Minimalne wynagrodzenie w Europie – ranking i porównanie płacy minimalnej

Najwyższe wynagrodzenie minimalne w Europie w 2025 roku (w euro)

Liderem nominalnym rankingu minimalnego wynagrodzenia w Europie, bezapelacyjnie, pozostaje Luksemburg. To małe, ale niezwykle zamożne państwo, będące centrum finansowym Unii Europejskiej, ustala minimalne wynagrodzenie na poziomie 2 637,79 euro miesięcznie.

Tak wysoki poziom płacy minimalnej nie jest przypadkowy. Wynika on bezpośrednio z ogólnej polityki wynagrodzeń i niezwykle wysokich kosztów pracy w tym kraju. Według danych Eurostatu z 2024 roku, średni godzinowy koszt pracy w Luksemburgu wynosił aż 55,2 euro, co stanowi rekord Unii Europejskiej. Dla porównania, średnia dla całej UE to 33,5 euro, a w Polsce 17,3 euro. Luksemburg po prostu działa w zupełnie innej lidze ekonomicznej, gdzie koszty życia i oczekiwania płacowe są wywindowane przez potężny sektor finansowy i bliskość innych bogatych krajów.

Polska na tle Europy – środek stawki, ale wciąż daleko od Zachodu

Minimalne wynagrodzenie w Polsce w 2025 roku wynosi 1091,46 euro. To więcej niż w sąsiednich Czechach, na Słowacji czy na Węgrzech, ale przez cały czas daleko nam do standardów Europy Zachodniej. W porównaniu do Niemiec, Holandii czy Irlandii, gdzie minimalna pensja przekracza 2000 euro, polscy pracownicy zarabiają choćby o połowę mniej.

Z drugiej strony, na tle państw bałkańskich i wschodnioeuropejskich Polska wypada bardzo dobrze. Przykładowo w Albanii minimalne wynagrodzenie to 407,54 euro, a w Bułgarii 550,67 euro. choćby w sąsiedniej Ukrainie, gdzie płaca minimalna wynosi 182,12 euro, różnica jest ogromna.

Podział na grupy

Eurostat dzieli kraje Unii Europejskiej na trzy grupy ze względu na wysokość minimalnego wynagrodzenia:

• Grupa 1: Kraje z minimalnym wynagrodzeniem powyżej 1500 euro (m.in. Luksemburg, Irlandia, Holandia, Belgia, Niemcy, Francja).
• Grupa 2: Kraje z minimalnym wynagrodzeniem między 1000 a 1500 euro (m.in. Polska, Słowenia, Hiszpania, Portugalia, Litwa, Grecja, Malta, Chorwacja, Cypr).
• Grupa 3: Kraje z minimalnym wynagrodzeniem poniżej 1000 euro (m.in. Bułgaria, Rumunia, Węgry, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Albania, Serbia, Czarnogóra, Turcja, Macedonia Północna).

Co wpływa na różnice w wynagrodzeniach?

Na wysokość płacy minimalnej wpływa wiele czynników, m.in.:

• Poziom rozwoju gospodarczego – kraje o wyższym PKB na mieszkańca mogą pozwolić sobie na wyższe wynagrodzenia.
• Koszty życia – w krajach o droższym utrzymaniu minimalne pensje są zwykle wyższe.
• Polityka rządu – niektóre kraje wprowadzają regulacje mające na celu szybkie podnoszenie wynagrodzeń, jak np. Polska w ostatnich latach.
• Siła związków zawodowych – w krajach takich jak Niemcy czy Francja związki zawodowe mają silny wpływ na kształtowanie płac.

Kraje bez płacy minimalnej

Analizując ranking płacy minimalnej w Europie, można odnieść wrażenie, iż każda cywilizowana europejska gospodarka musi mieć ustawowo ustaloną minimalną stawkę godzinową lub miesięczną. Tymczasem kilka z najbogatszych i najbardziej stabilnych państw Europy nie ma krajowej, zadekretowanej przez rząd płacy minimalnej.

Na dzień 1 stycznia 2025 roku 22 z 27 państw Unii Europejskiej miało ustanowioną krajową płacę minimalną. Wyjątek stanowiły Dania, Włochy, Austria, Finlandia i Szwecja, gdzie nie obowiązuje jednolita stawka minimalna.

