Astronomia

Eksperymenty dla bąbelka – recenzja książki "Fizyk...

2 lat temu Spinacz, łyżka, balonik, sznurek, bateria, moneta… Dla jednych to wyliczanka zalegających na stole przypadkowych rupieci, dla innych – niezbędne wyposażenie porządnego domowego laboratorium. Mamy Dzień Dziecka, więc tym razem postanowiłem pochylić si...

Niebo w czerwcu 2023 roku

2 lat temu Rozpoczyna się czerwiec, dla uczniów miesiąc wieńczący ich naukę w roku szkolnym 2022/23, dla innych po prostu granica między zmienną wiosną a zapowiadającym się upalnie latem. Dla astronomów – kolejny okres pięknych obserwacji i podróży po nocnym ni...

Duże gwiazdy to już były – III populacja i wypatry...

2 lat temu W czasach, kiedy naszej planety, Słońca i Maryli Rodowicz nie było choćby w planach, wszechświatem rządziła inna generacja gwiazd. Olbrzymich, ale o słabym zdrowiu. Widmo tych dorodnych nieboszczek pomoże nam zrekonstruować początki ery gwiazdowej. N...

Haven-1 to pierwsza, prywatna stacja kosmiczna. Wi...

2 lat temu Prywatyzacja kosmosu jest zjawiskiem, które ma miejsce już od dłuższego czasu. Ale o ile eksploracja i wysyłanie misji były kiedyś zarezerwowane jedynie dla agencji kosmicznych, teraz "kosmiczną" sceną rządzą giganci technologiczni oraz… startupy. To...

Katalog Caldwella: C36

2 lat temu Zdjęcie w tle: NASA, ESA, and S. Smartt (The Queen’s University of Belfast) O obiekcie: W gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki, w odległości 30 milionów lat świetlnych od nas, znajduje się obiekt z 36. pozycji katalogu Caldwella, znany również jako NGC....

Przyrząd mierzący natężenie pola grawitacyjnego as...

2 lat temu Zdjęcie w tle: ESA Europejska Agencja Kosmiczna poinformowała o przejściu testów w ESA’s Mechanical Systems Laboratory przez grawimetr GRASS mający na celu wyznaczenie natężenia pola grawitacyjnego asteroidy Dimorfos w ramach misji Hera. GRASS został...

Teleskop Jamesa Webba znalazł dowód na istnienie "...

2 lat temu Początki Wszechświata nie są do końca jasne. Oczywiście teoria Wielkiego Wybuchu to jak na razie najlepsze co mamy i wiele poszlak na nią wskazuje, ale to wciąż nie jest pewnik. Jednak równie zajmujące jak ona jest to, co działo...

Tak poszukuje się planet pozasłonecznych. Jest kil...

2 lat temu PSR B1257+12 B. Mówi wam to coś? Nie? To może Poltergeist? Nie, nie chodzi o ducha. Mamy tu oficjalną nazwę jednej z dwóch pierwszych planet pozasłonecznych, jakie zostały odkryte. Poltergeist to jej przydomek. Druga z nich – PSR B1257+12...

Druga prywatna misja astronautów dotarła do ISS

2 lat temu W niedzielę (21.05.2023 r.) z NASA Kennedy Space Center wystartowała druga prywatna misja astronautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Misja ma trwać 8 dni, a grafik pobytu po brzegi wypełniony jest eksperymentami i naukowymi wydarzeniami. Statek...

Astronomowie odkryli 62 nowe księżyce krążące wokó...

2 lat temu Liczba księżyców Saturna wzrosła do 145, co oznacza, iż gazowy gigant wyprzedził Jowisza. Ogółem są znane 95 księżyce Jowisza. Przed tym odkryciem Saturn posiadał 83 księżyce uznane przez Międzynarodową Unię Astronomiczną.

Znaleziono dwie egzoplanety w ekosferze pobliskiej...

2 lat temu Dwie egzoplanety zostały znalezione przez TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), podczas ich przejścia przez tarczę swojej macierzystej gwiazdy TOI-2095, która znajduje się około 137 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego. .

Katalog Caldwella: C35

2 lat temu O obiekcie: Patrząc na galaktykę Caldwell 35, również nazywaną NGC 4889, można się poczuć jak prawdziwy podróżnik w czasie, ponieważ światło z tej odległej galaktyki potrzebuje aż 300 milionów lat, żeby do nas dotrzeć. C35 jest najdalszym obiektem w....

Wojsko USA użyje AI do śledzenia obiektów na orbic...

2 lat temu Amerykańskie wojsko pracuje nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji do śledzenia obiektów na orbicie. Chodzi o m.in. obserwację zachowań Chin. Technologia ma zastąpić człowieka, który będzie mógł skupić się na poważniejszych zadaniach.

