Okresy składkowe i nieskładkowe. Co to takiego i jaki wpływ mają na emeryturę?

Zdjęcie: Szczerze o pieniądzach


Wysokość emerytury i samo prawo do jej otrzymania zależą od naszej aktywności zawodowej, którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dzieli na okresy składkowe i nieskładkowe. Czym się od siebie różnią? Co musisz o nich wiedzieć?


Podstawa emerytury, czyli okresy składkowe


Okresy składkowe to czas, w którym od Twojego wynagrodzenia lub dochodu odprowadzane były składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Zatem mogą pokrywać się z czasem aktywności zawodowej, ale niekoniecznie.


To właśnie te okresy mają bezpośredni i najważniejszy wpływ na wysokość przyszłego świadczenia.Im dłużej pracujemy i im wyższe składki odprowadzamy, tym więcej kapitału gromadzimy na indywidualnym koncie w ZUS.
Do okresów składkowych zaliczamy m.in.:Reklama
pracę na podstawie umowy o pracę, bez względu na wymiar etatu,prowadzenie własnej działalności gospodarczej i opłacanie z tego tytułu składek społecznych,pracę na umowę zlecenie, jeżeli była objęta obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym,pobieranie zasiłku macierzyńskiego,służbę wojskową (w określonych przypadkach i okresach).
Każdy rok przepracowany w ramach okresu składkowego bezpośrednio powiększa kapitał, który będzie podstawą do obliczenia naszej emerytury. To aktywny czas budowania naszej finansowej przyszłości.


Co to są okresy nieskładkowe?


Okresy nieskładkowe to prawne określenie na czas w naszym życiu, podczas którego nie opłacaliśmy składek, ale które państwo uznaje za istotne z perspektywy życiorysu zawodowego.


Ich główną rolą nie jest budowanie kapitału emerytalnego, ale pomoc w osiągnięciu minimalnego stażu pracy wymaganego do przyznania prawa do emerytury (obecnie 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, aby uzyskać gwarancję emerytury minimalnej).
Do typowych okresów nieskładkowych należą:
okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem jej ukończenia. ZUS zaliczy jednak tylko 1/3 czasu trwania studiów,pobieranie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (tzw. zasiłek chorobowy),pobieranie zasiłku opiekuńczego,korzystanie z zasiłku rehabilitacyjnego,okresy pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy.
Te okresy, choć nie generują składek, są dowodem na to, iż nasza bierność zawodowa była uzasadniona. Dają ciągłość w życiorysie ubezpieczeniowym, ale nie podwyższają samej wysokości emerytury.


Jak okresy składkowe i nieskładkowe wpływają na wysokość emerytury?


Okresy składkowe w całości budują wartość naszej emerytury, ale okresy nieskładkowe mają znaczenie dla samego uzyskania prawa do świadczenia.
Ustawodawca wprowadził bardzo istotny limit: łączny wymiar okresów nieskładkowych nie może przekroczyć 1/3 udowodnionych okresów składkowych.


Przykład: jeżeli Pani Anna udowodniła 30 lat okresów składkowych (pracy na etacie), to ZUS może jej doliczyć maksymalnie 10 lat okresów nieskładkowych (np. 5 lat studiów i 5 lat pobierania zasiłków). choćby jeżeli faktycznie miała ich więcej, do stażu pracy zaliczone zostanie tylko 10 lat. Ta zasada ma na celu zapewnienie, iż emerytura jest przede wszystkim owocem faktycznej pracy i opłacanych składek, a nie sumą okresów bierności zawodowej.


Jak udowodnić przebieg kariery zawodowej w ZUS?


Zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe trzeba przed ZUS-em udowodnić. Podstawą są świadectwa pracy, umowy, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, a w przypadku okresów nieskładkowych - dyplom ukończenia studiów czy zaświadczenia o pobieraniu zasiłków.
Warto przez całe życie zawodowe dbać o gromadzenie tej dokumentacji. Regularne logowanie się na Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS pozwala na bieżąco monitorować, jakie dane na nasz temat zostały już w ZUS zgromadzone.
KO