Podczas ostatniej sesji plenarnej przed czerwcowymi wyborami Parlament Europejski uchwalił cztery istotne dla sektora AGD akty prawne: rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla produktów zrównoważonych (ESPR), dyrektywę ws. promocji naprawy, rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) oraz dyrektywę w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (tzw. due diligence środowiskowy).
Dla branży AGD przyjęty pakiet legislacyjny przynosi znaczącą zmianę w kierunku rozszerzania regulacji środowiskowych i wzmocnienia pozycji konsumentów. Tak decyzję tę skomentował Paolo Falcioni, Dyrektor Generalny APPLiA Europe:
Cieszymy się z przyjęcia bardzo ważnych aktów prawnych na finiszu prac Parlamentu. Jesteśmy gotowi do pracy nad prawodawstwem wtórnym, aby osiągnąć jak najlepsze wyniki dla konsumentów, środowiska i przemysłu.
Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów (ESPR)
Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów (ESPR) określa nowe ramy wymagań prawnych mających na celu dalszą poprawę m.in. możliwości ponownego użycia i naprawy produktów, przy jednoczesnym zapewnieniu przejrzystości informacji w celu wspierania obiegu zamkniętego i zrównoważonych praktyk.
Nowe rozporządzenie, będące spuścizną wyjątkowego postępu w zakresie efektywności energetycznej AGD w ciągu ostatnich dziesięcioleci, kontynuuje dobre praktyki funkcjonującej dotychczas dyrektywy ws. ekoprojektu, ustanawiając szczegółowe wymogi dla każdej z grup produktowych, biorąc pod uwagę ich indywidualną charakterystykę.
„Nawet w ramach poszczególnych kategorii sprzętu w naszym sektorze, wchodzące w ich skład produkty i ich wpływ na środowisko znacznie się różnią” – stwierdziła Korrina Hegarty, starszy dyrektor ds. polityki środowiskowej APPLiA Europe.
Nie istnieje jedno, uniwersalne podejście które pozwoliłoby uczynić ze zrównoważonych produktów europejską normę. Wymogi dotyczące tego rodzaju sprzętu wymagają indywidualnego podejścia aby zagwarantować, iż prowadzą one do najbardziej korzystnych dla środowiska rezultatów. Według Hegarty,
aby prawodawstwo było skuteczne należy zauważyć, iż zrównoważony rozwój jest kwestią wielowymiarową i istnieje wiele sposobów na osiągnięcie bardziej zrównoważonych produktów. Powinny one być trwalsze, wytwarzane z mniejszej ilości materiałów i surowców pochodzących z recyklingu przy równoczesnym zapewnieniu odpowiedniej wydajności oraz być zawsze możliwe do naprawy. Wszystkie te cechy są możliwe do wdrożenia i powinny być jednakowo nagradzane.
Rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR)
Parlament Europejski poczynił kolejny znaczący krok w kierunku zrównoważonego rozwoju, przyjmując nowe rozporządzenie w sprawie opakowań. Dokument, opracowany w odpowiedzi na rosnące obawy związane z zanieczyszczeniem środowiska tworzywami sztucznymi, wprowadza nowe środki dotyczące recyklingu opakowań: ustanawia standardy etykietowania, wyznacza obowiązkowe cele dotyczące ponownego użycia i nakłada ograniczenia na niektóre opakowania jednorazowego użytku. Podmioty gospodarcze zachęca się do minimalizowania zużycia opakowań w celu dalszego zmniejszenia wpływu na środowisko.
APPLiA uznaje konieczność wprowadzenia odpowiedniej legislacji dotyczącej tworzyw sztucznych wchodzących w skład opakowań, ale podkreśla potrzebę dalszej oceny wpływu niektórych przepisów:
„Opakowania wielokrotnego użytku mogą być korzystniejsze dla środowiska, ale ich ogólny wpływ zależy od różnych czynników”, zaznacza Franziska Decker, menadżer ds. polityki środowiskowej w APPLiA. „Z zadowoleniem przyjmujemy zapewnienie Komisji Europejskiej, iż zajmie się wykonalnością, wydajnością transportu, bezpieczeństwem i ograniczeniami ekonomicznymi w specjalnej ocenie wpływu. Ocena ta będzie miała najważniejsze znaczenie dla uniknięcia potencjalnych zakłóceń w łańcuchach dostaw i niezamierzonego negatywnego wpływu na środowisko”.
Dyrektywa ws. prawa do naprawy
Zgodnie z nowymi przepisami stworzone zostaną narzędzia promocji naprawy, w tym ogólnoeuropejska platforma serwisów i europejski formularz zlecenia naprawy. To także obowiązek naprawy urządzeń po zakończeniu rękojmi za wynagrodzeniem. Ponadto, jeżeli produkt zostanie naprawiony w ramach gwarancji prawnej, konsumenci otrzymają dodatkowy rok gwarancji, co ma zachęcić ich do wyboru naprawy zamiast wymiany.
„Te przepisy mają na celu promocję zainteresowania konsumentów naprawianiem urządzeń po zakończeniu prawnej rękojmi czy prawnej gwarancji. Środek ten niestety nie zapewnia pełnej harmonizacji, jeszcze bardziej rozdrabniając bardzo złożone zagadnienie ochrony konsumentów w całej Europie”, ocenia Radosław Maj, Menadżer Projektów w APPLiA Polska.
Najważniejszą sprawą jest płynna integracja dyrektywy ws. prawa do naprawy z już istniejącymi przepisami, takimi jak ESPR, w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów podczas napraw. Niektóre naprawy obejmują komponenty związane ze znacznym ryzykiem, np. części elektryczne, wymagające odpowiednich narzędzi i wiedzy specjalistycznej. Stworzenie europejskiego rejestru podmiotów zajmujących się naprawami jest pożądanym krokiem, który pomógłby konsumentom w identyfikacji odpowiednich ekspertów w przypadku, gdy urządzenie wymagałoby naprawy.
Dyrektywa w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw
Poprzez wspomniany akt prawny Parlament Europejski uznał, iż firmy mają obowiązek uwzględniać obok swoich wyników finansowych kwestie społeczne i środowiskowe oraz prawa człowieka.
„Popieramy to, iż firmy identyfikują naruszenia praw człowieka lub zagrożenia dla środowiska w całym łańcuchu dostaw. Uwzględnienie wszystkich relacji biznesowych niższego szczebla będzie jednak niezwykle trudne do monitorowania”, skomentował Paolo Falcioni.