Zaawansowane życie powinno osiągnąć swój szczyt ju...

2 lat temu Czy ludzkość przegapiła swoją szansę? Czy SETI, równanie Drake’a i paradoks Fermiego to tylko artefakty naszej ignorancji na temat zaawansowanego życia we wszechświecie? A jeżeli się mylimy, to skąd mamy…

Antena JUICE została uwolniona

2 lat temu W kwietniu 2023 r. rozpoczęła się europejska misja JUICE (Jupiter Icy Moon Explorer). Na początku misji miała zostać rozłożona antena RIME (Radar for Icy Moon Exploration) wraz z innymi narzędziami, jednakże antena zablokowała się w swoim sporniku. Z...

Czy dzika rzeka ukształtowała powierzchnię Marsa?

2 lat temu Czy Giovanni Schiaparelli faktycznie pod koniec XIX w. widział kanały wodne na Marsie, które miałyby zniknąć do czasu misji Mariner 4? Raczej nie, ale prawdopodobnie na początku istnienia Czerwonej Planety płynęły tam sporych rozmiarów rzeki, które u...

Polska chce wysłać misję na Księżyc. Wiadomo już, ...

2 lat temu Jak poinformowała Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) polska misja księżycowa zakończyła długi proces konsultacji, które rozpoczęły się w czerwcu ubiegłego roku. W pracach wzięło udział ponad dwadzieścia podmiotów, łącząc siły naukowców i ekspertów prze...

Nowe odkrycie dotyczące wody w Układzie Słonecznym...

2 lat temu Nowe oceany w Układzie Słonecznym to tym razem nie odkrycie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba czy innego nowoczesnego urządzenia lub obserwatorium. Mogłoby się wydawać, iż największym problemem przy badaniu kosmosu to kwestia czułości i rozdzielczoś...

Gamow, Hoyle i spór o początek wszechświata – rece...

2 lat temu Obecnie teoria Wielkiego Wybuchu, która opisuje początki powstania takiego wszechświata, jaki znamy, jest uważana za adekwatną. Ale jeszcze w ubiegłym wieku toczyła się zacięta debata o początku Wszechświata, w której twarzami obu stron sporu byli Ge...

Ostateczna teoria Hawkinga okiem jego ucznia – rec...

2 lat temu Kiedy cofamy się do momentu narodzin wszechświata, stajemy oko w oko z paraliżującym paradoksem. Łatwo mówić o początku dowolnego procesu, ale jak rozumieć "początek" w kontekście samego czasu? Przez większość błyskotliwej kariery Stephena Hawkinga j...

Katalog Caldwella: C34

2 lat temu O obiekcie: Caldwell 34, to zachodnia część Mgławicy Welon, która znajduje się około 2000 lat świetlnych od nas w gwiazdozbiorze Łabędzia. Znana jest również jako Miotła Czarownicy. Obejmuje raczej niewielką część całej mgławicy – ma mniej więcej dwa...

Nowe oceany w Układzie Słonecznym. Jednak nie tele...

2 lat temu Nowe oceany w Układzie Słonecznym to nie odkrycie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba czy innego nowoczesnego urządzenia lub obserwatorium. Mogłoby się wydawać, iż największym problemem przy badaniu kosmosu to kwestia czułości i rozdzielczości samych ...

Nowe dane z misji DART potwierdzają jej sukces

2 lat temu Kiedy we wrześniu 2022 roku po raz pierwszy w historii podjęto realną próbę rozwoju obrony planetarnej Ziemi, poruszyła cały świat nauki i technologii. Nie dość, iż misja DART, będąca testem technologii stosowanej w takiej obronie, bez większych prob...

Ludzie kosmosu: Ejnar Hertzsprung

2 lat temu Ejnar Hertzsprung, urodzony w 1873 roku w Kopenhadze, był chemikiem i astronomem. Karierę naukową rozpoczął jako chemik. Studiował inżynierię chemiczną na Duńskim Uniwersytecie Technicznym oraz pracował w Petersburgu. Zanim zaczął zajmować się astron...

Krok bliżej do kolonizacji Księżyca

2 lat temu Aby człowiek mógł przetrwać, potrzebuje tlenu. Chcąc lecieć na Księżyc czy jeszcze dalej, należy mieć na uwadze fakt, aby wziąć go w odpowiedniej ilości – dla całej załogi na cały czas trwania misji. Prawdopodobnie niezbędna ilość będzie tak duża,......

Czy szef DC Studios chce wysadzić Marvela od środk...

2 lat temu To już jest koniec! Przynajmniej na razie i póki co tylko serii "Strażnicy Galaktyki". James Gunn domknął całą swoją kosmiczną opowieść w obrębie MCU, choć jeszcze nie tak dawno został wyrzucony z Marvela. Każdemu warto dać jednak drugą szansę....

