Ostatnia aktualizacja: 17.11.2023
Inwestowanie wysiłków w zapewnienie satysfakcji zawodowej pracowników przynosi firmom wymierne korzyści. Dlatego, aby osiągnąć sukces, organizacje powinny koncentrować się na poprawie satysfakcji pracowników i podejmować działania w celu ciągłego doskonalenia tego obszaru. Biorąc pod uwagę różnorodność czynników wpływających na doświadczenie zawodowe, satysfakcja z pracy nie jest projektem, który można ukończyć bądź „odhaczyć” z listy zadań. Pielęgnowanie tego, by pracownicy byli zadowoleni z pracy, jest procesem wymagającym ciągłego doskonalenia, ulepszania i rozszerzania.
W Artykule:
- Organizacje, które chcą się liczyć na konkurencyjnym rynku oraz budować zdolność do adaptacji w zmiennych warunkach, powinny spojrzeć do wnętrza swojej firmy. Paradoksalnie, dbanie o zadowolenie pracowników może być najlepszą rzeczą, którą robią.
- Ogromny wpływ na satysfakcję z pracy ma kultura organizacyjna i poziom przywództwa w firmie.
- Edukowanie menedżerów w zakresie ich kluczowych ról i uwzględnianie jakości relacji w miejscu pracy w rozwoju liderów i ocenach wyników może przyczynić się do znaczącej zmiany w dostarczaniu wartości zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji.
- Kluczową rolę w budowaniu szczęścia pracowników w miejscu pracy odgrywają dwa aspekty, które liderzy bezpośrednio kontrolują.
- Pierwszym z nich jest zapewnienie pracownikom kontekstu, wskazówek, narzędzi i autonomii, pozwalające na zminimalizowanie frustracji, zbudowanie poczucia przynależności, nadanie sensu ich pracy i spowodowanie, iż ich wysiłki będą znaczące dla całej organizacji.
- Równie ważne w podnoszeniu satysfakcji z pracy jest bezpieczeństwo psychologiczne, czyli brak lęku interpersonalnego jako czynnika napędzającego zachowanie pracowników.
- Eksperci wskazują na kilka prostych zmian, które każdy lider może wprowadzić, by poprawić satysfakcję z pracy swoich podwładnych. Szczegóły w tym artykule.
- W artykule przytaczamy dane z Ogólnopolskiego Badania Satysfakcji z Pracy 2023. [RAPORT 2023]
Spis treści:
- Dlaczego satysfakcja z pracy jest ważna?
- Wpływ kultury organizacyjnej i poziomu przywództwa na satysfakcję z pracy
- Dobry szef to dobre wyniki
- Skuteczne praktyki poprawiające satysfakcję z pracy
Zobacz też: Ogólnopolskie Badanie Satysfakcji z Pracy 2023 [PODCAST]
Dlaczego satysfakcja z pracy jest ważna?
Zadowolenie pracowników nie jest wyłącznie miłym dodatkiem do pracy. Organizacje, które chcą się liczyć na konkurencyjnym rynku oraz budować zdolność do adaptacji w zmiennych warunkach, powinny spojrzeć do wnętrza swojej firmy. Paradoksalnie, dbanie o zadowolenie pracowników może być najlepszą rzeczą, którą robią.
W tych dynamicznych czasach organizacje są pod dużą presją, muszą radzić sobie z kryzysem, dbać o bezpieczeństwo klientów i rentowność, być dalekowzroczne, budować odważne strategie, zwinność i odporność, a jednocześnie wspierać zrównoważony rozwój, którego oczekuje społeczność i otoczenie biznesowe. Wiele organizacji definiuje swoje ambicje i podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska, spraw społecznych i ładu korporacyjnego (ESG).
Istotnym obszarem, w którym firmy mogą tworzyć znaczącą wartość społeczną jest satysfakcja pracowników. Zadowolenie z pracy bezpośrednio przekłada się na ogólną satysfakcję z życia i, jak podają eksperci McKinsey, poprawa satysfakcji z pracy może mieć ogromne znaczenie dla ponad 2 miliardów ludzi aktywnych zawodowo na świecie. To również przełoży się bezpośrednio na zwiększenie rentowności i poprawę kondycji ich organizacji.
