Relacja z IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych

Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych
To wydarzenie unikatowe w skali światowej. Wśród prelegentów są właściciele największych firm rodzinnych w Polsce i na świecie, którzy chętnie dzielą się doświadczeniami, jak radzić sobie z wyzwaniami przedsiębiorczości rodzinnej i jak budować długowieczne firmy, dbając o dobre relacje w rodzinie. Inicjując Kongres, Instytut Biznesu Rodzinnego stworzył platformę wymiany wiedzy z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem rodzinnym. Jak wyglądał tegoroczny Kongres? Zapraszamy do relacji poniżej.

dr Adrianna Lewandowska – otwiera Kongres
Dr Adrianna Lewandowska otworzyła IX Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych prelekcją: „W kierunku dynastycznych rodzin biznesowych. Nowy wymiar (nie)widzialnego bogactwa”. W prelekcji poruszyła tematy rodzinności – harmonii i budowania relacji, trwania – profesjonalizmu i działania, dobra jako społeczny wymiar biznesu.

Najważniejsze myśli z jej prelekcji:
– Zrozumienie istoty sukcesu firmy rodzinnej, to punkt wyjścia do profesjonalizacji działań.
– 100% firmy rodzinne, które chcą zachować długowieczność, ale tylko 30% z nich przechodzi proces sukcesji, a 7% firm zostaje w 3 pokoleniu.
– tylko 9%* polskich firm rodzinnych ma opracowany plan sukcesji.
– 72%* deklaruje, iż planuje przekazać zarządzanie firmą w ręce młodszego pokolenia w ciągu najbliższych 5 lat!

„Zdrowa rodzina – zdrowa firma. Tylko w przypadku, gdy w rodzinie panują miłość i zdrowe relacje, rodzina może koncentrować się na prowadzeniu biznesu” – tak o sile rodziny mówiła dr Adrianna Lewandowska.

Rodziny nastawione na trwanie muszą być przygotowane na wyzwania przed nimi stojące, takie jak zmiana modelu ekonomii, zmiana kontekstu rynkowego, zmiana w systemach konkurowania oraz… zmiana pokoleniowa. „Właściciele powinni działać w myśl odpowiedzialnego rozwoju, z troską o przyszłe pokolenia. Nie tylko o cele finansowe, ale również o to, co pozostawimy po sobie kolejnym pokoleniom. Aby, zapewnić ciągłość zarządzania trzeba odpowiednio wcześniej przygotowywać następców do przejęcia odpowiedzialności za zarządzanie firmą” – podkreślała Prezes Instytutu Binzesu Rodzinnego.

*Raporty PwC i Instytut Biznesu Rodzinnego w latach 2018/2021

Patrizia Gucci – gość specialny Instytutu w Polsce
Zaproszenie Instytutu Biznesu Rodzinnego na IX Kongres Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych przyjęła Patrizia Gucci – prawnuczka założyciela domu Mody Gucci – Guccio Gucci, córka Paolo Gucci, reprezentująca czwarte pokolenie rodziny Gucci. Wystąpiła jako gość specjalny na scenie głównej w rozmowie z dr Adrianna Lewandowską: „Czwarte pokolenie rodziny Guccich. Siła. Moc. Nazwisko – Patrizia Gucci”.

Obie Panie rozwiały m.in o:
– Karierze w biznesie rodzinnym: jak funkcjonował biznes w domu mody Gucci?
– W jaki sposób wiedza była przekazywana kolejnym pokoleniom?
– Jakie wartości były pielęgnowane w rodzinie Gucci?
– Jak dbać o reputację nazwiska, firmy i marki?
– Jak wychowywać nowe pokolenie w rodzinie zamożnej, rozpoznawalnej?
– Sprzedaż firmy Gucci w perspektywie sukcesorki dziedzictwa rodziny Gucci. Co można było zrobić inaczej?
– Czym dziś zajmują się potomkowie rodziny Gucci?
– Jaki wnioski można wyciągnąć z historii rodziny Gucci?

Patrycja przyleciała do Polski z Florencji. Podczas dwóch dni kongresu rozmawiała z polskimi przedsiębiorcami, rozdawała autografy z napisaną przez siebie monografią „Gucci. Prawdziwa historia dynastii sukcesu” nakładem wydawnictwa Esteri oraz zwiedzała Poznań.

Zapytana o wartości w rodzinie Gucci opowiedziała o „pasji, która łączyła całą rodzinę, duchu współpracy i rozumieniu się w 'locie’ ”. Patrizia Gucci zaznaczyła również, iż porażki i przykrości wzmacniały jej rodzinę. Zapytana o refleksję i poradę dla firm rodzinnych powiedziała: „Dziś już nie ma takiej obsługi klienta jak kiedyś. W mojej rodzinie szczególnie pielęgnowano dbałość o klienta, w salonach serwowano kawę i herbatę, doradzano, pracownicy doskonale znali asortyment i jego adekwatności. Panowała kultura i każdy znał savoir-vivre”.

Na pytanie o zdobywanie doświadczenia oświadczyła: „Ważne jest to, w firmie rodzinnej, żeby nie stawiać osoby syna i od razu spadkobiercy w ważnych funkcjach na wysokim stanowisku na początku, osoba młoda nie ma doświadczenia, jak osoba dorosła. Musi przechodzić różne stopnie i zdobywać doświadczenie, w naszej firmie każdy z nas zaczynał od drobnych obowiązków”.

Wystąpienie zakończyła refleksją: „Dziś potrzebna jest wytrzymałość i determinacja. Potrzebna jest dedykacja i zaangażowanie w firmę, do końca. W sukcesie i porażce. Oraz innowatorskie oko do stworzenia czegoś nowego”.

Panel ekspercki i Let’s talk – nowa formuła Kongresu
W tym roku do agendy programu IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych włączyliśmy komentarze eksperckie. W gronie ekspertów wystąpili m.in. dr Adrianna Lewandowska, Roman Wieczorek oraz Szymon Trzebiatowski. Nie zabrakło również dyskusji w obrębie rodzin biznesowych.

