jest tym samym co zasiłek pielęgnacyjny – oba świadczenia różnią się podstawą prawną, organem wypłacającym oraz warunkami przyznania.
Czym jest dodatek pielęgnacyjny?
Dodatek pielęgnacyjny to comiesięczne świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Jest on dodatkiem do emerytury lub renty i stanowi formę wsparcia finansowego dla osób, które z powodu wieku lub stanu zdrowia wymagają stałej pomocy w codziennym funkcjonowaniu.
Świadczenie to ma pomóc w pokryciu kosztów związanych z opieką – np. zakupem leków, usługami opiekuńczymi czy innymi podstawowymi potrzebami życiowymi. W odróżnieniu od wielu innych świadczeń socjalnych, dodatek pielęgnacyjny jest zwolniony z podatku dochodowego i nie podlega egzekucji sądowej ani administracyjnej.
Kto może otrzymać dodatek pielęgnacyjny w 2025 roku?
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje wyłącznie osobom, które pobierają emeryturę lub rentę z ZUS. Mogą go otrzymać:
- Seniorzy po ukończeniu 75. roku życia – w ich przypadku dodatek przyznawany jest z urzędu, czyli bez konieczności składania dodatkowych wniosków czy dokumentów.
- Osoby młodsze, ale całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji – muszą posiadać stosowne orzeczenie lekarskie wydane przez lekarza orzecznika ZUS.
Dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobom, które przebywają w placówkach zapewniających całodobowe, nieodpłatne utrzymanie (np. dom pomocy społecznej). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy taka osoba przebywa poza placówką przez co najmniej 2 tygodnie w miesiącu – wtedy dodatek zostaje wypłacony.
Kto przyznaje dodatek pielęgnacyjny i jakie są wymagane dokumenty?
Organem odpowiedzialnym za przyznawanie i wypłatę dodatku pielęgnacyjnego jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
- Osoby powyżej 75 lat otrzymują dodatek automatycznie, bez składania wniosku i dodatkowych dokumentów – ZUS przyznaje świadczenie z urzędu.
- Osoby młodsze, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, muszą złożyć stosowną dokumentację.
Do wniosku o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9 (wystawione nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku),
- dokumentację medyczną potwierdzającą niezdolność do pracy i egzystencji,
- wypełniony wniosek o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego.
Dokumenty można złożyć osobiście w dowolnej jednostce ZUS, listownie lub elektronicznie przez PUE ZUS. ZUS rozpatruje wniosek zwykle w ciągu 30 dni i wydaje decyzję o przyznaniu bądź odmowie świadczenia. W przypadku odmowy, przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Dodatek pielęgnacyjny 2025 – ile wynosi?
Od 1 marca 2024 roku do 28 lutego 2025 roku wysokość dodatku pielęgnacyjnego wynosi 330,07 zł miesięcznie. Kwota ta jest wypłacana razem z emeryturą lub rentą, w terminach określonych w decyzji o wypłacie świadczenia.
Dodatek pielęgnacyjny podlega corocznej waloryzacji – oznacza to, iż od 1 marca 2025 roku jego wysokość zostanie ponownie podniesiona wraz z waloryzacją wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych.
Warto podkreślić, iż świadczenie to jest:
- wolne od podatku dochodowego,
- niepodlegające egzekucji sądowej i administracyjnej,
- w całości przeznaczone do dyspozycji uprawnionego.
Dzięki temu dodatek pielęgnacyjny stanowi realne wsparcie finansowe dla seniorów i osób wymagających stałej opieki.
Różnica między dodatkiem pielęgnacyjnym a zasiłkiem pielęgnacyjnym
Choć nazwy są podobne, dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny to dwa różne świadczenia:
- Dodatek pielęgnacyjny wypłacany jest wyłącznie przez ZUS osobom pobierającym emeryturę lub rentę, po ukończeniu 75 lat albo w przypadku orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji.
- Zasiłek pielęgnacyjny natomiast jest świadczeniem z systemu pomocy społecznej i przyznawany jest przez gminy osobom niepełnosprawnym – dzieciom lub dorosłym, które nie ukończyły 75 lat, ale spełniają określone kryteria zdrowotne.
Co ważne – nie można pobierać jednocześnie obu świadczeń.
Jakie potrzeby pokrywa dodatek pielęgnacyjny?
Dodatek pielęgnacyjny nie jest wysokim świadczeniem, ale w praktyce często pozwala seniorom pokryć koszty:
- zakupu leków i środków medycznych,
- opłacenia pomocy domowej lub opiekuna,
- usług rehabilitacyjnych,
- codziennych wydatków związanych z jedzeniem czy transportem.