Badania McKinsey pokazują, iż dużą rolę w zadowoleniu pracowników odgrywają ich bezpośredni przełożeni. Relacje z szefem są najważniejszym czynnikiem wpływającym na satysfakcję z pracy, drugim co do ważności wyznacznikiem ogólnego dobrostanu pracowników. Na pierwszym miejscu, jeżeli chodzi o wellbeing, pracownicy stawiają zdrowie i kondycję psychiczną, co oczywiście wiąże się bezpośrednio z satysfakcją z pracy.
Wg McKinsey większość ludzi uważa swoich bezpośrednich przełożonych za dalekich od ideału. 75% badanych stwierdziło, iż najbardziej stresującym aspektem ich pracy jest lider.
Wpływ kultury organizacyjnej i poziomu przywództwa na satysfakcję z pracy
Kultura organizacyjna jest jednym z głównych czynników wpływających na to, jak ludzie czują się w pracy oraz jednym z elementów determinujących zatrzymanie pracowników w firmie. Potwierdzają to wyniki ankiety Job Satisfaction 2023, przeprowadzanej cyklicznie od 1987 roku przez The Conference Board wśród amerykańskich pracowników. Wśród pracowników, którzy pozytywnie ocenili kulturę organizacyjną swojej firmy, 77% było skłonnych pozostać ze swoim pracodawcą.
Dlatego każda firma powinna dbać o swoją kulturę organizacyjną, upewniać się, iż komunikuje przekonującą misję, wizję, cele strategiczne i kierunki. Pracownicy muszą mieć możliwość uczestniczenia w tworzeniu wartości firmy, angażowania się i zabierania głosu. Musza też być szanowani, doceniani i rozwijani.
Badanie Job Satisfaction 2023 podkreśla również znaczenie przywództwa w budowaniu satysfakcji z pracy. 80% osób zadowolonych z poziomu przywództwa w firmie było skłonnych pozostać u danego pracodawcy, a wśród osób niezadowolonych tylko 27% deklarowało pozostanie w aktualnejj pracy.
Organizacje muszą kłaść nacisk na poziom przywództwa, rozwijać umiejętności liderów, by byli w stanie sprostać wymaganiom dynamicznych zmian. Najlepsi liderzy, we współpracy ze swoimi zespołami, osiągają ponadprzeciętne wyniki, a jednocześnie akceptują niejednoznaczność, inspirują ludzi, komunikują się z autentycznością i jasnością, ale przede wszystkim działają z empatią i budują relacje.
Jak mówi Radek Drzewiecki, CEO Grupy LP, w swoim podcaście Skuteczny CEO, nie ma przywództwa bez bliskości. Bliskość w kontekście zespołu oraz roli lidera oznacza tworzenie relacji, zaufania, autentyczności, akceptacji, swobody, empatii oraz przekonania, iż pracownicy mogą na lidera liczyć. W dobie sztucznej inteligencji wszystkie aspekty merytoryczne, które dziś wydają się przewagą konkurencyjną, odejdą do lamusa. Ale człowieczeństwo, empatia, bliskość, zaufanie i budowanie relacji nigdy się nie zdewaluują. [czytaj więcej o przywództwie bliskości]
Dobry szef to dobre wyniki
Edukowanie menedżerów w zakresie ich kluczowych ról i uwzględnianie jakości relacji w miejscu pracy w rozwoju liderów i ocenach wyników może przyczynić się do znaczącej zmiany w dostarczaniu wartości zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji.
Ogólnopolskie Badania Satysfakcji z Pracy, od 2016 roku cyklicznie przeprowadzane przez Grupę LP i firmę badawczą Openfield, dostarczają kluczowych informacji na temat pracowników, pracodawców i rynku pracy w Polsce. Jak wynika z najnowszej, siódmej już edycji badania, Polacy nie polecają swoich pracodawców. NPS pracodawców w Polsce jest na poziomie -10. Wynik ten przerywa tendencję wzrostową i jest tożsamy z wynikiem notowanym w pierwszym roku pandemii (2020). W 2021 wynik NPS pracodawców wynosił -3, a w roku ubiegłym po raz pierwszy był dodatni (7).