Po poszczególnych prelekcjach odbywały się krótkie komentarze eksperckie – a później ekspertami stali się sami uczestnicy, którzy kontynuowali rozmowy w mniejszych grupach przy stołach. Było zatem dużo dyskusji, wymiany poglądów, myśli i opinii.

Optymizm w biznesie? Opowieści z firmy rodzinnej Arche
Zaproszenie do grona prelegentów przyjął Władysław Grochowski, Prezes i współwłaściciel firmy #Arche. Na scenie głównej wystąpił w rozmowie z Katarzyną Barcińska – ekspertką Instytutu Biznesu Rodzinnego.

Tematem rozmowy było „Myślenie out of the box w biznesie. Jak rozwijać przedsiębiorstwo w oparciu o zrównoważony rozwój?”

Władysław Grochowski opowiedział, jak ważny, szczególnie w trudnych momentach, jest optymizm, o zaufaniu jako źródle człowieczeństwa i zmianie, która jest warunkiem koniecznym, by rozwijać firmę w oparciu o zrównoważony rozwój.

Spójne przywództwo – jaki powinien być lider?
Leading with purpose. Spójne Przywództwo – Od czego liderzy nie mogą odwracać wzroku? – to temat Zofia Dzik z Humanites Institute na IX Międzynarodowym Kongresie Firm Rodzinnych organizowanym przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

Podczas prelekcji prelegentka przedstawiła i omówiła problemy współczesnego świata, które mają wpływ bezpośrednio nie tylko na życie każdego z nas, ale także na strefę biznesu:
– wyścig technologiczny, wojna informacyjna, fake newsy, rywalizacja o podbój kosmosu, neokolonializm, ekologia, cyberbezpieczeństwo, nierówności, migracje.

Biorąc pod uwagę powyższe, dla Biznesu oznacza to wyścig z czasem w świecie VUCA+. Przedsiębiorcy będą się mierzyć z inflacją i presją kosztową, transformacją technologiczną, walką o talenty i zaangażowanie ludzi, planowaniem z krótkim horyzontem czasowym oraz cyberbezpieczeństwem.

Zofia Dzik skupiła się na także na sferze człowieka: wzrasta liczba jednoosobowych gospodarstw, problem samotności i depresji, bezrobotności, problemów ze snem i skupieniem się czy samobójstw.

To wszystko oczywiście przekłada się na ogromne wyzwania dla rynku pracy m.in. na: fluktuację, hybrydowy styl pracy, globalizację rynku talentów, balans w życiu zawodowym i prywatnym.

Następnie przeszła do tematu przywództwa, gdzie uświadamiała błędy dzisiejszych liderów m.in.: krótkowzroczność – brak analizy długoterminowych skutków decyzji lub ich zaniechania, lenistwo, zaniedbany potencjał, chciwość, ślepe posłuszeństwo, konformizm, cynizm.

Jaki zatem powinien być lider? Zofia Dzik udziela konkretnych wskazówek: pozytywny rebeliant i cichy bohater dnia codziennego.

Wystąpienie zakończyła myślą „Potrzebujemy liderów, którzy będą stawiać granice, którzy będą mieli odwagę zmieniać rzeczywistość. Zadawać pytania o dobro i nie wstydzić się tego”.

Polski Ład – co oznacza dla firm rodzinnych?
Domański Zakrzewski Palinka (DZP) to nasz wieloletni partner biznesowy. Joanna Wierzejska wystąpiła z prelekcją „Polski Ład – wpływ na rozwój firm rodzinnych w roku 2022” podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

Podjęte tematy to:
– Składka zdrowotna po nowemu – jak wpłynie na formy zatrudnienia?
– Podatek estoński – szansa dla polskich firm rodzinnych
– Nowe regulacje CFC – czy ograniczą ekspansję zagraniczną?
– Ograniczenia w restrukturyzacjach – utrudnienia dla zmian własnościowych i w restrukturyzacjach firm rodzinnych
– Podatek minimalny – zagrożeniem dla niektórych branż?

„Rok 2022 jest rokiem nakładających się na siebie zmian Polskiego Ładu. To także rok nowych zagrożeń i nagle zmieniającego się otoczenia biznesowego” – zaznacza Joanna Wierzejska, „Bezpieczeństwo firmy rodzinnej wymaga dostosowania działalności gospodarczej do nowych przepisów we właściwym czasie” – dodaje.

Przyszłość firm rodzinnych
Ewelina Grzelak oraz Jacek Pawłowski z PwC Polska wystąpili z prelekcją „Jak zabezpieczać przyszłość polskich firm rodzinnych” podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

Eksperci z PwC Polska podzielili się wiedzą na temat:
– wyników globalnego badania PwC Family Business Survey
– na co warto zwracać uwagę, dokonując wyborów „na pokolenia”?
– polska fundacja rodzinna – czy i kiedy ma szansę wejść w życie i czy warto z niej skorzystać?

Wyzwania przed firmami rodzinnymi w najbliższych latach i dekadach:
– W ciągu najbliższych 30 lat do firm rodzinnych dołączy 3-cie pokolenie, dzieci dzisiejszych sukcesorów
– Rodzina biznesowa będzie się składać z około 15-25 osób

Kluczowe wyzwania wielopokoleniowych firm rodzinnych:
– zaangażowanie członków rodziny niezarządzających biznesem, spory o dostęp do informacji i wpływ na decyzje
– roszczenia (dywidenda czy reinwestycja)
– poczucie więzi, wartości i komunikacja

„Zanim powstaną dynastie rodzinne najpierw trzeba zapewnić, przetrwanie i rozwój firmom rodzinnym w najbliższych latach. Finansowa odporność firm rodzinnych daje im dobre podstawy do odniesienia sukcesu, ale muszą popracować nad ESG, transformacją cyfrową i…sobą (ładem rodzinnym i ładem korporacyjnym)” – zaznaczyła Ewelina Grzelak.

„Rozwój biznesu, podejmowanie działań z zakresu ESG oraz zdobywanie nowych umiejętności są dla sukcesorów priorytetowe” -zaznaczył Jacek Pawłowski, a przedstawiając wyniki globalnego badania PwC dodał „40% sukcesorów (respondentów badania) uważa, iż COVID-19 usprawnił komunikację między sukcesorami a pokoleniem założycieli; 18% sądzi, iż przyspieszył sukcesję; 50% zna plan sukcesji, a prawie ⅔ uważa, iż wykazanie się w nowej roli będzie trudne”.

