System emerytalny duchowieństwa w Polsce to dla laika labirynt, w którym najważniejsze znaczenie ma nie tylko wysokość składek, ale także ich źródło finansowania. Co więcej, występują w nim znaczne dysproporcje między emeryturami księży a zakonnic. Skąd wynika ta różnica i jakie są jej konsekwencje?
Duchowni zatrudnieni na umowę o pracę, np. w szkołach czy urzędach, odprowadzają do ZUS składki na takich samych zasadach jak inni pracownicy. Inaczej wygląda sytuacja tych, którzy realizują wyłącznie działalność duszpasterską – w ich przypadku jedynie 20% wymaganej składki pokrywają samodzielnie, a pozostałe 80% finansuje Fundusz Kościelny. Wiek przejścia na emeryturę odpowiada ogólnokrajowym normom: księża zwykle kończą aktywność zawodową w wieku 65 lat, a zakonnice w wieku 60 lat.
Skąd biorą się ogromne dysproporcje?
Kluczowym czynnikiem wpływającym na wysokość emerytur duchownych jest ich historia składkowa. Duchowni zatrudnieni na umowę o pracę odprowadzają pełne składki, co pozwala im na uzyskanie wyższych świadczeń. Tymczasem zakonnice, które najczęściej nie posiadają formalnych umów o pracę, polegają na składkach opłacanych przez Fundusz Kościelny, co skutkuje znacznie niższymi emeryturami.
Brak transparentności w sposobie naliczania tych świadczeń dodatkowo utrudnia ocenę systemu. Według raportu ZUS z 2023 roku duchowni podlegają zarówno ogólnemu systemowi ubezpieczeń społecznych, jak i mechanizmom finansowania ze strony Funduszu Kościelnego, co sprawia, iż trudno określić dokładne zasady naliczania emerytur.
Ile wynoszą emerytury księży i zakonnic?
Przeciętna emerytura księdza wynosi około 3200-3500 zł. Co więcej, po ukończeniu 75. roku życia duchowni mogą otrzymać dodatkowe świadczenie z Funduszu Kościelnego w wysokości 2500 zł, co łącznie może dać choćby 5000 zł miesięcznie.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja zakonnic, które nie podejmują dodatkowej pracy zarobkowej. Ich przeciętna emerytura wynosi jedynie około 1620 zł na rękę, co stanowi mniej niż połowę tego, co otrzymują starsi księża.
Nierówności w systemie emerytalnym duchownych – czy możliwe są zmiany?
Zarówno wysokość świadczeń, jak i brak przejrzystości w sposobie ich wyliczania budzą kontrowersje. Wobec rosnącej dyskusji na temat finansowania Funduszu Kościelnego oraz zmian w systemie ubezpieczeń społecznych można spodziewać się dalszych debat na temat przyszłości emerytur duchowieństwa w Polsce.
Źródło: Polsat News