1 dzień temu
Transport to jeden z kluczowych sektorów gospodarki światowej, który pozostaje jedną z najsilniej zdominowanych przez mężczyzn branż. Czy można zmienić ten trend?
Sektor transportu stanowi fundament nowoczesnych społeczeństw, umożliwiając przepływ towarów, ludzi i usług na skalę globalną. Pomimo jego znaczenia, pozostaje on jedną z najbardziej zdominowanych przez mężczyzn branż na świecie.
Według najnowszego raportu Banku Światowego „Addressing Barriers to Women’s Participation in Transport” kobiety stanowią jedynie 12 proc. globalnej siły roboczej w transporcie, co wpływa na projektowanie usług, podejmowanie decyzji oraz innowacyjność w branży.
Brak równowagi płciowej w sektorze transportu nie jest jedynie kwestią równości, ale także wydajności i jakości usług. Większa liczba kobiet w transporcie oznacza bardziej ekologiczne, bezpieczne i efektywne systemy mobilności, które lepiej odpowiadają na potrzeby wszystkich użytkowników.
Lepsza reprezentacja kobiet w decyzyjnych rolach może przyczynić się do innowacji, zwiększenia produktywności zespołów oraz poprawy warunków pracy dla wszystkich.
Równość płci w transporcie: jak wygląda sytuacja?
W Europie kobiety stanowią 22 proc. zatrudnionych w transporcie, jednak ich obecność różni się w zależności od sektora. W transporcie lotniczym udział kobiet sięga 40 proc., natomiast w transporcie lądowym wynosi zaledwie 14 proc.
Kobiety są także zdecydowanie niedoreprezentowane w rolach kierowniczych. W 2021 r. jedynie 22 proc. ministrów transportu w krajach UE stanowiły kobiety, a w komisjach parlamentarnych ds. polityki transportowej ich udział wynosił jedynie 27 proc.
Sektor prywatny nie wypada lepiej – kobiety rzadziej zajmują stanowiska kierownicze i techniczne, częściej zaś zatrudniane są w administracji lub rolach pomocniczych. Mimo rosnącej liczby kobiet na rynku pracy, postęp w transporcie jest minimalny, a bariery strukturalne i kulturowe przez cały czas utrudniają kobietom dostęp do zawodów w tej branży.
Bariery, które blokują kobietom dostęp do transportu
Raport Banku Światowego identyfikuje najważniejsze przeszkody, które utrudniają kobietom wejście i rozwój kariery w transporcie. Jednym z głównych problemów jest ograniczony dostęp do edukacji technicznej i zawodowej.
Kobiety stanowią tylko 35 proc. absolwentów kierunków STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria i matematyka), co przekłada się na ich mniejszą reprezentację w zawodach technicznych, takich jak piloci, mechanicy czy kierowcy ciężarówek.
Co więcej, transport przez cały czas postrzegany jest jako „branża męska”, co zniechęca kobiety do podejmowania kariery w tym sektorze. Społeczne stereotypy sugerują, iż zawody transportowe wymagają siły fizycznej lub są niebezpieczne, co nie jest zgodne z rzeczywistością.
Technologie zmieniają charakter pracy w transporcie, zmniejszając zapotrzebowanie na siłę fizyczną, a większa obecność kobiet w branży mogłaby poprawić jej bezpieczeństwo i warunki pracy.
Warunki pracy i bezpieczeństwo jako najważniejsze wyzwania
Kolejnym istotnym problemem jest brak odpowiednich warunków pracy dla kobiet. Wiele stanowisk w transporcie wiąże się z pracą w odosobnieniu lub w nocy, co zwiększa ryzyko molestowania seksualnego i przemocy.
Badania pokazują, iż kobiety w transporcie często doświadczają agresji ze strony współpracowników, przełożonych lub klientów, a tylko niewielka część firm wdraża skuteczne procedury ochrony przed takimi sytuacjami.
Ponadto, infrastruktura transportowa rzadko uwzględnia potrzeby kobiet. Brak oddzielnych, bezpiecznych toalet, brak dostępu do pomieszczeń do karmienia piersią czy niewystarczająco dopasowany sprzęt ochronny (np. odzież robocza niedostosowana do kobiecej sylwetki) to tylko niektóre z problemów, które wpływają na komfort pracy kobiet.
Nierówności płacowe i trudności w awansie
Choć w wielu krajach obowiązują przepisy dotyczące równości wynagrodzeń, w praktyce kobiety w transporcie zarabiają mniej niż mężczyźni. W niektórych sektorach różnica ta sięga choćby 25 proc. Często kobiety mają ograniczone możliwości zdobycia doświadczenia technicznego, co utrudnia im awans na lepiej płatne stanowiska. Dodatkowo, niewielki odsetek kobiet zajmuje stanowiska kierownicze – zaledwie 17 proc. w skali globalnej.
Jak zwiększyć udział kobiet w transporcie?
Aby przełamać bariery i zwiększyć reprezentację kobiet w sektorze transportu, konieczne są zintegrowane działania rządów, firm i instytucji edukacyjnych. Komisja Europejska stworzyła inicjatywę „Kobiety w transporcie – Platforma UE na rzecz zmiany”, która promuje najlepsze praktyki w zakresie równości płci w transporcie.
Opracowano także „Kobiety w transporcie – Zestaw narzędzi”, który dostarcza firmom wskazówek dotyczących poprawy równowagi płci w branży.
Jednym z kluczowych rozwiązań jest zwiększenie liczby kobiet w edukacji technicznej i zawodowej. Programy stypendialne, staże i mentorstwo mogą pomóc w przyciągnięciu większej liczby studentek na kierunki związane z transportem.
Warto także wzmacniać polityki prorodzinne w firmach transportowych, oferując elastyczne godziny pracy, urlopy rodzicielskie czy możliwości pracy zdalnej.
Równie istotne jest zapewnienie kobietom bezpieczeństwa w miejscu pracy. Firmy powinny wdrażać procedury przeciwdziałania molestowaniu i przemocy, a także dostosowywać infrastrukturę do potrzeb kobiet.
W kierunku bardziej zrównoważonego transportu
Wzrost udziału kobiet w transporcie to nie tylko kwestia równości, ale także krok w stronę bardziej zrównoważonych i efektywnych systemów mobilności. Badania pokazują, iż firmy z większym udziałem kobiet w zarządach częściej wdrażają ekologiczne praktyki, a różnorodne zespoły podejmują lepsze decyzje biznesowe.
Aby transport stał się bardziej inkluzywny, konieczne jest konsekwentne usuwanie barier i promowanie różnorodności w sektorze. Inicjatywy takie jak raport Banku Światowego oraz unijne programy wspierające równość płci mogą odegrać kluczową rolę w budowaniu bardziej sprawiedliwego i nowoczesnego sektora transportowego na świecie.