Fundacja prywatna – nowe rozwiązanie dla firm rodzinnych?
Panel dyskusyjny „Fundacja prywatna i inne sposoby na zabezpieczenie własności i zaangażowanie przyszłych pokoleń” moderowali Ewelina Grzelak oraz Jacek Pawłowski z PwC Polska podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

W Panelu wzięli udział: Magdalena Rokosz z Geopolitical Intelligence Services AG, Andrea Prym-Bruck z firmy rodzinnej PRYM, Roland Szymański z firmy rodzinnej Lars Group, Jan Mikołuszko z firmy rodzinnej Unibep S.A., Artur Kazienko z firmy rodzinnej Kazar Group Sp. z o.o.

Podczas panelu dyskutowano:
– Czy lepiej czekać na polską fundację czy skorzystać z zagranicznych rozwiązań?
– Co daje fundacja prywatna w stosunku do spółki rodzinnej? Jak wpływa wniesienie firmy rodzinnej do fundacji na zaangażowanie przyszłych pokoleń?
– Jakie jeszcze pytania warto sobie zadać, zanim powołasz fundację?
– Jakie są inne możliwe scenariusze na zabezpieczenie własności i zaangażowanie przyszłych pokoleń?
– Co jest konieczne, aby stworzyć wielopokoleniową firmę rodzinną?

Zmiany w prawie i podatkach – informacje dla firm rodzinnych
„Sukcesja i budowanie struktur korporacyjnych w firmach rodzinnych w świetle nowych przepisów (CIT estoński, struktury holdingowe itp.)” to temat przewodni panelu Domański Zakrzewski Palinka (DZP) i ekspertów Jakub Wieszczeczyński & Grzegorz Sprawka.

Podczas panelu dyskutowano o:
– Jak ustrukturyzować biznes – struktura holdingowa czy skoncentrowana?
– CIT estoński vs. opodatkowanie holdingów – korzyści i zagrożenia
– Prosta spółka akcyjna w biznesie rodzinnym – jak można ją wykorzystać?
– Nowe prawo holdingowe – korzyści dla ładu korporacyjnego (rodzinnego)
– Spółka komandytowa – przeszłość czy przyszłość polskiego biznesu rodzinnego?
– Ochrona majątku firmy rodzinnej przed ryzykiem biznesowym – czy spółka majątkowa ma sens?

„Struktury prawne w polskich przedsiębiorstwach rodzinnych, zwykle ograniczają możliwości sukcesyjne. Najefektywniejszą strukturą jest struktura holdingowa” -zaznaczył Jakub Wieszczeczyński, a Grzegorz Sprawka dodaje „Reżim holdingowy jest nową rzeczą w naszym systemie. Jest on dobry dla tych, którzy zakładają spółki z zamiarem ich sprzedaży”.

Automatyzacja procesów
Jak zautomatyzować pierwszy proces w firmie?
Dlaczego roboty nie zabiorą ludziom pracy?
Jak wprowadzać nowoczesne technologie w atmosferze pełnego zaufania?
Kim są ewangeliści RPA i dlaczego ich pomoc jest tak ważna?
Jak przygotować zespół do automatyzacji w firmie – tak, żeby wszyscy na tym skorzystali?
Wpływ automatyzacji na odporność i zarządzanie kryzysowe – zabezpieczanie przyszłości firmy i zespołu?

Na te pytania dyskutowano podczas panelu dyskusyjnego „Automatyzacja i cyfryzacja w organizacji – zdobywanie zaufania zespołu” moderowanego przez Edyta Piętak i Łukasz Chojnowski z AnyRobot – Robotic Process Automation.

W panelu wzięli udział: Krzysztof Ratajczak z Winkhaus Polska, Marcin Poniatowski z Lewiatan Holding S.A., Tomasz Mackiewicz z Centrum Badań i Rozwoju Nowoczesnych Technologii

Własność intelektualna
– Jak zabezpieczać własność intelektualną w firmie rodzinnej na pokolenia?
– Czy ochrona własności intelektualnej jest istotna w działalności firmy rodzinnej?
– Jakie rozwiązania i pomysły można i należy chronić?

Tematy te zostały podjęte przez Joannę Piłkę i Dariusza Piróga z Patpol Legal podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

„Jakie oznaczenie można chronić? Takie, które nadaje się do odróżnienia towarów/usług, nie jest identyczne lub podobne do innego oznaczenia i nie narusza praw osobistych lub majątkowych osób trzecich” – wiedzą o znakach towarowych dzieliła się Joanna Piłka.

„W przypadku naruszenia praw własności intelektualnej – możemy doszukiwać się swoich praw. W Polsce mamy sądy własności intelektualnej. Potencjalne roszczenie możemy złożyć jako roszczenia zakazowe, roszczenie publikacyjne, roszczenia finansowe lub roszczenia dot. przedmiotów” – ostrzegał Dariusz Piróg.

Nowy model biznesowy – franczyza dla firm rodzinnych?
– Franczyza jako sposób na rozwój biznesu?
– Jak rosnąć zachowując rodzinny charakter?
– Rozwój własny czy przez franczyzę?
– Jak budować relacje z franczyzobiorcami, zarówno w czasie krótkotrwałych kryzysów, jak i długofalowo?
– Ekonomia i etyka, budowanie relacji i dywersyfikacja łańcucha dostaw i rynków zbytu. Czego uczy nas kryzys związany z wojną na Ukrainie?

W panelu poświęconym franczyzom podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego dyskutowali Marcin Poniatowski z Lewiatan Holding S.A., ekspertka Instytut Biznesu Rodzinnego Grażyna Marciniak, Monika Olszewska Phd z Winkhaus Polska. Moderację prowadził Filip Lamański z Obserwator Gospodarczy.

