Jak cudzoziemki w Polsce przełamują bariery zawodowe?

12 godzin temu

Według Urzędu do Spraw Cudzoziemców w ciągu dwóch pierwszy miesięcy 2025 r. , ponad 23 tysiące cudzoziemek otrzymało zezwolenie na czasowy pobyt w Polsce, a pobyt stały – 1500.

Kobiety innych narodowości przybywają na polski rynek pracy z wielu powodów – uciekając przed wojną lub systemem, dążąc do poprawy standardu życia, czy szukając nowych możliwości rozwoju. Ekspertki firmy Smart Solutions HR nakreślają sytuację cudzoziemek w Polsce oraz tłumaczą, jak kobiety innych nacji radzą sobie z wyzwaniami nowej rzeczywistości.

Cudzoziemki na polskim rynku pracy – kim są i gdzie pracują?

Według danych Urzędu ds. Cudzoziemców w 2024 r. pozytywne decyzje dotyczące pobytu czasowego w Polsce otrzymało ponad 122 tys. cudzoziemek, a zgody na pobyt stały udzielono prawie 11 tysiącom. Wśród nich największą grupę stanowią Ukrainki – w minionym roku na pobyt czasowy zezwolono ponad 86 tysiącom. Na kolejnych miejscach w tym zestawieniu są obywatelki Białorusi, Indii, Gruzji i Turcji. Mniejsze, ale zauważalne społeczności tworzą Filipinki oraz Kolumbijki, które w 2024 r. otrzymały odpowiednio 1389 i 751 zezwoleń na pobyt czasowy.

Cudzoziemki najczęściej zatrudniane są w branżach: spożywczej, medycznej, usługowej oraz przemyśle włókienniczym. Pełnią rolę kasjerek, opiekunek osób starszych, pielęgniarek, sprzątaczek czy szwaczek. Na przestrzeni lat zauważalne są zmiany – coraz więcej cudzoziemek podejmuje się pracy w branżach, które wcześniej były zdominowane przez mężczyzn z zagranicy. Chociaż przez cały czas nieczęsto spotyka się je w budownictwie czy transporcie, to coraz więcej kobiet podejmuje się pracy w magazynach czy logistyce. Część z nich nie poprzestaje na pracy fizycznej – ekspertki Smart Solutions HR obserwują, iż imigrantki z wyższymi kwalifikacjami coraz częściej zajmują stanowiska wymagające specjalistycznej wiedzy, a niektóre z nich awansują na managerki czy dyrektorki. Choć droga w tym kierunku nie jest łatwa.

Wyzwania i nowe możliwości

Z badań przeprowadzonych przez Interdyscyplinarne Laboratorium Badań Wojny w Ukrainie wynika, iż w 2024 roku ponad połowa Ukrainek przebywających w Polsce pracowała zawodowo, z czego 1/3 miała pracę zgodną z kwalifikacjami.

– Ścieżka kariery imigrantki w Polsce różni się od ścieżki kariery Polki – zauważa Tetiana Hrynchyshyn, specjalista ds. legalizacji w Smart Solutions HR. Kobiety przybywające do Polski z innych państw często borykają się z wieloma wyzwaniami. Do najczęstszych należą: bariera językowa czy konieczność nostryfikacji kwalifikacji w celu znalezienia pracy zgodnej z ich doświadczeniem i wykształceniem. Wiele z nich podejmuje pracę poniżej swoich kompetencji – nauczycielki pracują jako sprzątaczki, a wysoko wykwalifikowane specjalistki znajdują zatrudnienie w gastronomii lub handlu. Dla niektórych jest to wybór. Inne, ze względu na powyższe bariery, nie mają alternatywnej opcji. Część z nich przybyła do Polski wraz z dziećmi, co dodatkowo komplikuje rozwój kariery zawodowej – dodaje.

Pomimo trudności, sytuacja cudzoziemek w Polsce stopniowo się poprawia

Główną barierą utrudniającą podjęcie pracy jest brak znajomości języka polskiego oraz nieuznawanie przez polskich pracodawców dyplomów uzyskanych na Ukrainie z uwagi na różnice między polską a ukraińską edukacją i trudności w ocenie wartości kwalifikacji zdobytych w innym kraju. Choć raport „Uchodźczynie wojenne z Ukrainy” dotyczy sytuacji ukraińskich kobiet, powyższe bariery są uniwersalne dla imigrantek każdej narodowości. Ekspertki Smart Solutions HR podkreślają, iż nie są to jednak sytuacje bez wyjścia.

Pomimo trudności, sytuacja cudzoziemek w Polsce stopniowo się poprawia. Przede wszystkim dzięki ich własnej determinacji. Widzimy, iż wiele z nich aktywnie poszukuje nowych możliwości zawodowych i ścieżek rozwoju, często samodzielnie kształtując swoją przyszłość – wskazuje Natalia Myskova, dyr. Zarządzająca w Smart Solutions HR. – Nie możemy generalizować – każda kobieta ma inną sytuację – ale wszystkie szukają własnych, jak najlepszych sposobów. Matki łączą życie zawodowe z rodzinnym, pracując na pół etatu lub w placówkach oświatowych, do których uczęszczają ich dzieci. Młode kobiety intensywnie uczą się polskiego, idą na dodatkowe studia czy kursy w celu zdobycia polskich certyfikatów. Cudzoziemki z przedsiębiorczym zacięciem zakładają swoje firmy i jednoosobowe działalności gospodarcze. Kierunki rozwoju są różne, ale fakt jest jeden – kobiety idą do przodu – mówi Myskova.

Niektóre z nich decydują się na poprawę sytuacji zawodowej

W przypadku imigrantek, wspinaczka po szczeblach kariery może zająć więcej czasu, ale niektóre z nich decydują się na poprawę sytuacji zawodowej. Ekspertki Smart Solutions HR jako najczęstsze rozwiązania podejmowane przez cudzoziemki w celu nadania lepszego kierunku swojej przyszłości wymieniają: uczęszczanie na indywidualne zajęcia języka polskiego lub korzystanie ze szkoleń oferowanych przez organizacje pozarządowe, zapisywanie się do szkół policealnych oraz uczelni wyższych i podnoszenie swoich kwalifikacji poprzez zdobywanie polskich dyplomów i certyfikatów.