Pokolenie Z w tej chwili wchodzi w dorosłość i zaczyna dominować na rynku pracy. Są to osoby urodzone w latach 1995–2010, których główną cechą wyróżniającą jest dorastanie w społeczeństwie cyfrowym — w erze mediów społecznościowych i internetu, będących dla nich podstawowym źródłem wiedzy o świecie.
Dla tych osób świadomy wybór pracodawcy nie jest przypadkowy. Bardzo cenią sobie reputację pracodawcy oraz podmiotowy sposób traktowania pracowników. Stawiają na otwartą komunikację z przełożonymi (81,8%) oraz dobrą atmosfera w miejscu pracy. Istotne dla nich są również benefity dodatkowe oraz możliwość rozwoju zawodowego i osobistego.
– Pokolenie Z cechuje się dużą elastycznością i gotowością do uczenia się, ale jednocześnie wysoką świadomością własnych potrzeb i oczekiwań wobec pracodawców oraz rynku pracy. Sukces w przyciąganiu i zatrzymywaniu talentów z tej generacji wymagać będzie od firm nie tylko atrakcyjnych ofert finansowych, ale także stworzenia przyjaznego środowiska pracy, oferowania realnych możliwości rozwoju, a także uczciwego i przejrzystego dialogu z pracownikami. Pokolenie Z nie tylko oczekuje tego od rynku pracy — ono tego wymaga – podkreśla prof. Jacek Męcina.
Najważniejsze wnioski z badania pokolenia Z
Finanse i stabilność dochodowa
Pokolenie Z przywiązuje dużą wagę do wynagrodzenia, jednak nie traktuje go jako jedynego kryterium wyboru pracy. Poziom płacy powinien gwarantować poczucie bezpieczeństwa finansowego, ale równie ważna jest satysfakcja z pracy i możliwość stabilnych dochodów w dłuższym horyzoncie czasowym. Młodzi chętnie podejmują się prostych, często tymczasowych prac w celu szybkiego zarobku, ale docelowo szukają stabilnych i rozwijających zawodowo stanowisk.
Znaczenie benefitów pozapłacowych
Dla młodych pracowników atrakcyjność oferty pracodawcy wykracza poza poziom wynagrodzenia. Znaczenie mają dodatkowe benefity, takie jak prywatna opieka medyczna, karty sportowe, pakiety psychologiczne czy dostęp do programów rozwojowych i szkoleń.
Atuty na rynku pracy
W kontekście kompetencji, które posiada pokolenie Z, wyraźnie widać przewagę tzw. kompetencji miękkich, szczególnie wśród kobiet. Umiejętność pracy w grupie, empatia, łatwość adaptacji czy efektywna komunikacja to cechy wysoko cenione w badanej grupie. Z drugiej strony, mężczyźni częściej wskazywali na kompetencje techniczne i cyfrowe, jak pozyskiwanie danych czy korzystanie z narzędzi AI.
Zaangażowanie w pracę
Zaskakującym, a jednocześnie obalającym popularny mit, wynikiem jest również stosunek respondentów do nadgodzin i pracy wykraczającej poza podstawowe obowiązki. Aż dwie trzecie badanych jest gotowych podejmować dodatkowe zadania, pod warunkiem adekwatnej gratyfikacji finansowej lub czasu wolnego. Co ciekawe, niemal co piąty respondent deklaruje gotowość do takiej pracy niezależnie od dodatkowych korzyści, co przeczy narracji o „lenistwie” tego pokolenia.
Otwartość komunikacyjna i kultura partnerska
Dla pokolenia Z najważniejsze jest środowisko pracy oparte na otwartości i partnerskiej komunikacji. Oczekują relacji opartych na szacunku, transparentności działań oraz jasnym określeniu oczekiwań ze strony pracodawcy. Praca w przyjaznej atmosferze i pozytywny klimat w zespole znacząco wpływają na ich zaangażowanie.
Możliwości rozwoju i elastyczność
Rozwój zawodowy to jeden z najważniejszych czynników wyboru pracodawcy. Młodzi ludzie oczekują nowoczesnych ścieżek rozwoju kompetencji oraz elastycznych form pracy, zwłaszcza pracy zdalnej. Co istotne, nie traktują pracy zdalnej wyłącznie jako wygody — postrzegają ją jako strategiczny element swojej kariery, dający większą swobodę wyboru i kontrolę nad życiem zawodowym.
Stabilność zatrudnienia oraz jasno określone zasady współpracy
Pomimo akceptacji elastycznych modeli zatrudnienia, stabilność zawodowa pozostaje ważnym aspektem dla młodych pracowników. najważniejsze znaczenie mają jasne i zrozumiałe warunki współpracy, które ograniczają poczucie niepewności.
Praca jako przestrzeń rozwoju osobistego i zawodowego
Młodzi pracownicy traktują pracę nie wyłącznie jako źródło dochodu, ale jako środowisko umożliwiające rozwój kompetencji, zdobywanie doświadczeń oraz budowanie kariery. Krótkoterminowe zatrudnienia są akceptowane głównie jako etap przejściowy na ścieżce do bardziej wymagających i satysfakcjonujących ról zawodowych.
Ocena pracodawcy w oparciu o bieżące doświadczenia, nie historię
Pokolenie Z przywiązuje wagę do aktualnej reputacji firmy, jakości oferty oraz faktycznych doświadczeń pracowników. Decyzje dotyczące wyboru pracodawcy opierają głównie na aktualnych, pozytywnych doświadczeniach i opiniach, a nie na wieloletniej historii przedsiębiorstwa.
Znaczenie kultury organizacyjnej
Pokolenie Z jest wyjątkowo wrażliwe na jakość kultury organizacyjnej. Poszukują środowisk pracy opartych na szacunku oraz autentyczności działań pracodawcy. Transparentność oraz zgodność deklarowanych wartości z codzienną praktyką organizacyjną są elementami decydującymi o długofalowym zaangażowaniu.
*****
Badanie „Pokolenie Z na rynku pracy” zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbę 1080 młodych osób urodzonych w latach 1998–2007, z których około 34% stanowili studenci. 43% posiadało stałe zatrudnienie, niemal 20% pracowało dorywczo, a 5% prowadziło własną działalność gospodarczą. Zarówno w przypadku studentów, jak i osób pracujących, struktura zatrudnienia wyraźnie różniła się w zależności od rocznika. Badanie objęło młodzież z całego kraju i zostało zrealizowane w lutym i marcu 2025 roku w formie ankiet online.
Konfederacja Lewiatan