Komunikacja w rodzinie
Wiesława Machalica, ekspert Instytut Biznesu Rodzinnego i psycholog w ramach IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych przeprowadziła warsztat „Komunikacja w rodzinie i w firmie w sytuacjach trudnych i kryzysowych”

Psycholog wraz z grupą warsztatową pracowała nad zagadnieniami:
– Metody rozwiązywania sytuacji trudnych.
– Jak skutecznie rozwiązywać problemy?
– Umiejętności komunikacji i radzenia sobie w sytuacjach trudnych, problemowych czy konfliktowych.

Rady nadzorcze – potrzebne?
– Rada nadzorcza w czasie sukcesji – ułatwia, utrudnia czy pomaga?
– Kto „wycenia” profesjonalną i niezależną radę nadzorczą?
– Rada nadzorcza w procesie komunikacji i współpracy interesariuszy firmy rodzinnej
– Rada nadzorcza w firmie rodzinnej – przykłady nieoczywiste

Powyższe pytania zostały postawione uczestnikom panelu i poddane dyskusji podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego / Family Business Institute Poland. „Rada nadzorcza, i niezależni eksperci w jej szeregach, jako element profesjonalizacji i budowania wartości rynkowej w praktyce firm rodzinnych” z moderacją Piotra Rybickiego z Nadzoru Korporacyjnego.

Ożywiona dyskusja toczyła się między: dr Adrianną Lewandowską z Instytut Biznesu Rodzinnego,
Jędrzejem Bujnym z Komputronik S.A., Arturem Niewrzędowskim z AKMmultiAN, Jerzym Barem z Towarzystwo Inwestycyjne BTA, Andrzejem Mierzwa z 21 Concordia.

„W firmach Rodzinnych musimy pilnować 3 obszarów: zysku, ciągłości (rodziny zarządzającej przedsiębiorstwem), kapitału (…)
Nie wolno oszczędzać na „głowie” (…) rady nadzorcze są potrzebne, mimo, iż kosztują.” – uczulał przedsiębiorców dr Jerzy Bar. „Warto do tego grona zaprosić zewnętrznych ekspertów” – dodaje.

„Słowem, które tłumaczy, dlaczego eksperci powinni zasiadać w radzie nadzorczej, jest słowo klucz „dystans”. Dlatego, iż jest to spojrzenie osób, które są te dwa kroki dalej. Taka perspektywa jest potrzebna i nieoceniona” – dodaje Jędrzej Bujny

O radzie Artur Niewrzędowski mówi „Wiele osób traktuje radę nadzorczą jako zło konieczne. Ale od czasów pandemii zmieniło się to podejście. Teraz jest traktowana jako bezpiecznik. Rada nadzorcza pomaga również w sukcesji firmy. Wprowadza poczucie bezpieczeństwa”, a o ekspertach wypowiada się: „Firmy rodzinne coraz częściej wybierają do rad nadzorczych profesjonalnych menedżerów i ekspertów. Lepiej jest w radzie nadzorczej umieścić ekspertów z zewnątrz, ponieważ ich ewentualna zmiana jest łatwiejsza i mniej konfliktowa niż w przypadku członka rodziny”.

Stabilna strategia finansowa
Panel dyskusyjny o stabilnej strategii finansowej firmy rodzinnej podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego poprowadziła Marta Latoń (Pszczółkowska) z CMT Advisory Sp. z o.o.

Tematy omawiane w panelu to m.in.:
– finanse firmy rodzinnej jako odpowiedź na bieżące wyzwania i podwaliny trwałego wzrostu,
– praktyki finansowe firm rodzinnych w dobie planowania sukcesji,
– wsparcie inwestora w realizacji strategii finansowej,
– niezbędnik finansowy na 2022 rok.

W części poświęconej praktykom finansowym firm rodzinnych ekspertka powiedziała: „Sukcesja to skomplikowany proces. Udane przekazanie firmy rodzinnej wiąże się z koniecznością podjęcia różnorodnych finansowo-organizacyjno-prawnych decyzji. Z uwagi na powyższe należy adekwatnie przygotować się na sukcesję w oparciu o dostępną wiedzę”, następnie dodaje „Plan sukcesji w firmach rodzinnych powinien uwzględniać zabezpieczenie źródeł finansowania długu. Dbałość o przyszłe pokrycie zobowiązań przedsiębiorstwa jest jednym z kluczowych decyzji podejmowanych w trakcie etapu przed sukcesyjnego. Jest to szczególne ważne, gdy mamy do czynienia z niespodziewaną śmiercią właściciela oraz brakiem możliwości kontynuacji działalności przez spadkobierców. Aby uniknąć konieczności zamknięcia firmy warto zabezpieczyć się planem finansowania długów i innych zobowiązań”.

Podatek od spadków i darowizn
Ekspertka wyjaśnia: „Kwestia zapłaty podatku od spadków i darowizn została w Polsce uregulowana w 2018 roku zwolnieniem z opodatkowania w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim każdej osoby, która będzie spadkobiercą. Przepis ten zachęca sukcesorów do kontynuowania działalności gospodarczej”.

Rozliczenie w rodzinie
„Gdy wartość przejętej firmy przez sukcesora stanowi większą część majątku rodzinnego, będzie on zobowiązany do spłaty pozostałych członków rodziny np. rodzeństwa. Należy zabezpieczyć źródło finansowania roszczeń wynikających z prawa do zachowku pozostałej części rodziny. Brak zabezpieczenia finansowego na przyszłe zobowiązania może doprowadzić do problemów płynnościowych firmy”.

Praktyczny case study
Praktyczne case study firmy rodzinnej przedstawiła ekspertka Instytutu Biznesu Rodzinnego, Marta Widz, podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm rodzinnych: „Od firmy rodzinnej do rodziny biznesowej: punkty zwrotne na drodze wzrostu. Case study De Agostini”.

Prezentacja ekspertki w szczególności skupiła się na rozrastaniu się portfolia biznesowego oraz rozrastaniu się rodzinnym na podstawie włoskiej firmy De Agostini, która jest konglomeratem, w skład którego wchodzą 4 podmioty gospodarcze, a która ma ponad 120 lat.

