Rynek pracy słabnie. Czas na nowe kompetencje

Barometr Ofert Pracy, przygotowywany przez Katedrę Ekonomii i Finansów WSIiZ w Rzeszowie oraz Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych, wskazujący na zmiany liczby publikowanych w Internecie ogłoszeń o zatrudnieniu, w październiku nieznacznie spadł. Jednak od początku roku obserwujemy fluktuacje wskaźnika, który naprzemiennie wykazuje spadki i wzrosty utrzymując się na zbliżonym poziomie.

W przekroju szerokich grup zawodowych dalsze kurczenie się liczby wakatów notujemy dla pracowników fizycznych. Niewielkie pogorszenie obserwujemy w grupie zawodów społecznych i prawnych oraz w niektórych kategoriach ofert z sektora usług. Stopa bezrobocia rejestrowanego, po wyłączeniu bezrobotnych, biorących udział wyłącznie w pracach o charakterze sezonowym, we wrześniu wzrosła o 0,2 punktu proc. i wyniosła 5,8%. Był to czwarty z rzędu jej wzrost, po którym liczba bezrobotnych ukształtowała się na poziomie najwyższym od sierpnia 2021 r. Mimo ostatnich wzrostów stopa bezrobocia rejestrowanego utrzymuje się na niskim na tle innych państw Unii, poziomie. Niemniej jednak wzrosty budzą obawy o pogorszenie koniunktury na rynku pracy. Wskazuje już na to Zegar rynku pracy. Wzrost liczby bezrobotnych przy jednoczesnym braku zmian liczby wakatów prowadzi do większej konkurencji o dostępne stanowiska pracy. Na takim rynku pracy dobrze jest podnosić lub uzupełniać swoje umiejętności i kwalifikacje.

W samym październiku, po wyłączeniu pracy o charakterze sezonowym, spadek liczby internetowych ofert zatrudnienia notujemy we wszystkich województwach, z wyjątkiem woj. podlaskiego, w którym wakatów nieznacznie przybyło. Nieco większe spadki w październiku występowały przeważnie w województwach o wysokiej stopie bezrobocia. Relatywnie w największym stopniu redukcja wakatów w skali miesiąca dotknęła woj. warmińsko-mazurskiego, zachodniopomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego. W dłuższej perspektywie w większości województw liczba ogłaszanych ofert pracy utrzymuje się na stabilnym poziomie, ale też obserwujemy też województwa, w których ogłoszeń zatrudnienia powoli ubywa. Wśród nich jest woj. warmińsko-mazurskie, śląskie oraz lubuskie.

Wśród szerokich grup zawodowych w październiku spadki miały charakter powszechny. Relatywnie najwięcej wakatów w stosunku do ubiegłego miesiąca ubyło w usługach. Od kwietnia w usługach aktywność pracodawców wykazuje dużą zmienność ale bez tendencji rozwojowej. Zbliżoną sytuację notujemy dla zawodów z zakresu nauk społecznych lub prawnych, choć od niedawna występują objawy pogorszenia tej sytuacji, które wymagają dalszego potwierdzenia. Przerwana została dziesięciomiesięczna seria wzrostów w grupie zawodów wymagających wykształcenia w naukach ścisłych lub inżynieryjnych. Obecny spadek traktujemy na razie jako korektę. W najmniejszym stopniu zmalała liczba wakatów skierowanych do osób wykonujących prace fizyczne. Od ponad roku w tych zawodach występuje jednak spadkowa tendencja.

W zawodach wymagających wykształcenia w naukach społecznych lub prawnych wzrost liczby ofert pracy notujemy dla grafików, prawników, przedstawicieli zawodów biurowych oraz specjalistów ds. zasobów ludzkich. W tych dwóch ostatnich kategoriach wzrost był jednak marginalny. Dla prawników wakatów przybywa od trzech miesięcy i to coraz szybciej. Październikowy niewielki wzrost na chwilę zatrzymał kurczenie się liczby ogłoszeń o pracy w zawodach biurowych. Pomimo braku zmian w październiku, w działach firm związanych z zakupami od niedawna notujemy nieśmiałe ożywienie. W pozostałych kategoriach ofert liczba wakatów spadła. Relatywnie największy spadek w skali miesiąca wystąpił dla marketingowców, pracowników centrów telefonicznych (call center) oraz w bankowości. Spadkową tendencję obserwujemy dla finansistów, w nieruchomościach oraz dla sprzedawców.

Wśród ofert pracy skierowanych do absolwentów nauk ścisłych lub inżynieryjnych w październiku nowych ogłoszeń o pracy przybyło jedynie dla programistów oraz w branży budowlanej. Z wyjątkiem września, w którym wakatów nieznacznie ubyło, liczba ofert pracy dla programistów sukcesywnie wzrasta od listopada ub.r. Znaczący odsetek nowych ogłoszeń przypada na niewielką liczbę dużych pracodawców. Wakatów wciąż ukazuje się jednak wyraźnie mniej niż przed pandemią koronawirusa. W branży budowlanej ofert pracy sukcesywnie przybywa od dwóch lat, choć jest ich mniej niż w szczytowym 2022 r. W pozostałych kategoriach ofert wystąpił spadek. Relatywnie największy stopniu dotyczył administratorów IT oraz pracowników działów badań i rozwoju (R&D). W przypadku wakatów dla administratorów IT po ożywieniu obserwowanym na przełomie 2024 i 2025, od czerwca br. notujemy spowolnienie. W zawodach związanych z R&D oraz handlem internetowym aktywność pracodawców utrzymuje się na niskim, ale stosunkowo stabilnym poziomie. Liczba ofert ukazujących się dla pracowników zajmujących się bezpieczeństwem i higieną pracy w październiku pozostała na wysokim, choć mniejszym niż przed miesiącem, poziomie. W kategorii ofert skierowanych do inżynierów przez cały czas utrzymuje się wyraźny spadkowy trend. Zawody inżynieryjne pozostają jedyną kategorią w całej grupie dla której wakatów jest w tej chwili mniej niż przed rokiem.

W zawodach usługowych w październiku więcej niż przed miesiącem ofert zatrudnienia ukazało się jedynie w branży turystycznej. Jednak jest jedynie korekta obserwowanego od roku spadku. Turystyka przez długi czas była jedną z nielicznych branż, w których pracodawcy zwiększali liczbę poszukiwanych pracowników, choćby w okresach osłabionej koniunktury gospodarczej. Duży zarówno pod względem liczby okresów, jak i głębokości, spadek może świadczyć o tym, iż mniej podatne na wahania cykliczne branże również odczuwają skutki dekoniunktury. W pozostałych kategoriach ofert notujemy spadki, przy czym relatywnie największe wystąpiły w branży edukacyjnej. Po osiągnięciu historycznego maksimum w sierpniu br. liczba wakatów w edukacji spadła, ale wciąż pozostaje na relatywnie wysokim poziomie. Zarówno z punktu widzenia zmian koniunkturalnych, jak i technologicznych podnoszenie swoich umiejętności, jak i zdobywanie nowych jest z wszech miar wskazane, co powinno sprzyjać zatrudnieniu w edukacji pozaformalnej, pomimo wyraźnego spadkowego trendu demograficznego. W logistyce, z wyjątkiem września br., wakatów ustawicznie ubywa od marca br. Pod względem obszarów logistyki stosunkowo dobra sytuacja występuje w zawodach spedytorskich. W branży zdrowotnej po rekordowych wzrostach w ub.r. w tej chwili obserwujemy spadkową korektę.