Wśród 10 państw aspirujących do członkostwa w Unii Europejskiej, 7 z nich wprowadziło krajową płacę minimalną – należą do nich Czarnogóra, Mołdawia, Macedonia Północna, Albania, Serbia, Turcja i Ukraina. Natomiast w Bośni i Hercegowinie, Gruzji oraz Kosowie nie funkcjonuje taki system wynagrodzeń.

Ten fakt jest dowodem na to, iż dekret rządowy nie jest jedyną, a czasem choćby nie jest najbardziej efektywną drogą do zagwarantowania pracownikom godnego minimum. W tych krajach mechanizm ustalania wynagrodzeń opiera się na innym filarze – na silnym dialogu społecznym i układach zbiorowych pracy.

Potęga Układów Zbiorowych Pracy

W Danii, Szwecji, Finlandii i Austrii to nie rząd dyktuje stawki minimalne, ale partnerzy społeczni: związki zawodowe i organizacje pracodawców. Proces ten opiera się na Układach Zbiorowych Pracy.

Zasada działania jest prosta: płace są negocjowane dla każdej gałęzi gospodarki. Na przykład, minimalne wynagrodzenie w sektorze hotelarskim będzie negocjowane oddzielnie od stawek w przemyśle metalowym. Te układy są zwykle renegocjowane co dwa lub trzy lata i w praktyce określają orientacyjne płace, które otrzymują choćby wchodzący po raz pierwszy na rynek pracy. W tym systemie, jak podkreślają eksperci, „państwo nie odgrywa żadnej roli” w określaniu poziomu minimum.

Model ten jest dowodem na to, iż silne instytucje społeczne i wysoka kultura związkowa mogą być bardziej efektywne w ochronie pracownika niż interwencja rządowa. Minimalne płace są dynamicznie dostosowywane do warunków rynkowych w danej branży, co prowadzi do mniejszych zakłóceń na rynku pracy i lepszego dopasowania płac do lokalnej produktywności.

Czy Polska dogoni Zachód?

Wzrost minimalnego wynagrodzenia w Polsce jest faktem – w ostatnich latach rząd konsekwentnie podnosił najniższe pensje. Niemniej jednak różnica między nami a krajami Europy Zachodniej przez cały czas jest ogromna. W najbliższych latach dalszy wzrost płac w Polsce będzie uzależniony od kondycji gospodarki oraz inflacji. Jednocześnie należy pamiętać, iż szybkie podnoszenie minimalnej pensji może mieć też negatywne skutki, np. wzrost cen, wyższe koszty pracy dla pracodawców i zmniejszenie konkurencyjności przedsiębiorstw.

Minimalne wynagrodzenie w Europie – podsumowanie

Minimalne wynagrodzenie w Europie w 2025 roku pokazuje wyraźny podział między wschodem a zachodem kontynentu. Polska plasuje się w środku stawki, oferując minimalną pensję na poziomie 1091,46 euro – wyższą niż w większości państw regionu, ale przez cały czas niższą niż w krajach Europy Zachodniej. Wzrost wynagrodzeń jest pozytywnym trendem, ale najważniejsze będzie utrzymanie stabilności gospodarczej, aby podwyżki nie prowadziły do wzrostu kosztów życia, spadku siły nabywczej pieniądza i spadku konkurencyjności polskich firm.

Statystyki dotyczące płacy minimalnej, publikowane przez Eurostat, odnoszą się do oficjalnie ustalonego wynagrodzenia minimalnego w danym kraju. Jest to kwota, która zwykle obejmuje wszystkich lub przynajmniej większość pracowników i jest prawnie egzekwowana – często po negocjacjach z partnerami społecznymi lub w ramach krajowego porozumienia międzysektorowego.

Minimalne wynagrodzenie podawane jest najczęściej jako miesięczna kwota brutto, czyli przed potrąceniem podatków i składek na ubezpieczenie społeczne. Wysokość tych potrąceń zależy od systemu podatkowego danego kraju, co oznacza, iż realna wypłata na rękę może się znacząco różnić w różnych państwach.

Warto dodać, iż w przypadku państw spoza strefy euro, takich jak Bułgaria, Czechy, Węgry, Polska i Rumunia, a także państw kandydujących i potencjalnych kandydatów (z wyjątkiem Czarnogóry) oraz USA, wartości wynagrodzenia minimalnego zostały przeliczone na euro według kursu z końca grudnia 2024 roku.

Sprawdź również ile wynosi luka płacowa w Polsce i na świecie.

Co o tym myślisz?

Zostaw reakcję i komentarz.