W 2023 notujemy nie tylko spadek polecania pracodawców, ale również spadek lojalności względem pracodawcy: 40% badanych deklaruje, iż pozostanie w obecnej pracy przez kolejny rok, co jest spadkiem o 5 p.p. w porównaniu do wyniku z roku 2022. 33% aktywnych zawodowo Polek i Polaków deklaruje, iż odejdzie z pracy w ciągu 12 miesięcy. Jest to minimalnie niższy odsetek w porównaniu z rokiem ubiegłym, ale niestety uległ zmniejszeniu procent osób, którym praca sprawia satysfakcję (26%). [pobierz pełny raport]
Zdaniem ekspertów, kluczową rolę w budowaniu szczęścia pracowników w miejscu pracy odgrywają dwa aspekty, które liderzy bezpośrednio kontrolują:
- zapewnienie pracownikom kontekstu, wskazówek, narzędzi i autonomii, pozwalające na zminimalizowanie frustracji, zbudowanie poczucia przynależności, nadanie sensu ich pracy i spowodowanie, iż ich wysiłki będą znaczące dla całej organizacji,
- bezpieczeństwo psychologiczne, czyli brak lęku interpersonalnego jako czynnika napędzającego zachowanie pracowników.
Dobry szef buduje takie środowisko pracy, w którym ludzie czują się dobrze, mogą być sobą, każdy, każdego dnia świadomie (praca zgodnie z rolą) realizuje kontekst biznesowy firmy (misja, wizja, wartości, cele strategiczne), jednocześnie identyfikując i eliminując marnotrawstwo (podnosi rękę za każdym razem, kiedy widzi problem). [czytaj więcej]
Dobry szef wzbudza zaufanie i poczucie pewności siebie wśród pracowników, a ludzie czują się wzmocnieni i otrzymują pozytywne informacje zwrotne. W bezpiecznym i opartym na współpracy środowisku pracy pracownicy są bardziej skłonni do zgłaszania problemów i wspólnego ich rozwiązywania, co generuje innowacje, poczucie osiągnięć, większą efektywność, motywację i zaangażowanie.
Istnieje ścisły związek pomiędzy satysfakcją pracowników, lojalnością klientów i rentownością organizacji. Eksperci są zgodni, iż satysfakcja pracowników bezpośrednio przyczynia się do wzrostu i rozwoju organizacji.
Niestety, w większości organizacji przeciętny menedżer nie ma ani umiejętności, ani motywacji, by skupić się na satysfakcji pracowników. Według raportu Instytutu Gallupa, State of the Global Workplace Report 2023, tylko jedna na dziesięć osób na stanowiskach menedżerskich posiada cechy, którymi charakteryzują się najlepsi liderzy. Chodzi o umiejętność budowania relacji, które tworzą zaufanie, otwarty dialog i transparentność. Najbardziej produktywne osoby w zespole mają zwykle wysoki poziom umiejętności i osobistej motywacji, ale zaledwie 30% z nich ma szansę stać się liderami, którzy potrafią wspierać satysfakcję pracowników i traktować ją priorytetowo.
Wielu liderów osiąga swoje pozycje dzięki byciu zbyt pewnym siebie, egocentrycznym, narcystycznym, aroganckim i manipulacyjnym. choćby jeżeli wierzą, iż zwiększanie satysfakcji z pracy w zespole jest adekwatne i korzystne dla zespołu i firmy, często podążają w kierunku stylu bardziej autorytatywnego, który w ich mniemaniu da im większą szansę na uznanie.
Paradoksalnie, pracownicy nie oczekują, iż ich szef będzie superbohaterem. Wyniki Ogólnopolskiego Badania Satysfakcji z Pracy niezmiennie wskazują, iż dla pracowników liczy się przede wszystkim to, jakim ich lider jest człowiekiem. TOP 10 oczekiwań pracowników względem lidera dotyczy jego postawy, a nie stricte wiedzy merytorycznej.