Dzięki temu dodatek pielęgnacyjny stanowi realne odciążenie finansowe, szczególnie w sytuacji, gdy seniorzy muszą mierzyć się z rosnącymi kosztami życia i leczenia.
Jak przebiega waloryzacja dodatku pielęgnacyjnego?
Podobnie jak emerytury i renty, dodatek pielęgnacyjny jest waloryzowany co roku 1 marca. Waloryzacja polega na podwyższeniu świadczenia o wskaźnik inflacji oraz realny wzrost płac. Dzięki temu dodatek z roku na rok stopniowo rośnie, choć w praktyce jego wysokość przez cały czas często odbiega od faktycznych potrzeb osób starszych i niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Odwołanie od decyzji ZUS
Osoba, której ZUS odmówił prawa do dodatku pielęgnacyjnego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, może odwołać się od decyzji. Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem ZUS do Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
W praktyce często oznacza to konieczność ponownego badania przez biegłych lekarzy sądowych, którzy ocenią stan zdrowia wnioskodawcy. Dlatego w przypadku sporów warto przygotować szczegółową dokumentację medyczną.
Dodatek pielęgnacyjny a inne świadczenia
Dodatek pielęgnacyjny można pobierać równolegle z emeryturą lub rentą, jednak nie przysługuje on osobom pobierającym świadczenie przedemerytalne ani zasiłek przedemerytalny. Nie należy go mylić również z dodatkami rodzinnymi czy opiekuńczymi, które mają zupełnie inne zasady przyznawania.
Znaczenie dodatku pielęgnacyjnego dla seniorów w Polsce
Polskie społeczeństwo gwałtownie się starzeje, a coraz więcej osób potrzebuje dodatkowego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Dodatek pielęgnacyjny, mimo iż stosunkowo niewysoki, odgrywa istotną rolę w systemie świadczeń – stanowi potwierdzenie, iż państwo dostrzega potrzeby osób starszych i przewlekle chorych.
Jak sprawdzić decyzję o dodatku pielęgnacyjnym w PUE ZUS?
Osoby korzystające z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) mogą sprawdzić status swojego wniosku o dodatek pielęgnacyjny online. Wystarczy zalogować się na swoje konto, wejść w zakładkę Świadczenia i sprawdzić, czy w systemie pojawiła się decyzja dotycząca dodatku. To znacznie ułatwia seniorom i ich rodzinom kontrolę nad sprawą bez konieczności odwiedzania placówki ZUS.
Co w przypadku śmierci uprawnionego?
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje wyłącznie osobie, która spełnia warunki do jego otrzymania. Oznacza to, iż wypłata dodatku ustaje w miesiącu, w którym osoba uprawniona zmarła. ZUS nie ma prawa wypłacać dodatku rodzinie zmarłego. W przypadku nadpłaty (np. gdy dodatek został już przelany na konto po śmierci świadczeniobiorcy), środki muszą zostać zwrócone.
Dodatek pielęgnacyjny a świadczenia rodzinne
Dodatek pielęgnacyjny nie jest uwzględniany w kryterium dochodowym przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne, takie jak np. zasiłek rodzinny czy świadczenie wychowawcze 500+. Dzięki temu seniorzy pobierający dodatek nie tracą prawa do innych form wsparcia przysługujących ich rodzinom.
Czy dodatek pielęgnacyjny wpływa na 13. i 14. emeryturę?
Wielu seniorów zastanawia się, czy dodatek pielęgnacyjny zwiększa wysokość tzw. 13. i 14. emerytury. Odpowiedź brzmi: nie. Te dodatkowe świadczenia liczone są wyłącznie na podstawie wysokości emerytury lub renty, natomiast dodatek pielęgnacyjny wypłacany jest osobno i nie jest wliczany do podstawy wyliczeń.
Najczęstsze pytania o dodatek pielęgnacyjny
- Czy trzeba odnawiać wniosek o dodatek pielęgnacyjny?
– Nie, jeżeli został przyznany z urzędu po 75. roku życia. W przypadku przyznania na podstawie orzeczenia o całkowitej niezdolności – dodatek obowiązuje przez okres ważności orzeczenia. - Czy można pobierać dodatek pielęgnacyjny i zasiłek opiekuńczy?
– Tak, ponieważ są to różne świadczenia – zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie opiekującej się chorym członkiem rodziny, a nie seniorowi. - Czy dodatek pielęgnacyjny może zostać zajęty przez komornika?
– Nie, dodatek jest wolny od egzekucji sądowej i administracyjnej.