4 lekcje z tej prelekcji:
– Rodzina została częściowo w radzie nadzorczej a zatrudniono zewnętrznych prezesów i dyrektorów. Osoby spoza rodziny zatrudniane w radzie nadzorczej to specjaliści, którzy mają kompetencje.
– Potrzebna jest zgoda rodziny na eksperymenty i zwiększoną elastyczność.
– Niezwykle ważne są szkolenia dla rodziny i wewnętrzne spotkania.
– Wszystkie generacje są zaangażowane w działalność firmy.

De Agostini, firma z siedzibą w Novarze we Włoszech, to licząca ponad 120 lat globalna firma rodzinna działająca w branży mediów, komunikacji, gier, wydawnictw i finansów. Założona jako firma kartograficzna produkująca mapy i atlasy, działała w tej branży przez wiele dekad, po których nastąpił gwałtowny rozwój i dywersyfikacja.

Do końca lat 90. ubiegłego wieku udziałowcy rodzinni mieli dołączyć do firmy na różnych stanowiskach kierowniczych: 15 z 19 członków rodziny w trzecim pokoleniu zajmowało najwyższe stanowiska w firmie, co nie było dobrze postrzegane przez pracowników i stawiało firmę w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej.

De Agostini podjął się trudnego zadania, jakim było ułatwienie odejścia wielu udziałowców rodzinnych z różnych stanowisk kierowniczych. Firma De Agostini nie tylko odniosła sukces, ale także zachowała spójność rodzinną i dalej profesjonalizowała się poprzez rozwój kompleksowych struktur zarządzania rodzinnego.

Obecnie firma ma dyrektora generalnego spoza rodziny i jest zarządzana przez dziewięć rad nadzorczych, w których zasiada sześciu członków rodziny i wielu dyrektorów spoza rodziny.

Kobiety w firmach rodzinnych
„Zmieniająca się rola kobiet w firmach rodzinnych” to temat prelekcji moderowanej przez ekspertkę Instytut Biznesu Rodzinnego / Family Business Institute Poland dr hab. Alicja Hadryś-Nowak podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych.

W panelu wzięli udział: Anna Bielak-Dworska, Anna Andre z ANDRE ABRASIVE ARTICLES, Krzysztof Kasztelewicz z Sądecki Bartnik. Gospodarstwo pasieczne Sp. z o.o., Zofia Chołody, Patrizia Gucci i Marietta Mucha oraz Anna Okonowska z Coccodrillo.

W panelu dyskutowano na tematy jak:
– Wyzwania społeczne, kulturowe, ekonomiczne, współczesnej przedsiębiorczyni managerki.
– Kobiety w zarządzaniu – co zmienia, na co ma wpływ, obecność różnorodności?
– Czy istnieje kobiece przywództwo?
– Co kobiety wnoszą do organizacji?
– Dobre praktyki HR w kontekście wspierania kobiet w biznesie – co jest niezbędne?
– Kobiety w przedsiębiorstwach rodzinnych – jakie są wyzwania i jak sobie z nimi radzić?
– Pandemia a kobieca przedsiębiorczość.
– Jakie decyzje podejmują i jak inwestują przedsiębiorczynie?

„Wprowadziliśmy elastyczny czas pracy dla wszystkich pracowników, w ramach pandemii oraz dla poprawy życia rodzinnego. Prowadziliśmy okres adaptacji dla pracowników po urlopie. Taka osoba ma swojego opiekuna, ma mniejszy zakres obowiązków i może wcześniej wychodzić z pracy. Dotyczy to urlopów macierzyńskich czy też chorobowych” – opowiada o rozwiązaniach, które wprowadziła w swojej firmie Anna Andre.

Pani Patrizia Gucci na pytanie, co było najtrudniejszą przeszkodą kiedyś dla kobiety, która chciała być zaangażowana w rodzinny biznes, opowiedziała o dyskryminacji i niedocenieniu. Zdarzały się dyskredytacje jej umiejętności. Jednak proces, który zaczął się wtedy, nie pozostało ukończony.

Inwestycje w czasach niepewności
Inwestycje i M&A w kraju i za granicą- szansa czy ryzyko?
Finansowanie strategii rozwoju: banki to nie wszystko?
Partner finansowy na trudne czasy: zmieniające się priorytety dla spółek i ich inwestorów,

Na powyższe pytania odpowiadali Zofia Szewczuk i Maciek Bałabanow, CFA z Polski Fundusz Rozwoju S.A. (PFR) w ramach panelu „Inwestycje w czasach niepewności” podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

W panelu udział wzięli: Artur Kazienko z Kazar Group Sp. z o.o.,
Michał Zajezierski z NOWEL Sp. z o.o., Michał Wypychewicz z ZPUE S.A.

„Kiedy zderzyliśmy się z pandemią, to był moment, kiedy myślałem, iż będziemy musieli sobie poradzić. Zamykanie centrów handlowych pozbawiło nas przychodów. Podjęliśmy wtedy decyzję o skupieniu się na sprzedaży online. Od momentu wejścia na Zalando to był nasz najlepszy okres finansowy od bardzo dawna” – powiedział #ArturKazienko „Po pandemii i po wojnie chyba już nic nie jest w stanie mnie zaskoczyć. Tutaj mamy ciągle czarne łabędzie. Nic jest już nie jest dla mnie zaskoczeniem” – dodaje.

„Zawsze mieliśmy proste spojrzenie na strategię, które można sprowadzić do jednego słowa – rozwój. Rozwój zawsze był nadrzędną wartością. Jednak w obecnej rzeczywistości ciężko jest mówić o rozwoju. Zarówno w okresie pandemii jak i w obliczu wojny. przez cały czas chcemy być firmą większą i jeszcze bardziej nowoczesną” . – o strategii rozwoju i planach na przyszłość opowiedział Michał Wypychewicz.

Na pytanie o trudne czasy Artur Kazienko podzielił się swoją refleksją „Miejsce, w którym się znajdujemy dzisiaj, to znowu nowe miejsce. Trudno powiedzieć, jakie będą konsekwencje nowej okoliczności, jaką jest wojna. Im dłużej wojna będzie trwała, tym bardziej zauważymy jej efekty w sektorze energetycznym. Pytanie gdzie my się odnajdziemy w tej rzeczywistości i czy będziemy umieć się dostosować. Mamy tutaj zupełnie nowe rozdanie”.