Oczekiwania względem bezpośredniego przełożonego w 2023 roku:
- Zależy mu na poczuciu przynależności pracowników do organizacji
- Stwarza warunki do otwartego mówienia o problemach i wspiera w ich rozwiązywaniu
- Opiera się na faktach, a nie na opiniach innych ludzi
- Dba o atmosferę i integrację zespołu
- Szanuje innych ludzi
- Jest otwarty na nowe pomysły i inicjatywy pracowników
- Zna misję, wizję oraz cele strategiczne organizacji
- Utożsamia się z organizacją i dba o jej ogólny rozwój
- Dba o efektywność i produktywność pracy
- Komunikuje się z pracownikami w sposób częsty i otwarty
Korelacja pomiędzy oceną lidera a satysfakcją z pracy jest bezdyskusyjna, co potwierdzają nasze badania. 76% krytyków lidera nie poleci swojego pracodawcy, a 66% osób, które negatywnie oceniają swojego bezpośredniego przełożonego (krytycy lidera) deklaruje, iż odejdzie z pracy w ciągu najbliższego roku.
Wielu menedżerów żyje w przekonaniu, iż nie ma możliwości połączenia celów biznesowych z potrzebami ludzi. Rzeczywiście, radzenie sobie z perspektywą dowożenia wyników oraz z perspektywą zaangażowania pracowników jest dla lidera jak ściskanie w imadle, jednakże nikt go nie zwalnia ani z dowożenia wyników, ani z dbania o zaangażowanie pracowników. Liderzy powinni zrozumieć, iż wspieranie i dbanie o satysfakcję ludzi z pracy jest jednym z najważniejszych czynników wpływających zarówno na wyniki, jak i zaangażowanie zespołu.
Skuteczne praktyki poprawiające satysfakcję z pracy
Dobrostan pracowników determinowany jest przez dwa czynniki: satysfakcję z pracy i satysfakcję z życia osobistego. Czynniki te są ze sobą powiązane i w pewnym stopniu od siebie zależne. jeżeli pracownik czuje się spełniony w obu obszarach, prawdopodobnie pozostanie z pracodawcą na dłużej. Ludzie muszą więc wiedzieć, iż ich praca ma sens, iż pracodawca oferuje wiele możliwości uczenia się i rozwoju, zarówno w sferze zawodowej, jak i rozwoju osobistego oraz tworzy pozytywne employee experience zapewniając do tego narzędzia, technologię i przestrzeń.
Oprócz możliwości rozwoju, warto zapewnić pracownikom jak największą elastyczność i możliwość wyboru. Kiedy mamy większą kontrolę nad swoją pracą, osiągamy lepsze wyniki, doświadczamy więcej szczęścia i mamy tendencję do bycia lojalnym wobec pracodawcy. To właśnie możliwość wyboru i elastyczność przyczyniają się do zdolności radzenia sobie ze wszystkimi wyzwaniami i w pracy, i w życiu.
Eksperci wskazują na kilka prostych zmian, które każdy lider może wprowadzić, by poprawić satysfakcję z pracy swoich podwładnych:
Empatia, współczucie i wrażliwość
„Jak się dzisiaj czujesz?” – to proste pytanie, zadane pracownikowi ze szczerą intencją wysłuchania go i okazywanie empatii i ciekawości, bez względu na odpowiedź, pokazuje, iż lider troszczy się o swoich ludzi. Takie bezinteresowne zainteresowanie stwarza pracownikom okazję do zgłaszania problemów i daje poczucie bezpieczeństwa, gdy to robią. Wspólne rozwiązywanie problemów w pracy, zachęcanie przez lidera do podejmowania inicjatywy, daje pracownikom poczucie sprawczości, co istotnie obniża poziom ich stresu w pracy.
Empatia i współczucie to współgrające ze sobą uczucia. Współczucie jest troską i zaangażowaniem w szczęście, dobrobyt i jakość życia innych. Gdy pracownicy dostrzegają współczucie lub życzliwość ze strony swojego lidera, stają się wobec niego bardziej lojalni. Lojalność w pracy można postrzegać dwutorowo – z jednej strony lojalny pracownik jest bardziej efektywny, osiąga lepsze wyniki, z drugiej – lojalność przekłada się na mniejszy poziom rotacji, co jest bardzo istotne z ekonomicznego punktu widzenia firmy.
Opierając się na naszych badaniach, wśród osób, które pozytywnie oceniają swojego lidera skłonność do pozostania w pracy po roku jest pięć razy większa niż u tych, którzy są jego krytykami. Podobnie jest z motywacją, chęcią do polecania pracodawcy i satysfakcją z pracy.
