Wypadek przy pracy – obowiązki pracodawcy

1 miesiąc temu

Wypadek przy pracy – obowiązki pracodawcy

Autor

Andrzej Tkaczuk

Specjalista ds. legalizacji

cudzoziemców

Redaktor

Katarzyna Bucior

Copywriter

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z poważnych konsekwencji, jakie mogą wyniknąć podczas wypadków przy pracy. Zdarzenia te mają istotny wpływ zarówno na pracowników, jak i pracodawców. W momencie zaistnienia wypadku każda ze stron powinna znać i stosować się do obowiązujących procedur prawnych.

W poniższym artykule szczegółowo omówimy czym jest wypadek przy pracy, jakie kroki należy podjąć po takim zdarzeniu, oraz jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy i pracowniku.

Czym jest wypadek przy pracy?

Definicja wypadku przy pracy została określona w art. 3 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z nim, wypadek w pracy jest nagłym zdarzeniem, które nastąpiło w związku z pracą i jest wywołane przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć pracownika.

Za przyczynę zewnętrzną należy uznać przyczynę, która nie jest spowodowana wewnętrznymi uwarunkowaniami organizmu pracownika. Za wypadek przy pracy nie może być więc uznane zdarzenie, którego przyczyną była na przykład choroba pracownika. Zdarzają się przypadki, w których przyczyna zewnętrzna w połączeniu z problemami zdrowotnymi pracownika prowadzi do wypadku przy pracy. W takich sytuacjach najważniejsze pytanie brzmi, czy przyczyna zewnętrzna związana z pracą miała znaczący wpływ na powstanie wypadku.

Aby zdarzenie mogło zostać uznane za wypadek przy pracy, powinno ono wystąpić:

podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
podczas wykonywania czynności na rzecz pracodawcy, choćby bez wyraźnego polecenia;
w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy, na przykład w drodze między siedzibą firmy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Uwaga! Za wypadek przy pracy uważane jest także zdarzenie, do którego doszło w czasie podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony oraz przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe (chyba iż wypadek spowodowany został takim postępowaniem pracownika, które nie ma w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań).

Rodzaje wypadków przy pracy

Rodzaje wypadków przy pracy określa art. 3 ustawy. Zgodnie z ustawodawstwem możemy wyróżnić:

śmiertelny wypadek przy pracy,
ciężki wypadek przy pracy,
zbiorowy wypadek przy pracy.

Śmiertelnym wypadkiem jest sytuacja, w wyniku której nastąpiła śmierć pracownika w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.

Ciężki wypadek przy pracy ma miejsce, gdy nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała pracownika, takie jak utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej, a także inne uszkodzenie, naruszające podstawowe funkcje organizmu lub zdrowia. Nieuleczalne choroby lub choroby zagrażające życiu pracownika, które powstały w wyniku wykonywania pracy, również stanowią ciężki wypadek przy pracy. Ciężki wypadek może wywołać całkowitą lub częściową niezdolność do pracy.

O zbiorowym wypadku przy pracy mówimy, o ile wskutek jednego zdarzenia poszkodowanych zostanie przynajmniej dwoje pracowników.

Obowiązki pracodawcy w sytuacji wypadku przy pracy

Obowiązki pracodawcy określa art. 234 Kodeksu pracy. Zgodnie z przepisami, w przypadku powstania wypadku przy pracy, pracodawca zobowiązany jest:

dokonać oględzin miejsca wypadku,
podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenia,
udzielić osobom poszkodowanym niezbędnej pierwszej pomocy,
ustalić okoliczności i przyczyn, które doprowadziły do wypadku,
podjąć działania i zastosować odpowiednie środki w celu zapobiegania podobnym wypadkom,
niezwłocznie poinformować adekwatnego, okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy,
prowadzić rejestr wypadków przy pracy oraz przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, a także pozostałą dokumentację powypadkową przez 10 lat.

Co ważne, wszystkie koszty, które powstały w związku z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy pokrywa pracodawca!

Jeżeli dojdzie do wypadku przy pracy, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, obowiązkiem pracodawcy jest powołanie dwuosobowego zespołu powypadkowego. W skład zespołu powypadkowego wchodzi:

pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy,
pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy, albo specjalista spoza zakładu pracy (jeżeli pracodawca nie ma obowiązku tworzenia służby BHP).

Zespół powypadkowy powinien:

ustalić okoliczności i przyczyny wypadku niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia o zdarzeniu,
sprawdzić i zbadać wszystkie możliwe okoliczności, które mogły doprowadzić do powstania wypadku (warunki pracy, stan techniczny maszyn i urządzeń technicznych)
udokumentować wypadek przez wykonanie zdjęć lub sporządzenia szkicu (jeżeli wymaga tego sytuacja),
wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego (jeżeli jest to możliwe),
wysłuchać świadków wypadku,
otrzymać informacje dotyczące skutków wypadku od lekarza lub innych specjalistów,
zgromadzić inne materiały dowodowe dotyczące wypadku.

Po wykonaniu powyższych zadań i ustaleniu przyczyn i okoliczności wypadku, zespół powypadkowy powinien sporządzić protokół powypadkowy w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Jakie obowiązki ma zaś pracownik? Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, zobowiązany jest niezwłocznie poinformować o tym swojego pracodawcę, jeżeli pozwala mu na to stan zdrowia.

Ubezpieczenie wypadkowe – komu przysługuje i jakie świadczenia obejmuje?

Pracownik, za którego odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne, jest objęty ubezpieczeniem wypadkowym, które uprawnia go do wypłaty świadczeń w razie utraty umiejętności pracy lub choroby zawodowej. Obowiązek odprowadzania składek spoczywa na pracodawcy. Poszkodowanemu przysługują świadczenia określone w art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Do świadczeń z tytułu wypadku zaliczamy:

zasiłek chorobowy, który wypłacany jest ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
świadczenie rehabilitacyjne, które przysługuje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, jeżeli pracownik przez cały czas jest niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie umiejętności pracy,
zasiłek wyrównawczy, który wypłacany jest w przypadku obniżenia wynagrodzenia wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
jednorazowe odszkodowanie, które wypłacane jest ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
renta z tytułu niezdolności do pracy, która przysługuje pracownikowi, którego praca przyczyniła się do niezdolności do pracy lub choroby zawodowej,
renta szkoleniowa, która przysługuje pracownikowi, który musi przekwalifikować się zawodowo z powodu niezdolności do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
dodatek pielęgnacyjny,
pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii, szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne zgodnie z ustawą.