Automatyzacja i cyfryzacja
Bezpośrednie korzyści automatyzacji i cyfryzacji
– Jak przyspieszyć wzrost firmy dzięki zautomatyzowanym procesom
– Rozwiązywanie unikalnych problemów organizacji: braki kadrowe, nieszczelne procesy i nie tylko
– Praktyczne rady dotyczące wdrażania RPA
– Ukryte zasoby każdej firmy – dane, które można wydobyć dzięki automatyzacji

RPA w praktyce – przykłady organizacji, którym się udało – to temat przewodni panelu dyskusyjnego w ramach IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego / Family Business Institute Poland. Moderacja panelu należała do Edyta Piętak oraz do dr Darii Bazydło-Egier, PhD Economist z AnyRobot – Robotic Process Automation.

W panelu wzięli udział: Robert Andre z ANDRE ABRASIVE ARTICLES, Marek Zientecki z AGOS

O automatyzacji w swojej firmie rodzinnej Marek Zientecki powiedział „Najlepsza jest pół amortyzacja. Dziś już wiem, nie można automatyzować wszystkiego, czasem ludzie mogą coś prościej zrobić niż roboty”.

Natomiast Robert Andre dodaje: „Należy zachować zdrowy rozsądek w automatyzacji” oraz komentuje dalej „Problem braku zatrudnienia zaspokaja w części automatyzacja, która niestety może spotkać się z dużym oporem pracowników przez strach utraty pracy”

Ekspertki z AnyRobot zapewniły, iż komunikacja z pracownikami i informowanie o zmianach to sposób na uniknięcie zaskoczenia, gdyż automatyzacja sprowadza się też do zmiany w ludziach i technologii. Ponadto rozmawiano o tym, aby urozmaicać prace pracowników. Podkreślano minimalizację błędów przez automatyzację.

4 refleksje z panelu:
⚈ Małe firmy mogą gwałtownie zmieniać i wprowadzać automatyzację.
⚈ Mała firma = jakość i elastyczność.
⚈ Złote czasy dla Polski, czyli kompromis między tanią siłą roboczą a krajem zachodu.
⚈ Do 60% procesów będzie zautomatyzowane w przyszłości.

Filmoteka
Perspektywy świata – to specjalny panel podczas IX Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych organizowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego.

W trakcie panelu uczestnicy mogli poznać perspektywę ekspertów z całego świata w tematach:
– znaczenia bogactwa dla firm rodzinnych i jak jest ono rozumiane
– budowania odporności firmy rodzinnej
– jak firmy rodzinne radzą sobie w sytuacjach kryzysowych i czy mają specjalne sposoby lub strategie na problemy
– skąd firmy rodzinne czerpią wiedzę i komu ufają szukając rzetelnych danych ekonomicznych
– jak firmy rodzinne reagują na obecną sytuację geopolityczną

Refleksje, myśli i wiedza spłynęły do nas z całego świata. Dziękujemy ekspertom za zaangażowanie i cenne inspiracje oraz opinie między innymi:
– Alfredo De Massis
– Emanuela Rondi
– Erika Matwij
– Guillermo Salazar
– Herwig Friedag
– Ivan Miroshnychenko
– Jean Vanhoegaerden
– Jesús Casado Navarro-Rubio
– Nikè Anani
– Piret Potisepp
– Rania Labaki
– Silvana Mariel Muñoz – Branding
– Udo vetter
– Valerija Kozlova

Stand up with Ukraine
Oś tegorocznej edycji Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych skupiona była wokół bogactwa, ale nie tylko tego materialnego, jak własność i majątek, ale przede wszystkim bogactwa wiedzy, dobra, tradycji, relacji oraz wspólnych wartości, które scalają rodzinę i społeczności, budując silną firmę rodzinną, która będzie trwała przez pokolenia.

Nie zabrakło również bieżących tematów, odniesień i komentarzy do aktualnej sytuacji geopolitycznej i rynkowej, w której obliczu stanęły firmy rodzinne. Tematem przewodnim naszego spotkania była rodzina, trwanie i dobro.

Właśnie tym dobrem, jako Instytut Biznesu Rodzinnego chcemy się dzielić z firmami rodzinnymi na Ukrainie. Dlatego podjęliśmy współpracę z Family Business Network Ukraine, w ramach której w przesłanych nagraniach Prezes Vladislav Burda opowiedział o bieżącej sytuacji na Ukrainie oraz wyzwaniach przedsiębiorców, a Andriy Fedoriv o potrzebach firm rodzinnych.

Efektem współpracy Dagmary Krakówki, Agaty Szymczak oraz Volodymyra Domanina i Viry Kolinko była akcja #standupforukraine podczas pierwszego dnia kongresu i wieczornego spotkania z przedsiębiorcami. Dagmara i Agata informowały uczestników o możliwościach współpracy i przygotowanych rozwiązaniach przez FBN Ukraine.

Dziękujemy firmie rodzinnej Strus Wear za przygotowanie wspaniałych bluz i wsparcie tej inicjatywy.

Aby realnie pomóc zachęcamy do odwiedzin:
– platformy firmy rodzinne firmom rodzinnym, na której można zaoferować pomoc lub zobaczyć jakiej pomocy potrzebują ukraińskie przedsiębiorstwa: http://help.fbn.ua na hasło: HelpUkraine
– akcji HelpUkraine: https://lnkd.in/e5SidB7y

Zarządzanie kryzysowe
II dzień kongresu zaczęliśmy mocnym i aktualnym tematem: Firmy rodzinne w obliczu aktualnych kryzysów. W panelu dyskusyjnym moderowanym przez Adrianna Lewandowska wystąpili: Michał Lorenc z Praktycy Compliance Stowarzyszenie, Przemysław Mitraszewski z LPP S.A., Leszek Kaszuba z Jamalex Sp. z o.o. oraz Michał Kaczmarczyk z Wyższej Szkoły Humanitas.