Empatia jest równie ważna, co współczucie. Najlepsi liderzy są otwarci na empatię, dzielą się własnymi emocjami, pokazują swoją ludzką twarz, nie boją się przyznawać do błędów. Taka postawa wymaga jednak chęci i umiejętności odczuwania i okazywania wrażliwości w relacjach z innymi.
Przywództwo jest empatyczne. Zarządzanie to budowanie umiejętności adaptacji. Nowoczesny przywódca nie boi się tego, co się dzieje na rynku, ale wykorzystuje kryzysy, aby budować przewagę konkurencyjną, zarówno w kontekście walki o klienta, jak też walki o pracowników. Koncentruje się na tym, aby być zarówno empatycznym, jak i wymagającym. Połączenie empatii i umiejętności adaptacji jest paradoksalne, ponieważ większość ludzi uważa, iż nie można być empatycznym i wymagającym jednocześnie.
Radek Drzewiecki, podcast Skuteczny CEOEmpatyczny lider pracuje nad sensem istnienia, buduje poczucie przynależności do zespołu, stawia na selekcję, zna swoje mocne i słabe strony w kontekście 10 oczekiwań pracowników względem lidera, nie wstydzi się, iż czegoś nie wie, czerpie euforia z dawania euforii innym. Taki lider podjął już decyzję, iż chce być liderem w danej firmie, rozumie perspektywę pracowników oraz stworzył kontekst swojego zespołu, który opiera się na misji, celach, ramach, regułach i relacjach.
Przyszłość należy do firm, które potrafią nauczyć swoich liderów nieimprowizowanego, opartego na świadomym i empatycznym podejściu do ludzi przywództwa.
Wdzięczność
Pieniądze nie są jedynym powodem, dla którego ludzie pracują. Badania pokazują, iż ponad 80% pracowników twierdzi, iż lubi swoją pracę i kontynuowałoby ją, choćby gdyby nie potrzebowali pieniędzy. Jest wiele osób, które wolałyby mieć lepiej płatną pracę niż taką, w której zarabiają mniej, ale jednak czują się w swojej pracy szczęśliwi. Jednym z powodów takiej sytuacji jest wdzięczność i uznanie.
Jak wynika z raportu firmy Deloitte, 92% pracowników zgadza się ze stwierdzeniem, iż brak uznania i dostrzegania sukcesów przez przełożonych skłoniłby ich do poszukiwania nowej pracy. Jednocześnie, 50% respondentów nie czuje się docenianych przez swoich bezpośrednich przełożonych. A to właśnie uznanie sprawia, iż ludzie czują się docenieni i szczęśliwi. Dodatkowo, świętowanie małych osiągnięć pomaga pracownikom stawić czoła większym wyzwaniom.
Każdy chce wiedzieć, iż jego praca ma znaczenie – jeżeli wydaje się, iż to, co robi, nie ma żadnego wpływu na organizację jako całość, wtedy morale pracowników spada. Ludzie czują się mało wartościowi i niedoceniani przez pracodawcę. Dlatego aby złagodzić ten problem, lider na każdym kroku powinien podkreślać rolę każdej osoby w zespole i wartość, jaką wnosi poprzez efektywne wykonywanie swojej pracy.
Okazywanie wdzięczności wymaga autentyczności. Ludzie wyczuwają, czy lider jest w swoim uznaniu autentyczny, czy też postępuje zgodnie ze scenariuszem, a jego słowa nie korespondują z tym, co rzeczywiście myśli. Dlatego tak ważne jest, by liderzy doskonalili swoją zdolność do odczuwania prawdziwej wdzięczności, wykorzystując te emocje do wyrażania uznania w szczery sposób.
Pozytywność
Wbrew pozorom pracownicy chcą, aby ich szefowie dawali im informacje zwrotne. To jeden z wielu obszarów, w którym lider musi być profesjonalistą. Najlepsi liderzy udzielają wielu pozytywnych informacji zwrotnych, co buduje zaufanie i wzmacnia korzystne zachowania. jeżeli ktoś czasami popełnia błędy w pracy, nie karzą go za te błędy, a podejmują działania pomagające pracownikowi ulepszyć swoją pracę, na przykład dostarczając konstruktywnej krytyki.
