W artykule z 7 października pt. „Piotrków. Jest zawiadomienie do prokuratury po raporcie RIO” uwaga została skoncentrowana głównie na aspektach prawnokarnych, pomijając przy tym kwestie merytoryczne wynikające z ustaleń Regionalnej Izby Obrachunkowej. Czas na uzupełnienie.
W tekście poinformowaliśmy o złożeniu przez redaktora „Gazety Trybunalskiej” zawiadomienia do Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie o podejrzeniu popełnienia przestępstw. Zawiadomienie to jest wynikiem nieprawidłowości wykazanych przez Regionalną Izbę Obrachunkową (RIO) w Łodzi w trakcie kontroli gospodarki finansowej Miasta Piotrkowa Trybunalskiego.
Główne zarzuty dotyczą nienależnych wypłat wynagrodzeń w spółkach z udziałem miasta, które mogą wypełniać znamiona czynów zabronionych z art. 296 (działanie na szkodę majątkową spółki) i art. 231 Kodeksu karnego (niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych).
W materiale znalazła się krytyka bierności władz miasta – w tym prezydenta Juliusza Wiernickiego – oraz nowej rady miasta, którzy mimo znajomości protokołu pokontrolnego RIO, nie podjęli działań w celu wyjaśnienia sprawy ani nie złożyli zawiadomienia do prokuratury, mimo ciążącego na nich obowiązku wynikającego z art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego.
Raport Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi (WK-602/33/2024) z dnia 15 lipca 2024 roku, skierowany do Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego Juliusza Wiernickiego, przedstawia wyniki kompleksowej kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych w latach 2021–2023, a więc w czasie, gdy władzę w ratuszu sprawował Krzysztof Chojniak.
Kontrola wykazała szereg nieprawidłowości i uchybień wynikających z nieprzestrzegania przepisów prawa lub ich wadliwej interpretacji. Najważniejsze ustalenia w kontekście artykułu to:
1) Nienależne wypłaty wynagrodzeń: raport szczegółowo opisuje przypadki zawyżania części stałej i zmiennej wynagrodzeń prezesów zarządów oraz członków rad nadzorczych w spółkach miejskich, takich jak Elektrociepłownia Piotrków Trybunalski sp. z o.o. oraz Piotrkowskie Wodociągi i Kanalizacja sp. z o.o. Przykładowo, w Elektrociepłowni Piotrków Trybunalski sp. z o.o. w latach 2020–2021 zawyżono część stałą wynagrodzenia o łączną kwotę 67 424,00 zł, a część zmienną o 20 227,20 zł. Podobne nieprawidłowości dotyczyły Piotrkowskich Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. oraz Towarzystwa Budownictwa Społecznego sp. z o.o.
2) Brak uchwał w sprawie kształtowania wynagrodzeń: stwierdzono niepodjęcie przez Prezydenta Miasta uchwał w sprawie kształtowania wynagrodzeń członków organów zarządzających oraz rad nadzorczych w spółkach miejskich, co stanowi naruszenie ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
3) Brak publikacji uchwał w BIP: w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Piotrkowa Trybunalskiego nie opublikowano szeregu uchwał dotyczących zasad kształtowania wynagrodzeń, co stanowi naruszenie art. 11 ust. 1 pkt 1 i 2 wspomnianej ustawy.
4) Obowiązek dochodzenia nadpłaconych wynagrodzeń: RIO wskazało, iż organ wykonawczy JST (Prezydent Miasta) jest obowiązany do podejmowania działań mających na celu nie tylko ukształtowanie, ale również stosowanie zasad wynagradzania, w tym analizę możliwości dochodzenia od osób nadpłaconych wynagrodzeń, które można potraktować jako szkodę dla spółki.
Po zapoznaniu się z raportem i wykazanymi nieprawidłowościami, Prezydent Miasta Piotrkowa Trybunalskiego był zobowiązany – zgodnie z art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego – zawiadomić organy ścigania o działaniach swojego poprzednika. Nie uczynił tego. Z tego powodu w treści zawiadomienia złożonego przez redaktora „Gazety Trybunalskiej” znalazło się odniesienie do art. 231 § 1 Kodeksu karnego, dotyczącego niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych odpowiedzialnych za nadzór nad spółkami komunalnymi.
Zaniechanie prezydenta Wiernickiego jest szczególnie wymowne – to właśnie on, zapowiadając „nowe otwarcie” po wyborach w 2024 roku, powinien wystąpić z inicjatywą przeprowadzenia analizy zewnętrznej w urzędzie miasta oraz podległych jednostkach. Na konieczność takich działań zwracał uwagę red. Baryła w felietonie „Piotrków. Wybory 2024. Chojniak znokautowany”:
Wiernicki musi zrobić to samo, co zrobił premier Tusk po zmianie rządu. Musi rozliczyć Chojniaka i jego ludzi, pozbyć się osobników leniwych i niekompetentnych i przeciąć powiązania towarzyskie, jakie funkcjonują w Piotrkowie. Ale czy będzie miał ich kim zastąpić? Na to i inne pytania uzyskamy odpowiedź w ciągu najbliższych tygodni. Wtedy też 30 proc. mieszkańców przekona się, kim tak naprawdę jest ich wybraniec.
Wiernicki w spadku po Chojniaku otrzymuje zadłużone miasto z mnóstwem problemów i niezałatwionych spraw. Miastu jest potrzebna restrukturyzacja, aby przywrócić mu zagrożone funkcje życiowe.
Kontrolę RIO obejmującą lata 2021–2023, jak twierdzi Agnieszka Chojnacka, obecna radna, zainicjowali przedstawiciele Stowarzyszenia RPT’23. W poście opublikowanym 7 października w Facebooku Chojnacka napisała: „Na długo zanim z Mariusz Maciołek weszliśmy do Rady Miasta pisaliśmy razem z naszym teamem z „RPT23” wiele pism m.in. do Regionalnej Izby Obrachunkowej z prośbą o uruchomienie kontroli w miejskich spółkach”.
Nie ma powodu, by jej nie wierzyć, jednak większą wiarygodność zapewniłoby udostępnienie kopii wysłanych pism oraz odpowiedzi, jakie stowarzyszenie otrzymało.
Niezależnie od tego, kto faktycznie zainicjował zewnętrzny audyt , instytucja kontrolna przeanalizowała dokumenty finansowe, sprawozdania budżetowe i inne materiały dotyczące funkcjonowania miasta.
Prezydent Wiernicki otrzymał więc gotowe narzędzie do działania – niemal podane na tacy – lecz, jak się okazało, nie potrafił lub nie chciał z niego skorzystać. W efekcie sam znalazł się w ogniu krytyki, obok przewodniczącego Rady Mariusza Staszka i pozostałych radnych. Także Chojnacka i jej zespół nie poszli o krok dalej.
Trzeba jednak pamiętać, iż odpowiedzialność zbiorowa w polskim prawie nie istnieje, dlatego konsekwencje w tym przypadku mają przede wszystkim charakter polityczno-moralny i spoczywają na większości radnych, którzy zaniechali reakcji na ustalenia RIO.
I na koniec jeszcze dwa zdania o tym czym jest RIO. Regionalna Izba Obrachunkowa, to państwowa instytucja nadzorująca finanse samorządów – gmin, powiatów i województw. Jej zadaniem jest kontrola zgodności z prawem gospodarowania publicznymi pieniędzmi oraz ocena, czy lokalne władze racjonalnie wydają środki budżetowe.
→ K. Kozielski
9.10.2025 r.
• collage: barma / Gazeta Trybunalska
© Gazeta Trybunalska – wszelkie prawa zastrzeżone. Bez zgody wydawcy kopiowanie i rozpowszechnianie treści stanowi naruszenie prawa i będzie skutkowało podjęciem działań prawnych. Informacja ta dotyczy w szczególności pracowników witryn epiotrkow.pl oraz piotrkowski24.pl.