5 godzin temu
Jeśli pracujemy na etacie i nasz standardowy tydzień pracy trwa od poniedziałku do piątku, to mamy prawo do dodatkowego dnia wolnego w zamian za święto wypadające w sobotę. I nie jest to żadna przysługa czy widzimisię, ale obowiązek pracodawcy.
Dzień wolny za 3 maja w sobotę. Komu przysługuje, a komu nie?
Zgodnie z art. 130 §2 Kodeksu pracy, jeżeli święto przypada w dzień inny niż niedziela – czyli np. w sobotę – wymiar czasu pracy pracownika ulega obniżeniu o 8 godzin.
W praktyce oznacza to, iż pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi dnia wolnego w danym okresie rozliczeniowym. W omawianym przypadku będzie to więc maj 2025 roku.
Zwykle wolne "odzyskiwane" jest w tym roku 2 maja (piątek) lub 5 maja (poniedziałek), żeby mieć tzw. długi weekend. O tym jednak decyduje już pracodawca. Nie może przesunąć jednak tego dnia na inny miesiąc ani podzielić go na godziny na kilka dni.
Dodatkowy dzień wolny przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Dotyczy to także osób pracujących na część etatu – o ile ich grafik obejmuje standardowe dni robocze od poniedziałku do piątku. Co z resztą?
"Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pracowników niepełnoetatowych, których grafiki obejmują wyłącznie niektóre dni tygodnia – na przykład tylko wtorki i czwartki. Ponieważ w pozostałe dni i tak nie świadczą pracy, nie występuje ryzyko przekroczenia dopuszczalnego wymiaru. Tym samym, w praktyce nie ma potrzeby udzielania im dodatkowego dnia wolnego za święto przypadające w sobotę, ponieważ i bez tego mają więcej dni wolnych, niż wynika to z ustawowej normy" – wyjaśnia dr Katarzyna Kalata, radca prawny oraz właścicielka Kancelarii Kalata i HR Lex.
Wolne nie przysługuje także osobom pracującym na umowach cywilnoprawnych (B2B, zlecenie, dzieło). Chyba iż zostało to wcześniej uregulowane i zapisane w samej umowie.
Co jeżeli zachorujemy w sobotę lub w dzień wolny za 3 maja?
Może się tak zdarzyć, iż pracownik zachoruje dokładnie 3 maja. Wtedy prawo do wolnego pozostaje, ponieważ święto w sobotę i tak zmniejsza wymiar czasu pracy niezależnie od obecności w pracy. Co jeżeli pracownik zachoruje w dniu wyznaczonym jako wolny za 3 maja?
"Natomiast, jeżeli pracownik przebywa na L4 w dniu, który został wyznaczony jako wolny za święto w sobotę (np. pracodawca wyznaczył 6 maja jako wolne za 3 maja, a pracownik ma wtedy zwolnienie lekarskie) – dnia wolnego nie trzeba 'odrabiać' ani wyznaczać innego terminu. Pracownik i tak nie pracowałby tego dnia, a choroba nie wpływa na wymiar jego czasu pracy" – tłumaczy dr Katarzyna Kalata.
Co przysługuje za pracę w Święto Pracy 1 maja?
1 maja, czyli Święto Pracy, to również dzień ustawowo wolny od pracy (w 2025 roku wypada w czwartek). Pracodawca nie może wtedy wymagać od podwładnego świadczenia tego dnia pracy, ale są pewne wyjątki, np. praca w systemie zmianowym, w służbach, gastronomii czy transporcie itd.
"Dotyczy to jednak wyłącznie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. W przypadku innych form zatrudnienia, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, praca 1 maja nie jest zakazana, choć w praktyce również często się jej unika. Pracownicy zatrudnieni w służbach mundurowych, służbie zdrowia, energetyce czy transporcie mogą być zobowiązani do pracy – ale tylko wtedy, gdy wynika to ze specyfiki ich zawodu" – podaje portal nowiny24.pl.
Jeśli pracownik zostaje oddelegowany do pracy 1 maja, pracodawca musi udzielić mu innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (czyli do końca maja). Gdyby jednak nie było to możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek 100 proc. do wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę. To uprawnienie jest niezależne od prawa do wolnego za 3 maja przypadający w sobotę.