Lider pyta, nigdy nie ocenia. Zamiast krytykować bez zastanowienia, zadaje pytania o to, dlaczego coś się wydarzyło. Tym sposobem nie zniechęca pracownika, a prowokuje do większej kreatywności i daje poczucie bezpieczeństwa. Powstrzymywanie się od osądzania i oferowanie wsparcia są zawsze pozytywnie odbierane przez pracowników, wzmacniają ich motywację i sprzyjają autentyczności.
Pozytywny szacunek przyczynia się do rozwoju poczucia autonomii i samokompetencji pracownika, co bezpośrednio przekłada się na jego dobre samopoczucie i satysfakcję z pracy.
Świadomość i troska o siebie
Samoświadomość, przewodzenie zmianie i rozwój innych, umiejętność budowania relacji, inteligencja emocjonalna, strategiczny i elastyczny umysł, ciągłe uczenie się i głód rozwoju, efektywna komunikacja to kompetencje, których już dzisiaj potrzebuje każdy menedżer, aspirujący do miana skutecznego lidera. Tego oczekuje od niego rynek pracy, ale również wewnętrzna potrzeba samodoskonalenia, jeżeli ma przewodzić innym.
Dzięki samoświadomości menedżer wie, jak działa jego ciało i umysł w różnych sytuacjach i stale na tym bazuje. Potrafi zarządzać swoimi silnymi i słabymi stronami. Jest otwarty na feedback od innych, a samą informację zwrotną traktuje jako dar, jako paliwo do swoich działań. Jest spójny wewnętrznie – co myśli, to mówi. Ma do siebie dystans, nie bierze siebie bardziej poważnie, niż to jest potrzebne.
Świadomy lider wie, iż trzeba patrzeć na siebie nie tylko z własnej perspektywy. Dlatego na bieżąco prosi o feedback, zarówno swoich przełożonych, jak i podwładnych. Dzięki temu wie, gdzie jest w danym momencie, zatrzymuje się na chwilę i robi autorefleksję, jak to wpływa na jego rezultaty w pracy, na pracę jego zespołu oraz jakie obszary warto poprawić. Skuteczny lider nie ustaje w poszukiwaniu inicjatyw, nowych rozwiązań, innych sposobów działania, co uaktywnia zarówno jego, jak i zespół.
Dbanie o wellbeing pracowników, wpisane w rolę lidera, to jedno z największych wyzwań naszych czasów. Jednakże, aby lider był w stanie zająć się dobrostanem swoich pracowników, najpierw powinien zadbać o swoje dobre samopoczucie. O wiele łatwiej jest być współczującym i empatycznym, jeżeli jesteśmy świadomi siebie, swojego wewnętrznego stanu i mamy wszystko poukładane w tym aspekcie.
Lider powinien w pierwszej kolejności odnieść się do siebie i pomóc sobie, zanim będzie mógł zrobić to samo dla innych. Najlepsi menedżerowie, którzy priorytetowo traktują własne dobre samopoczucie, mogą lepiej wspierać innych w ustalaniu priorytetów. Każdy musi odnaleźć najlepszy dla siebie sposób na dbanie o siebie, uwzględniając takie elementy jak dieta, ćwiczenia fizyczne, rozwój osobisty, odpoczynek, regeneracja i odpowiednia ilość snu.
Podsumowanie
Organizacje, które odnoszą sukcesy, koncentrują się na kwestii satysfakcji pracowników oraz podejmują odpowiednie działania w celu jej ciągłego podnoszenia. Zważywszy na różnorodność czynników wpływających na doświadczenie zawodowe, zadowolenie z pracy nie jest jednorazowym „zrywem”. Stworzenie korzystnego środowiska pracy, w którym pracownicy czują się zmotywowani i spełnieni, jest procesem wymagającym nieustannego doskonalenia, usprawniania i rozwijania. Ogromny wpływ na satysfakcję z pracy ma kultura organizacyjna i poziom przywództwa w firmie.
___________________________________________
POBIERZ najnowszy Raport Satysfakcji z Pracy i dowiedz się, co najnowsze badania mówią o pracodawcach, pracownikach i polskim rynku pracy.
Zrozumienie perspektywy pracowników i ich satysfakcja z pracy są kluczem do rozwoju biznesu. W Grupie LP wspieramy menedżerów w tym, jak pogodzić oczekiwania ludzi, a jednocześnie sprostać oczekiwaniom stawianym przez organizację: bezpłatna konsultacja.