Polski rynek pracy potrzebuje siły roboczej, a cudzoziemcy chcą tu legalnie pracować i wspierać gospodarkę – jednak napotykają na gąszcz biurokratycznych przeszkód. Raport WEI ujawnia, iż przewlekłe procedury, brak klarownej polityki migracyjnej i administracyjna nieefektywność odstraszają pracodawców i popychają imigrantów do szarej strefy. W przeciwieństwie do innych państw Polska nie boryka się z napływem imigrantów szukających jedynie zasiłków. Przyjeżdżają tu, by pracować i dokładać się do rozwoju gospodarczego – czas więc usunąć przeszkody, które ich blokują.
Polska podobnie jak inne kraje Europy Środkowej walczy z problemami strukturalnymi na rynku pracy. Raport przygotowany przez Warsaw Enterprise Institute ujawnia dramatyczną sytuację, z którą borykają się zarówno pracodawcy, jak i cudzoziemcy pragnący podjąć legalne zatrudnienie. O ile obciążenia podatkowe w regionie (ponad 61 proc. wynagrodzenia w Polsce) są powodem ograniczenia inwestycji i rozwoju, o tyle równie ważne są bariery administracyjne, które spowalniają wzrost gospodarczy i zmniejszają konkurencyjność Polski.
Główne ustalenia raportu:
- Opieszałość administracyjna – urzędy wojewódzkie przeciągają procedury wydawania zezwoleń na pracę i pobyt. Czas oczekiwania wynosi od 2 do 5 miesięcy, a czasem ponad rok. To zmusza cudzoziemców do pracy w szarej strefie, co powoduje straty dla budżetu państwa.
- Brak spójnej polityki migracyjnej – polityka oparta na doraźnych rozwiązaniach nie odpowiada na rzeczywiste potrzeby rynku pracy. Strategia rządowa na lata 2025–2030 nie przynosi istotnych usprawnień.
- Problemy sektora transportowego – niedobór kierowców zawodowych (150 tys.) i długotrwałe procedury legalizacji zatrudnienia, trwające do pół roku, ograniczają dostępność wykwalifikowanej siły roboczej.
- Zniechęcenie pracodawców – brak przewidywalności i jednolitych standardów w interpretacji przepisów powoduje, iż przedsiębiorcy rezygnują z zatrudniania cudzoziemców.
Postulaty WEI:
- Uproszczenie procedur administracyjnych;
- Standaryzacja wymagań formalnych;
- Automatyzacja i cyfryzacja procesów;
- Weryfikacja dotychczasowych działań cudzoziemców;
- Wprowadzenie szkoleń językowych i zawodowych;
- Reforma uznawania kwalifikacji;
- Zwiększenie dostępności terminów wizowych;
- Zwiększenie udziału pracodawców w postępowaniach.