4 lutego w redakcji tygodnika Wprost odbyła się debata „Polityka migracyjna dla rozwoju polskiej gospodarki”, nad którą patronat objęła APPLIA Polska. Udział w dyskusji wzięli:
- Maciej Duszczyk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji;
- Justyna Chrzanowska, Dyrektor Departamentu Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych;
- Wojciech Konecki, Prezes Zarządu APPLIA Polska;
- Piotr Oliński, Analityk prawny Forum Obywatelskiego Rozwoju.
Debatę poprowadził Szymon Krawiec, redaktor zarządzający Wprost. Dyskusja zaczęła się od pytania, czy rząd zauważa, iż z polskiego rynku pracy co roku znikają setki tysięcy pracujących Polaków, których nie zastąpią kolejne, coraz mniej liczne pokolenia rodaków.
Prof. Maciej Duszczyk stwierdził:
Oczywiście dostrzegamy rolę migracji jako uzupełnienia dla rynku pracy. Natomiast ta strategia musi być odpowiedzialna, mądra, kompleksowa i bezpieczna.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji nie uważa jednak migracji za panaceum dla polskiego rynku pracy.
Wyłącznie będziemy ściągać, ściągać i ściągać pracowników z zagranicy. Tylko gdzie jest koniec tego procesu? Czy w ogóle jest jakiś koniec? Teraz następuje koniec takiego podejścia. Myślenia mówiącego o tym, iż będziemy ściągać 200 tys. cudzoziemców rocznie, żeby uzupełniać hipotetyczne zmiany na rynku pracy
Nie oznacza to jednak, iż przedsiębiorcom coraz trudniej będzie zatrudniać obcokrajowców. Justyna Chrzanowska zwróciła uwagę na dwie ustawy, które są w tej chwili procedowane w Sejmie.
One mogą być szansą i wyjściem naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców w kwestii zatrudniania cudzoziemców. Jednym z elementów tych ustaw są priorytetowe ścieżki wizowe dla kluczowych gałęzi gospodarki. Na pewno będzie to mogło przedsiębiorcom ułatwić aplikowanie o pracowników.
Następnie głos zabrał Wojciech Konecki, który zaznaczył, iż działania rządu w kwestii polityki migracyjnej nie są dla biznesu wystarczające:
Z Panem Ministrem czasem się spieramy w różnych polach, ale jest to zwykle ton konfrontacyjny. Nie mogę się z tym zgodzić, płyniemy na tej samej łódce i powinniśmy coś zrobić. Problem jest taki, iż pracowników jest mało, a będzie jeszcze mniej. Państwo mówicie iż polityka migracyjna to jest coś uzupełniającego. My uważamy, iż to jest clou programu i iż wszystkie inne działania prospołeczne mogą pomóc w rozwiązaniu tego problemu (kryzysu demograficznego w Polsce – przyp. APPLIA), ale nie będzie to tzw. gamechanger
Do dyskusji włączył się Piotr Oliński, analityk Forum Obywatelskiego Rozwoju, które wspólnie z partnerami przygotowało całą serię raportów z rekomendacjami dla polskiej polityki migracyjnej.
W pierwszym z cyklu raportów była prognoza, iż PKB Polski bez migracji skurczy się do 2050 r. o 12 proc. Trudno mi zaakceptować taką alternatywę, iż radykalnie ograniczymy wzrost migracji i zastąpimy to automatyzacją, bo sytuacja jest dramatyczna. Prognozy ZUS wskazują, iż do 2060 r. ubędzie kilka milionów Polaków. Tak jak w tej chwili na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 70 w wieku nieprodukcyjnym, tak w 2060 r. to będzie już 105 osób. Problem jest tak znaczący, iż trudno jest mi zgodzić się z taką alternatywą, iż będziemy czekać na automatyzację i problem rozwiąże się sam.
Justyna Chrzanowska stwierdziła, iż nikt z obecnych nie ma wątpliwości co do tego, iż niedobory na polskim rynku pracy należy uzupełnić. Należy zastanowić się natomiast, co zrobić, żeby podaż spotkała się z popytem – kogo naprawdę potrzebujemy w Polsce i w jakich liczbach.
Prezes Konecki mówi, iż Polska co roku potrzebuje 100 tys. cudzoziemskich pracowników. To ważne, wsłuchujemy się w ten głos, ale chcę przypomnieć, iż Polska wydała w zeszłym roku 388 tys. samych wiz do pracy. W związku z tym moje pytanie jest takie, gdzie ci pracownicy są? Czy na pewno są w Polsce i pracują w polskiej gospodarce? Czy to nie było tak, iż generowaliśmy pozwolenia na pracę, a pracownicy nie do końca jechali do polskiej gospodarki? Te ustawy, które proceduje rząd stanowią odpowiedzi na te pytania. Chcemy zbilansować podaż z popytem.
Wojciech Konecki zgodził się ze słowami Dyrektor Departamentu Konsularnego MSZ dodając przy tym, iż częścią skutecznej polityki migracyjnej powinno być również prowadzenie działań mających na celu zatrzymanie Polaków przed szukaniem pracy poza granicami kraju.
Trzeba pracować nad podażą siły roboczej, trzeba pracować nad zapraszaniem imigrantów, ale trzeba też pracować nad tym, aby oni nie wyjeżdżali, żebyśmy zaczęli być krajem docelowym szczególnie dla kadry bardziej wykwalifikowanej albo specjalnie wykwalifikowanej. Ale też żeby Polacy, bo tego w ogóle nie zauważamy, w przyszłości nie wyjeżdżali.
Zdaniem Prezesa APPLIA Polska politycy wraz z biznesem powinni stworzyć Pakt dla Polski, w którym tak ważne kwestie dla przyszłości kraju, jak migracja, ale również wiek emerytalny czy wejście do strefy euro, nie powinny podlegać partyjnym walkom wyborczym.
Dzięki cudzoziemcom zyskaliśmy kilka procent PKB. o ile tego rynku pracy nie będzie, to będziemy się rozwijać wolniej niż inni. Wielkim wyzwaniem będą małe i średnie przedsiębiorstwa, ponieważ mamy tutaj olbrzymi deficyt, który nie jest aż tak nagłaśniany.
W dalszej części dyskusji uczestnicy debaty rozmawiali między innymi o tym co zrobić, żeby obcokrajowców lepiej integrować, jak poprawić wizerunek migranta w polskim społeczeństwie i jaka przyszłość wobec tych wyzwań czeka polski rynek pracy.
