"Krzywdząca uchwała". Decyzja sądu może uderzyć w wielu rodziców. Tracą prawo do dodatkowych pieniędzy

Zdjęcie: Jelena Stanojkovic / Shutterstock


W jakim przypadku rodzicom nie należy się wynagrodzenie za opiekę nad dzieckiem? Niedawno sąd zdecydował, iż w jednym, ściśle określonym przypadku. Dlaczego? Tłumaczy to między innymi Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy.
10 stycznia 2025 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie dotyczącej matki i pełnoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego syna. Kobieta jest prawnym opiekunem chłopca, a zarazem ma też wobec niego obowiązek alimentacyjny z tytułu jego nieusamodzielnienia. Chciała otrzymać wynagrodzenie za opiekę nad synem, ale SN zdecydowanie odmówił udzielenia matce tego świadczenia. Jak to możliwe? Wyjaśniamy zawiłości prawne.


REKLAMA


Zobacz wideo Lepszy urlop macierzyński niż żłobek za rogiem


Wynagrodzenie za opiekę nad ubezwłasnowolnionym synem? Nie w tym przypadku
Jak wspomnieliśmy powyżej, matce pełnoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego syna odmówiono wynagrodzenia za opiekę nad nim. Wszystko przez to, iż zgodnie z polskim prawem ciąży na niej obowiązek alimentacyjny wobec chłopca. Mówi o tym Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, a ściślej rzecz biorąc, artykuł 133.:


[Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka] § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie pozostało w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba iż dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. [...]


Co za tym idzie, matka wspomnianego chłopca ma obowiązek alimentacyjny wobec niego w takim stopniu, jaki odpowiada jej możliwościom zarobkowym i majątkowym. SN dodał też w uzasadnieniu wyroku, iż "jednym z podstawowych założeń polskiego prawa rodzinnego jest obowiązek wzajemnego wspierania się członków rodziny". Podobnie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 kwietnia 2013 r. stwierdził, iż obowiązek alimentacyjny to "wyrazem solidarności rodzinnej". Co za tym idzie, nie może on wygasnąć tylko dlatego, iż dziecko osiągnęło określony wiek. Z dwoma wyjątkami od tej reguły.
Obowiązek alimentacyjny nie daje prawa do wynagrodzenia. Są jednak dwa wyjątki
Wprawdzie co do zasady obowiązek alimentacyjny uniemożliwia otrzymanie wynagrodzenia za opiekę, ale nie do końca. Są dwa wyjątki od tej reguły. Co za tym idzie, rodzice pełnoletniego dziecka mogą uchylić się od tegoż obowiązku w następujących przypadkach:


gdy obowiązek alimentacyjny jest połączony z nadmiernym uszczerbkiem,
gdy dziecko nie dokłada starań, aby móc samodzielnie się utrzymać,


W powyższym przypadku żaden z tych warunków nie został spełniony, więc matka nie może starać się o wynagrodzenie za opiekę nad dorosłym i całkowicie ubezwłasnowolnionym synem.