4 dni temu
Warszawa, 18.07.2025 (ISBnews) – Według szacunków opublikowanych przez GUS, wartość dodana brutto nierynkowej produkcji gospodarstw domowych w Polsce w 2023 r. odpowiadała za 40% wartości PKB, podał Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). W 2023 r. średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej została oszacowana na 3 993 zł, co stanowiło 56% przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej.
“Istotna część pracy niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa wykonywana jest w ramach gospodarstw domowych, ale jej znaczenie pozostaje niewidoczne w statystykach ekonomicznych. Tzw. ‘ukryta praca’ obejmuje m.in. opiekę, prowadzenie domu czy przygotowywanie posiłków. Ekonomiści zwracają uwagę na ten pomijany obszar aktywności, który – mimo, iż nieodpłatny – ma wartość ekonomiczną” – czytamy w “Tygodniku Gospodarczym PIE 28/2025”.
Wartość prac domowych wykonywanych przez kobiety jest znacznie wyższa niż mężczyzn. Średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej wykonywanej przez kobietę w 2023 r. wyniosła 4 727 zł i 3035 zł wyniosła średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej wykonywanej przez mężczyznę w 2023 r.
“We wszystkich grupach prac domowych – z zakresu utrzymania mieszkania, zapewnienia wyżywienia, utrzymania odzieży oraz czynności opiekuńczych – wartość ‘ukrytej’ pracy kobiet była wyższa. Wycenę uzyskano mnożąc czas poświęcony na poszczególne obowiązki przez rynkowe stawki godzinowe zawodów odpowiadających tym czynnościom” – czytamy dalej.
W 2023 r. średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej została oszacowana na 3 993 zł, co stanowiło 56% przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej.
Kobiety wykonują prace domowe o wyższej wartości niezależnie od statusu zawodowego. W 2023 r. tygodniowa wartość nieodpłatnej pracy domowej wykonywanej przez kobiety niepracujące zawodowo była o 14% wyższa niż kobiet pracujących (1213 zł wobec 1017 zł). Wśród mężczyzn ta różnica była większa i wyniosła 25% (858 zł wobec 665 zł). Pracę domową o najwyższej wartości wykonują matki, zwłaszcza niepracujące zawodowo i posiadające małe dzieci, podano także.
Podkreślono, iż to wiek dziecka, a nie liczba potomstwa najsilniej zwiększa wartość pracy domowej.
Instytut podał też, iż w maju 2023 r. najwyższą tygodniową wartość takiej pracy, w zależności od liczby i wieku dzieci, odnotowano u niepracujących zawodowo matek i ojców dzieci do 3 lat: 2806 zł dla matek oraz 1810 zł dla ojców. Tygodniowa wartość takiej pracy dla pracujących zawodowo rodziców najmłodszych dzieci wyniosła 2336 zł dla matek i 1267 zł dla ojców.
“Wycena pracy domowej w kategoriach pieniężnych pozwala dostrzec jej skalę, ale nie oddaje w pełni istoty i wartości. Nieopłacana praca domowa podważa założenia klasycznego modelu gospodarczego, opartego na idei jednostki maksymalizującej własną użyteczność. Jej wartość ekonomiczna stanowi jedynie przybliżony wskaźnik czasu i wysiłku, pomija zaś altruizm, troskę i poczucie odpowiedzialności za bliskich, które odróżniają obowiązki domowe od pracy rynkowej” – podsumowano.
(ISBnews)