„30% przychodów LPP to rynki wschodnie. Byliśmy, także zorientowali na handel i współpracę ze wschodem. W Ukrainie mamy 150 sklepów. Dla nas jest to bardzo emocjonująca sytuacja. Podjęliśmy decyzję o zamykaniu naszych sklepów w Federacji Rosyjskiej. To, na czym w tej chwili skupiamy i z czym się mierzymy, to cele taktyczne, planowanie strategiczne. Przygotowujemy różne scenariusze. Chcemy być przygotowani” – zaznaczył Przemysław Mitraszewski.

„Firmy nie są przygotowane do zarządzania kryzysowego. W bieżącej sytuacji musimy być odporni na próby destabilizacji ekonomicznej i dezinformacji. Zarządzanie kryzysowe składa się z trzech faz: fazy przygotowawczej. Oznacza to przygotowanie na różne i konkretne scenariusze. Sytuacja zarządzania to ten moment, kiedy wdrażamy z wypracowanego wcześniej scenariusza, dzięki temu możemy obniżyć skutki. Faza po kryzysowa, wtedy właśnie wyciągamy wnioski, pracujemy na rekomendację i ponowne planowanie” – mówił Michał Lorenc

„Wymiana doświadczeń z innymi firmami rodzinnymi, wypracowanie odpowiedzi i scenariuszy na sytuacje kryzysowe, spotkania na wszystkich szczeblach, pełna i częsta informacja dla wszystkich pracowników i interesariuszy. Pandemia zmobilizowała nas do lepszego wypracowywania rozwiązań biznesowych, technologicznych, i strategicznych. Ponadto wiarygodność źródeł informacji jest także ważna. Nie można wszystkiego zaplanować, ale można podjąć próbę zabezpieczenia i trwania firmy” – zaznaczył Leszek Kaszuba.

„Otwartość i transparentność informacji – to temat istotny w firmach rodzinnych. Musimy nauczyć się słuchać. Reagujemy na kryzysy jak już do nich dojdzie. Nie przygotowujemy się i nie przewidujemy i nie słuchamy tych, którzy te kryzysy przewidują. Zarządzający w firmach rodzinnych muszą posiadać scenariusze i procedury na wypadek sytuacji kryzowej, które zadziałają zgodnie z obecną wiedzą i technologią” – wspomniał Michał Kaczmarek.

Siła relacji w Kazar Group
Kazar Group Sp. z o.o. – wizjonerzy dwóch generacji! Siła relacji, charyzma i determinacja! Historia z dwóch perspektyw: Ojca i Syna to temat drugiej prelekcji II dnia Kongresu.

„Kazar istnieje od 30 lat, mamy 60 sklepów w Polsce, zatrudniamy 600 osób, działamy w 20 krajach na świecie. Wartości naszej firmy rodzinnej to: jakość i pasja, kreatywność i praca zespołowa, najważniejsze to dążenie do doskonałości.” – tak, o firmie rodzinnej mówił Karol Kazienko „Stworzyliśmy centrum pomocy humanitarnej w Przemyślu. Dziennie dostarczamy pomoc ok. 4500 osób” – dodaje.

„Moment, w którym poczułem, iż to coś więcej niż przedsięwzięcie biznesowe to ten, w którym syn dołączył do firmy rodzinnej. Już jako nastolatek był zaangażowany w firmę, a w pełni dołączył 4 lata temu do zespołu firmy rodzinnej. Dużo ze sobą rozmawiamy, pracujemy nad relacjami i podziałem obowiązków w rodzinie. Chcemy, aby nam się udało. Chcemy być silni jako rodzina i jako właściciele firmy. Od czterech lat to się świetnie udaje, zadbaliśmy o dobra komunikację i podział obowiązki oraz obszarów zarządczych” – zaznacza Artur Kazienko.

„Działamy od kryzysu do kryzysu. Pandemia sparaliżowała naszą sieć detaliczną i online. Ale przygotowaliśmy się. Już przed wybuchem pandemii mieliśmy różne scenariusze, np. przeorganizowaliśmy kanały dystrybucji, uczyliśmy się pracy online, zbudowaliśmy różne zespoły. Dlatego czas pandemii był trudny, ale wyszliśmy z niego obronną ręką” – podzielił się Karol Kazienko.

„Jak to jest być firmą nierodzinną? Co bym robił gdybym nie zarządzał firmą rodzinną? Myślę, iż byłby tym samym człowiekiem. Mój styl zarządzania nie zmieniłby się. Mam najważniejsze wartości do dobrego zarządzania biznesem – szacunek do ludzi, moralność, uczciwość, pasja, kreatywność i dążenie do doskonałości. To fundamenty wplecione także w markę Kazar. Niezależnie od miejsca pracy to są wartości, z którymi się identyfikuję.” -zaznaczył Artur Kazienko

„Marzenie o marce? Jestem Polakiem i jestem Patriotą, ale czuje się także Europejczykiem. Tak samo myślę o brandzie Kazar. To marka Polska, ale mam marzenie by była brandem globalnym” – odpowiedział na pytanie Karol Kazienko.

„Marzenie o marce? Europejska Marka i Globalna. Idealnie byłoby gdyby biznes został w rękach rodziny. Dopuszczamy jednak możliwość wejścia obcego kapitału – który być może będzie potrzebny do rozwoju bardziej dynamicznego” i dodał Artur Kazienko

Firmy rodzinne a trendy
Ekspert Instytutu Biznesu Rodzinnego – Szymon Trzebiatowski przygotował opowieść o Modelu diamentu. Światy równoległe, a firmy rodzinne.

Wystąpienie Szymona było:
– przepełnione inspiracjami,
– trendami,
– spojrzeniem na przyszłość,
– i niezwykle interdyscyplinarne.

Jak dzisiaj tworzyć przyszłość?
Według eksperta trzeba mieć strategię, strategię nowoczesną, która składa się z dwóch etapów:
– Spojrzenie wstecz: zaproszenie kluczowych pracowników i interesariuszy oraz wywiady z nimi, zbieranie informacji i faktów
– Spojrzenie w przyszłość: analiza trendów, warsztaty analityczne z wiedzą o firmie, warsztaty kreatywne, warsztat strategiczne, balanced scorecard.

