Oszuści rekrutacyjni stosują coraz bardziej wyrafinowane techniki. Z pozoru profesjonalna oferta, logotyp znanej firmy, realnie wyglądająca strona internetowa, kontakt z „konsultantem” HR przez LinkedIn lub WhatsApp i szczegółowy wykaz dokumentów potrzebnych do rozpoczęcia pracy. Wszystko wygląda legalnie, a jednak to może być pułapka.
– Oszuści nie próbują już tylko udawać firmy, oni ją konstruują od podstaw, tworząc iluzję całego procesu rekrutacyjnego. Rozmawiasz z dobrze przygotowanym „rekruterem”, trafiasz na wiarygodną stronę, otrzymujesz komplet dokumentów do wypełnienia. Nierzadko kontaktuje się z tobą choćby bot imitujący prawdziwego człowieka, a czasem do gry wchodzą deepfake’i, czyli fałszywe nagrania wideo lub głosowe – ostrzega Liliana Strupp, wiceprezes Polskiego Forum HR.
Nowa jakość fałszywych ofert: rekrutacja, która wygląda zbyt dobrze, by była prawdziwa
W przeszłości łatwo było rozpoznać fałszywe ogłoszenia po literówkach, nieprofesjonalnym języku czy podejrzanym adresie e-mail. Dziś przestępcy stosują zaawansowane techniki inżynierii społecznej i wykorzystują sztuczną inteligencję do tworzenia ofert nie do odróżnienia od prawdziwych.
Scenariusz oszustwa wygląda coraz częściej tak: kandydat dostaje wiadomość od profesjonalnie wyglądającego rekrutera, który podsyła link do strony firmy, prosi o aplikację, a następnie wysyła listę dokumentów wymaganych „do zatrudnienia” oraz często żądanie opłaty (np. za szkolenie, zestaw startowy czy założenie konta bankowego). Opłaty wydają się niewielkie, ale przestępcy liczą na skalę i szybkość działania ofiar.
– Dziś mamy do czynienia z rekrutacyjną iluzją – dodaje Liliana Strupp, wiceprezes Polskiego Forum HR. – Użytkownik dostaje personalizowaną ofertę, rozmawia z osobą, która zna szczegóły jego profilu zawodowego i przekonująco przedstawia wizję pracy. Celem przestępców jest nie tylko wyłudzenie opłat, ale przede wszystkim pozyskanie danych osobowych, które mogą być potem wykorzystane w przestępstwach tożsamościowych lub finansowych.
Na co zwracać uwagę w czasach rekrutacyjnych deepfake’ów?
W dobie tak zaawansowanych oszustw podstawowe rady, jak weryfikacja firmy w CEIDG, KRS czy KRAZ, przestają wystarczać.
– Fałszywi rekruterzy coraz sprawniej podszywają się pod prawdziwe firmy, weryfikacja w CEIDG, KRS czy KRAZ przestają wystarczyć. Ich działania zdradza jednak zwykle pośpiech, nacisk na natychmiastową odpowiedź oraz brak pełnych informacji o firmie – podsumowuje, Anna Wicha, prezes Polskiego Forum HR.
Jak zatem ustrzec się przed fałszywymi rekrutacjami?
- Nigdy nie płać za udział w procesie rekrutacyjnym – żadna legalna firma nie pobiera opłat za pośrednictwo, kursy wstępne, badania czy dokumenty „startowe”.
- Nie przesyłaj skanów dokumentów tożsamości ani numeru konta bankowego na etapie rekrutacji. Zakres informacji, których może żądać pracodawca lub agencja rekrutacyjna na etapie ubiegania się o pracę, jest ściśle określony w Kodeksie pracy. Obejmuje on wyłącznie takie dane, jak: imię i nazwisko, data urodzenia, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe oraz dotychczasowy przebieg zatrudnienia
- Weryfikuj firmę – legalnie działająca firma rekrutacyjna zawsze znajduje się w rejestrze przedsiębiorców (CEIDG lub KRS) oraz musi posiadać wpis do rejestru agencji zatrudnienia (KRAZ), numer wpisu do KRAZ musi widnieć w ogłoszeniu o pracę,
- Weryfikuj rekrutera – sprawdź jego profil na LinkedIn (czy ma historię, kontakty, powiązania z firmą, publikuje informacje, posiada rekomendacje). Możesz zweryfikować jego zdjęcie przez wyszukiwarkę obrazów.
- Nie klikaj w podejrzane linki ani nie instaluj aplikacji wskazanych przez „rekrutera” bez potwierdzenia źródła.
- Zachowaj sceptycyzm wobec ofert zbyt dobrych, by były prawdziwe – gwarantowane zarobki, elastyczne godziny i szybka decyzja to często sygnał alarmowy.
- Zgłaszaj podejrzane oferty – do CERT Polska, portalu rekrutacyjnego lub bezpośrednio do firmy, pod którą ktoś się podszywa.
Rekrutacyjne oszustwa to dziś nie margines, ale rosnący problem globalny. Przestępcy traktują dane kandydatów jak towar: sprzedają je dalej, zakładają konta bankowe, zaciągają pożyczki, handlują tożsamościami. Dlatego każde podejrzane ogłoszenie ma znaczenie. Reagując, chronisz nie tylko siebie, ale i innych.
Więcej informacji dostępnych na stronie >>>TUTAJ
O Polskim Forum HR
Polskie Forum HR to największa i najbardziej reprezentatywna organizacja zrzeszająca firmy świadczące profesjonalne usługi HR w Polsce.
Więcej informacji oraz pełny raport dostępne są na stronie:
www.polskieforumhr.pl
Kontakt dla mediów:
Agnieszka Zielińska
Dyrektor Polskiego Forum HR
+48 665 355 335
Konfederacja Lewiatan
