Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu (będący w tej chwili podczas pierwszego czytania w Sejmie i prac w komisach) zakłada, iż okresy przepracowane na umowach cywilnoprawnych czy jednoosobowej działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy. Oznaczałoby to rewolucyjną wręcz zmianę w polskim prawie pracy.
Zmiany w Kodeksie pracy. Co będzie wliczane do stażu pracy?
Zmiany w Kodeksie pracy przewidują wliczenia do stażu pracy m.in. umów-zleceń, czasu przepracowanego podczas prowadzenia działalności gospodarczej oraz zatrudnienia za granicą. Reklama
Propozycja rządowa zakłada dwie daty - od 1 stycznia 2026 r. nowe przepisy miałyby objąć sektor publiczny, a od pierwszego dnia miesiąca po upływie sześciu miesięcy od ogłoszenia ustawy - sektor prywatny.
Obecnie do stażu pracy wliczają się wyłącznie okresy przepracowane na umowie o pracę. Według projektu MRPiPS do okresu zatrudnienia wliczane będą także m.in.:
okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej; okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą; czas zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem; okresy wykonywania umów zlecenia, o świadczenie usług lub agencyjnych oraz czas jako osoba współpracująca; okresy członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, a także udokumentowane okresy wykonywania pracy zarobkowej za granicą (innej niż zatrudnienie).
Ministerstwo zaznaczyło, iż wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniami wydawanymi przez ZUS. Okresy zatrudnienia niepodlegającego zgłoszeniu do ZUS oraz okresy inne niż zatrudnienie pracy zarobkowej za granicą będą potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych. Co ważne, ich zaliczenie do stażu pracy będzie wymagało przedstawienia odpowiednich dokumentów.
Braki w rządowym projekcie. Kogo nie obejmą zmiany w naliczaniu stażu pracy?
W rządowym projekcie - jak tłumaczy w rozmowie z portalem businessinsider.com.pl Izabela Leśniewska, doradca podatkowy w Alo-2 - zapomniano jednak o niektórych pracujących osobach. Wskazuje, iż do stażu pracy ma być wliczany okres zawieszenia działalności gospodarczej, jeżeli przedsiębiorca zawiesił firmę w celu sprawowania opieki nad dzieckiem - ma on mieć opłacane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez ZUS.
"Zaskakujące jest to, iż takie rozwiązanie nie jest przewidziane dla osób współpracujących z przedsiębiorcą" - zaznacza ekspertka. "Okres sprawowania opieki nad dzieckiem przez osoby współpracujące również powinien więc być wliczany do ich stażu pracy" - dodaje.
Leśniewska w rozmowie z "BI" zwraca uwagę, iż w projekcie pominięto również osoby, które odbyły praktyki absolwenckie. "Trudno zrozumieć, dlaczego projektodawcy pominęli nabywanie doświadczenia i umiejętności praktycznych przez absolwenta na podstawie umów o praktyki absolwenckie" - ocenia.
Problemem mogą okazać się także nieprecyzyjne przepisy. Z projektu wynika, iż do stażu pracy wliczane będą okresy, w których osoba podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Nie wiadomo jednak czy chodzi o ubezpieczenia obowiązkowe, czy również dobrowolne, jednak z uzasadnienia do projektu wynika, iż projektodawcom chodziło również o ubezpieczenia dobrowolne. "Warto jednak doprecyzować w Sejmie, iż chodzi o osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie" - dodaje Leśniewska w rozmowie z serwisem.
Zmiany w stażu pracy najważniejsze dla długości urlopu
Szacuje się, iż zmiany w przepisach już teraz obejmą co najmniej 2 mln pracujących i są kluczowe, chociażby do wyliczania długości urlopu. Minister rodziny i pracy na portalu X napisała, iż dzięki nowym regulacjom "dłuższe urlopy, dodatki stażowe czy nagrody jubileuszowe staną się bardziej dostępne".
Na przykład pracownik z siedmioletnim stażem pracy, który przedłoży dokumenty potwierdzające cztery lata pracę na umowie-zleceniu, po 1 stycznia 2026 r. będzie miał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego zamiast dotychczasowych 20. W obecnym stanie prawnym wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi: 20 dni, o ile pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat; i 26 dni, o ile pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Co ważne, okresy sprzed wejścia w życie ustawy także będą wliczane do stażu pracy. Warunkiem będzie ich adekwatne udokumentowanie. Na przedstawienie dokumentów swojemu aktualnemu pracodawcy pracownik będzie miał 24 miesiące od wejścia w życie ustawy.