Ekspert omówił również trendy, którą warto obserwować:
– Świat VUCA
– Czarne łabędzie i zjawiska zaskakujące
– AI sztuczna inteligencja
– Środowisko i zasoby
– zmiany polityczne
– trendy technologiczne

„Należy tworzyć konkretną wizję rozwoju. Dla kogo jest ona ważna? Dla właścicieli, obecnych i przyszłych pokoleń, dla klientów, dla partnerów” – zaznaczył Szymon Trzebiatowski.

Ponadto uczestnicy Kongresu dostali audyt: Czy Twój biznes Rodzinny gotowy jest na przyszłość? na dalsze rozważania przyszłości.

Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie.
Dobre praktyki z polskich firm rodzinnych – to temat panelu dyskusyjnego, w którym wzięli udział:
– Wiesława Machalica – ekspertka Instytutu Biznesu Rodzinnego
– Ewa Zielińska Siakas i Ksenia Siakas z firmy rodzinnej Greek Trade
– Krystyna Bielak i Anna Bielak Dworska z firmy rodzinnej Inspiration Point
– Tomasz Wróbel z firmy rodzinnej Mercedes-Benz Grupa Wróbel

Na pytanie o dobrą praktykę, Tomasz Wróbel powiedział „Zaproszenie przez Rodziców do wspólnej pracy w firmie rodzinnej, by mieć poczucia być chcianym i oczekiwanym” Ponadto dodaje „W mojej rodzinie ważne jest bycie razem i spędzanie czasu razem. Zbudowanie relacji i więzi. Dopiero wtedy jest przestrzeń na delikatne tematy biznesowe.”

„Dobrą praktyką jest danie własnym dzieciom przestrzeni na własne pasje i hobby oraz realną pomoc w osiąganiu tych marzeń” – mówiła #KrystynaBielak

„Mówiliśmy dzieciom nie tylko o dobrych rzeczach, sukcesach, ale także o porażkach. Dzieci od małego wdychiwały się w życie rodzinne przeplatane biznesem” – podzieliła się praktyką #EwaZielińskaSiakas

Anna Bielak Dworska: „W swoim życiu dorosłym i samodzielnym, to Ty decydujesz o sobie, ale także bierzesz pełną odpowiedzialność. To jest bardzo trudne. Życzę tego wszystkim sukcesorom z rodzin biznesowych”

„Sukcesy naszych dzieci przeżywam bardziej niż oni sami. Jestem wtedy bardzo dumna. Świętujemy w domu to, od prostego uścisku, przytulenia, po większe celebracje. To jest piękne i daje mi to dużo siły. A jeżeli przydarza się porażka – należy udzielić wsparcia i danie dziecku poczucia, iż jesteśmy i możemy przejść wspólnie przez sytuację trudną.” – zaznacza Ewa Zielińska Siakas

„Obserwuj dziecko, choćby jeżeli cały czas jesteście razem w pracy. W trudnych chwilach będziesz intuicyjnie wiedział, co zrobić lub powiedzieć” – dodaje Krystyna Bielak

Ksenia Siakas: „Największym wsparciem dla mnie jest rozmowa z rodzicami. Nie zawsze jest przyjemnie, czasami dyskutujemy, przedstawiamy racje. Ale najważniejsze jest to, iż razem wypracowaliśmy rozwiązanie.”

Ania Bielak Dworska: „Dużą wartością w naszej rodzinie jest obecność drugiej osoby. Dla nas to priorytet. To poświęcenie czasu i obserwacja są najważniejsze w budowaniu relacji. Oddanie rodzinie – to wyniosłam z domu rodzinnego”.

Emocje – jak nad nimi panować?
Zaproszenie Instytutu przyjęła dr psychologii Ewa Woydyłło – Osiatyńska. Wystąpiła z prelekcją: Jak panować nad myślami oraz emocjami w trudnych i stresowych sytuacjach?

„Mając do czynienia z załogą, współpracownikami musimy mieć na uwadze panowanie nad emocjami w trudnych sytuacjach. Dzisiejszy przywódcy mierzą się z lękami, depresją, niepokojem, myślami katastroficznymi swoich najbliższych i zespołu.” – powiedziała Ewa Woydyłło-Osiatyńska „Obecna sytuacja, jest ekstremalnie trudna”- dodaje. „Jeśli nie panujesz nad emocjami – oznacza, iż nie myślisz racjonalnie. Lęki przerodzą się w strach, a strach w panikę. A wtedy w sytuacji kryzysowej zareagujesz ekstremalnie/skrajnie”.

„Trzeba zadbać o panowanie nad sobą o spokój, bycie rozważnym. Spokój zapewnia kontrolę. Tu nie chodzi o to, co ja czuję, tylko co ja myślę. Trzeba zadbać o wewnętrzną harmonię. To może być odpowiedź na szalone otoczenie. Wtedy człowiek jest zdolny do działania i podejmie wyzwania.” zdradza receptę na bieżącą sytuację pani psycholog.

Odpowiedzialność i profesjonalizm
„Odpowiedzialność i profesjonalizm Dzisiaj – to jedyna droga, by Jutro przekazać lepszą firmę sukcesorom. Jutro jest efektem tego co dzisiaj” – zaczął swoją prelekcję ekspert Instytutu Biznesu Rodzinnego – Roman Wieczorek „Czas trudny to czas próby” – dodaje.

„Nie chodzi o to, by firma była co trzy lata dwukrotnie większa, ale po to, aby za 30 lat przekazać następnemu pokoleniu dobrze prosperująca firmę rodzinną” Prezes Miele, cytowany przez Eksperta za „Strategia Właścicielska” autorstwa dr Adrianny Lewandowskiej i Petera Maya.

„Źródła trwałych wyników w firmach rodzinnych tkwią głęboko we wnętrzu rodziny” – zaznacza ekspert.

Roman Wieczorek zakończył prelekcję słowami
„Przed Firmami rodzinnymi:
Najpiękniejszy projekt w Waszym życiu.
Najważniejszy projekt w Waszym życiu.
Najtrudniejszy projekt w Waszym życiu.
Sukcesja”

Zapraszamy do obejrzenia galerii fotograficznej: