1 dzień temu
Praca za granicą a emerytura. Gdzie byłeś na emigracji?
W przypadku obywateli Polski istotne znaczenie ma to, czy kraj, w którym pracowałeś, należy do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub ma podpisaną z Polską umowę dwustronną w sprawie zabezpieczenia społecznego.
Jeśli tak, okresy składkowe z takiego państwa mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury. W praktyce oznacza to, iż ZUS sumuje okresy ubezpieczenia z różnych krajów, aby sprawdzić, czy spełniasz wymagane kryteria do uzyskania świadczenia emerytalnego.
jeżeli jednak pracowałeś w kraju, z którym Polska nie ma takiej umowy, sprawa może się skomplikować.
W takim przypadku okresy pracy za granicą nie będą miały wpływu na polską emeryturę, a świadczenie emerytalne będzie naliczane wyłącznie na podstawie składek opłaconych w Polsce. Warto zatem dokładnie sprawdzić, jakie umowy o zabezpieczeniu społecznym obowiązują między Polską a krajem, w którym pracowałeś, a najlepiej zrobić to jeszcze przed udaniem się na emigrację.Reklama
Emerytura z ZUS a praca w państwach Unii Europejskiej
o ile twoja kariera zawodowa obejmowała kraje Unii Europejskiej, zasady obliczania emerytury są bardziej przejrzyste. Unijne przepisy przewidują tzw. koordynację systemów zabezpieczenia społecznego. W praktyce oznacza to, iż każdy kraj członkowski, w którym pracowałeś, wypłaci Ci emeryturę odpowiadającą okresowi tam przepracowanemu.
Sprawdźmy to na przykładzie. jeżeli np. pracowałeś 10 lat w Niemczech i 25 lat w Polsce, to:
● Niemiecki urząd emerytalny obliczy i wypłaci Ci emeryturę za 10 lat pracy w Niemczech.
● ZUS wypłaci emeryturę za 25 lat pracy w Polsce.
Ważne jest to, iż kraje UE stosują zasadę sumowania okresów ubezpieczenia. jeżeli w jednym kraju nie spełniasz minimalnych warunków do przyznania emerytury (np. nie przepracowałeś wymaganych lat), okresy pracy w innych krajach Unii również zostaną uwzględnione przy ustalaniu prawa do świadczenia.
Każde państwo wyliczy jednak wysokość swojej części emerytury niezależnie, proporcjonalnie do okresów pracy na jego terenie.
Co istotne, wniosek o emeryturę można złożyć w jednym kraju - w Polsce zajmuje się tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). ZUS przekaże odpowiednie informacje do instytucji w innych państwach i skoordynuje cały proces. Dzięki temu nie musisz składać osobnych wniosków w każdym kraju, w którym pracowałeś.
Umowy dwustronne. Praca poza Unią a emerytura w Polsce
Co jednak się dzieje w sytuacji, gdy przez dłuższy czas pracowałeś poza krajami należącymi do Unii Europejskiej? Tu z pomocą przychodzą umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym, które Polska podpisała z wybranymi państwami. Do takich państw należą m.in. Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Ukraina czy Korea Południowa.
Na podstawie tych umów obowiązują zasady podobne do unijnych. Okresy składkowe przepracowane w tych państwach mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu prawa do polskiej emerytury.
Każdy kraj oblicza jednak wysokość świadczenia według własnych zasad i wypłaca je osobno. Oznacza to, iż jeżeli przepracowałeś kilka lat w USA i resztę w Polsce, możesz otrzymać dwie niezależne emerytury - jedną z amerykańskiego systemu Social Security, a drugą z ZUS.
Warto jednak pamiętać, iż w przypadku państw spoza UE procedury mogą być bardziej złożone. W niektórych przypadkach konieczne jest osobne składanie wniosków w każdym państwie. Co więcej, różnice w wieku emerytalnym czy sposobie obliczania składek mogą wpływać na wysokość wypłacanych świadczeń.
Koniecznie należy również pamiętać, iż wliczeniu do okresu składkowego podlegają jedynie okresy, w których pracownik był zatrudniony na podstawie legalnej formy współpracy. Zatem tzw. praca na czarno, oprócz tego, iż jest nielegalną praktyką, dodatkowo nie stanowi upoważnienia do otrzymania stosownych świadczeń społecznych.
Jak złożyć wniosek o emeryturę z pracy za granicą?
jeżeli pracowałeś za granicą i zbliża się czas przejścia na emeryturę, musisz odpowiednio przygotować się do złożenia wniosku. W Polsce zajmuje się tym ZUS, ale procedura może różnić się w zależności od tego, gdzie pracowałeś.
Co powinieneś przygotować?
● Dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia za granicą (np. świadectwa pracy, formularze E301, E205 lub odpowiedniki w krajach spoza UE).
● Dokument tożsamości i numer PESEL.
● Dokumenty potwierdzające opłacanie składek - w niektórych przypadkach może być wymagane zaświadczenie o zarobkach.
Wniosek można złożyć w dowolnej placówce ZUS lub online przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS). ZUS samodzielnie skontaktuje się z odpowiednimi instytucjami w innych krajach, jeżeli obejmują Cię przepisy unijne lub umowy dwustronne.
W tym drugim przypadku ZUS może się jednak z tobą skontaktować z informacją, iż osobiście powinieneś złożyć odpowiednie dokumenty w instytucji adekwatnej dla konkretnego kraju.
Warto wiedzieć, iż decyzja o przyznaniu emerytury może potrwać dłużej, jeżeli dotyczy świadczeń międzynarodowych. Wynika to z konieczności wymiany informacji między różnymi systemami emerytalnymi, które mogą różnić się pod względem wymagań formalnych i procedur.
Co musisz zapamiętać?
Praca za granicą nie oznacza utraty prawa do emerytury w Polsce. Dzięki przepisom unijnym i umowom dwustronnym okresy składkowe z zagranicy mogą zostać uwzględnione w polskim systemie emerytalnym. Każdy kraj wypłaci jednak świadczenie za okres pracy u siebie.
Najważniejsze kwestie, które musisz mieć na uwadze:
● Sprawdź, czy kraj, w którym pracowałeś, ma umowę z Polską dotyczącą zabezpieczenia społecznego.
● Przygotuj wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające zatrudnienie i składki.
● Złóż wniosek o emeryturę w ZUS - instytucja ta zajmie się dalszymi formalnościami.
Ostateczna wysokość twojej emerytury zależeć będzie od sumy okresów składkowych w Polsce i za granicą oraz wysokości odprowadzonych składek. Warto więc wcześniej zapoznać się z procedurami i przygotować do złożenia wniosku, aby uniknąć niepotrzebnych opóźnień w wypłacie świadczeń.
KO
