Sztuczna inteligencja odbierze nam pracę? Analiza PIE

Zdjęcie: Sztuczna inteligencja odbierze nam pracę

Agencja Informacyjna: Sztuczna inteligencja wprowadzi zmiany na rynku pracy? Raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) przynosi szczegółową analizę wpływu sztucznej inteligencji (AI) na polski rynek pracy. W artykule omówimy główne wnioski, które raport zawiera, ze szczególnym uwzględnieniem tego, które zawody są najbardziej narażone na automatyzację oraz jakie konsekwencje może mieć rozwój technologii AI dla polskiego społeczeństwa i gospodarki.

Czy sztuczna inteligencja AI rzeczywiście odbierze nam pracę?

Obawy dotyczące wpływu AI na miejsca pracy nie są bezpodstawne. PIE szacuje, iż około 3,68 miliona Polaków pracuje w zawodach najbardziej narażonych na zmiany wywołane przez AI. Jest to około 22% całkowitego zatrudnienia w Polsce. „Zawody, które są szczególnie narażone na wpływ AI, obejmują profesje wymagające wyższych kwalifikacji, takie jak finansiści, prawnicy, programiści oraz niektórzy urzędnicy państwowi” – czytamy w raporcie. Tego typu stanowiska, charakteryzujące się często wykonywaniem prac kognitywnych i niestandardowych, mogą zostać częściowo zastąpione przez technologie, co rodzi niepewność wśród specjalistów.

Sztuczna inteligencja a rynek pracy. Zmiana charakteru zatrudnienia i wyzwania zawodowe

Automatyzacja wywołana przez AI może prowadzić do sytuacji, w której zadania dotychczas wykonywane przez ludzi zostaną uproszczone lub całkowicie wyeliminowane, co zwiększy presję na zdobywanie nowych umiejętności bądź przekwalifikowanie. „AI może uprościć lub wyeliminować część zadań, ale także zwiększa produktywność niektórych pracowników, zmuszając jednocześnie do rozwijania nowych kompetencji”, wyjaśniają autorzy raportu. Jednak dla wielu osób może to oznaczać konieczność przekwalifikowania się, co nie zawsze jest łatwe lub możliwe.

Sztuczna inteligencja a nasza praca. Sektorowe różnice w narażeniu na AI

Raport PIE wskazuje, iż AI nie zagraża równomiernie wszystkim branżom. Najbardziej podatne na automatyzację są sektory usługowe, finansowe i administracyjne, gdzie przetwarzanie informacji i powtarzalne zadania mogą zostać zautomatyzowane. W szczególności programiści, analitycy danych, finansiści i prawnicy znajdują się w grupie zawodów o wysokiej ekspozycji na AI. Natomiast najmniej narażone na wpływ AI są zawody fizyczne, np. robotnicy wykonujący proste prace czy osoby zatrudnione w rolnictwie.

Sztuczna inteligencja odbierze pracę. Kobiety i osoby wykształcone – grupy bardziej narażone na wpływ AI

W raporcie podkreślono, iż AI mocniej wpłynie na zawody, w których pracują osoby z wyższym wykształceniem oraz kobiety. Wynika to m.in. z faktu, iż AI ma duży wpływ na branże, gdzie kobiety stanowią większy odsetek zatrudnionych pracowników. „Kobiety częściej niż mężczyźni pracują w zawodach, które mogą być mocniej dotknięte przez AI, co może wynikać z mniejszego udziału kobiet w zawodach fizycznych oraz ich wyższego poziomu wykształcenia” – zauważają autorzy.

Sztuczna inteligencja a rozwój nierówności

Automatyzacja może wpłynąć na wzrost nierówności ekonomicznych. Pracownicy wykwalifikowani, którzy łatwiej przyswajają nowe technologie, mogą zyskać przewagę, podczas gdy osoby wykonujące zadania rutynowe mogą być bardziej narażone na utratę pracy. „AI może przyczynić się do wzrostu nierówności dochodowych, ponieważ niektóre technologie bardziej sprzyjają lepiej wykształconym pracownikom, jednocześnie ograniczając możliwości dla osób wykonujących powtarzalne zadania” – podkreślono w raporcie.

Miejsce zamieszkania a dostęp do technologii

Dane z raportu wskazują, iż miejsca pracy w regionach z większym udziałem aglomeracji miejskich, takich jak Mazowsze, Pomorze i Małopolska, są bardziej narażone na automatyzację w porównaniu do miejsc pracy w regionach o mniejszym nasyceniu technologicznym. W województwach takich jak lubelskie, świętokrzyskie czy kujawsko-pomorskie istnieje niższe ryzyko wpływu AI na zatrudnienie. W rezultacie AI może pogłębiać nierówności regionalne.

Czy sztuczna inteligencja stworzy nowe miejsca pracy?

Optymistyczna strona analizy sugeruje, iż AI może również przyczynić się do powstania nowych miejsc pracy. Według danych PIE, 25,8% Polaków uważa, iż AI może pozytywnie wpłynąć na wzrost zatrudnienia, mimo iż 33,4% badanych wyraża obawy o negatywne skutki automatyzacji. Eksperci wskazują, iż najważniejsze będzie dostosowanie systemu edukacji i rozwoju zawodowego, aby ułatwić pracownikom zdobywanie nowych kompetencji niezbędnych na rynku pracy przyszłości.

Wyzwania regulacyjne i potrzeba adaptacji

W świetle nadchodzących zmian pojawia się konieczność wypracowania nowych regulacji oraz działań, które pomogą w monitorowaniu wpływu AI na rynek pracy i złagodzą negatywne skutki jej wdrażania. PIE zwraca uwagę na potrzebę wdrożenia mechanizmów wspierających pracowników w zdobywaniu nowych kompetencji. Kluczowym elementem jest także dialog społeczny, który pozwoli na współpracę pomiędzy rządem, pracodawcami i pracownikami.

Podsumowanie

Raport PIE przynosi istotne wnioski na temat wpływu AI na rynek pracy w Polsce. Sztuczna inteligencja ma potencjał, aby zrewolucjonizować sposób, w jaki funkcjonują niektóre branże, jednak wiąże się z tym konieczność adaptacji społeczeństwa i rządu do nowych warunków. Automatyzacja zadań przy użyciu AI stawia wyzwania, które wymagają dostosowania edukacji i polityk społecznych.

Agencja Informacyjna, Gospodarka /NWA/ Żródło: Polski Instytut Ekonomiczny, Ilustracja: DALL-E