Czy naładowany samochód elektryczny ma większą mas...

2 lat temu Szczególna teoria względności przekonuje nas do tego, aby traktować masę obiektu, jako miarę zgromadzonej w nim energii. W takim razie, czy podładowując akumulator jednocześnie zwiększamy jego masę? Wzór E=mc² to wyjątkowe równanie. I to nie tylko dl...

Ludzie kosmosu: John E. Bortle

2 lat temu Bohater dzisiejszego artykułu, amerykański astronom amator John E. Bortle, w 2001 r., "po prawie 50 latach doświadczenia", opublikował w magazynie "Sky and Telescope" swoją skalę Bortle’a. Dzieli się ona na 9 części, stopniowo rosnąc od doskonale cie...

Katalog Caldwella: C33

2 lat temu O Obiekcie: Caldwell 33, również nazywany Wschodnim Welonem, jest najjaśniejszą częścią mgławicy Welon (również nazywaną Pętlą Łabędzia). W skład Wschodniego Welonu wchodzą regiony skatalogowane jako NGC 6992 oraz NGC 6995. Jest to rozległa pozostało...

Sonda JUICE z usterką anteny

2 lat temu Flagowa europejska misja JUICE (Jupiter Icy Moons Explorer), która wystartowała 14 kwietnia przy pomocy rakiety Ariane 5, ma problemy z rozwinięciem swojej anteny, poinformowali urzędnicy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Instrument został zapro...

Astronomowie znajdują obłoki gazu z pozostałościam...

2 lat temu Używając należącego do ESO Very Large Telescope (VLT), naukowcy po raz pierwszy znaleźli odciski palców pozostawione przez eksplozję pierwszych gwiazd we Wszechświecie. Wykryli oni trzy odległe obłoki gazu, których skład chemiczny odpowiada temu, cze...

"Smocza chmura" może być wyjaśnieniem tajemnicy po...

2 lat temu Powstawanie największych gwiazd to wciąż jedna z wielu nierozwiązanych zagadek kosmosu. Jest to spowodowane rzadkością tego fenomenu i paradoksem, z którym łączy się ich kreacja. Dzięki tak zwanej "Smoczej Chmurze", czyli oddalonej od Ziemi o 20 000 ...

Jak działa soczewkowanie grawitacyjne?

2 lat temu Oglądając zdjęcia wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST), czy Kosmiczny Teleskop Hubble’a możemy zauważyć niekiedy pojawiające się łukowe zakrzywienia obrazu. Nie są to jednak błędy techniczne, ale konsekwencje zjawiska soczewkowania g...

Dostaniemy wiadomość od kosmitów w 2029 roku – brz...

2 lat temu Oczywiście tak śmiała deklaracja nie jest mojego autorstwa, a samych naukowców. Oczywiście nie wszystkich a jedynie stojących za pewną hipotezą. Nie brakuje jednak osób ze środowiska naukowego, które są mocno sceptycznie nastawione do tego twierdzeni...

Niebo w maju 2023 roku

2 lat temu Rozpoczął się maj – miesiąc, w którym panują wyśmienite warunki do obserwacji konstelacji Panny, Lwa oraz Warkocza Bereniki. Noce stają się coraz cieplejsze, a ich długość pozwala na długotrwałe podziwianie planet i obiektów głębokiego nieba. Pierwsz...

Kosmiczny teleskop Jamesa Webba ukazuje chemiczne ...

2 lat temu Największy kosmiczny teleskop ujawnił po raz pierwszy skład chemiczny dysków protoplanetarnych wokół młodych gwiazd. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) przyglądając się dyskom pyłów i gazów wokół trzech gwiazd o masie 5-10 razy mniejszej od masy ...

Katalog Caldwella: C32

2 lat temu O obiekcie: Osadzona w kosmicznych chmurach grupa gwiazd na ilustracji poniżej jest częścią galaktyki C32, powszechnie znanej jako galaktyka Wieloryb. Widzimy ją od boku, co uniemożliwia dostrzeżenie rozpostartych ramion spiralnych przepełnionych mie...

"Wszechświat w twojej dłoni" – konkurs książkowy

2 lat temu Dawno temu, gdzieś pod koniec lata 2017 roku miałem okazję recenzować książkę Christophe’a Galfarda – jednego z doktorantów żyjącego wtedy jeszcze Stephena Hawkinga. Publikacja pod polskojęzycznym tytułem Wszechświat w twojej dłoni okazała się nie by...

Pierwszy bezpośredni obraz czarnej dziury wyrzucaj...

2 lat temu Po raz pierwszy astronomowie zaobserwowali na tym samym zdjęciu cieć czarnej dziury w centrum galaktyki Messier 87 (M87) i wyrzucany przez nią potężny dżet. Obserwacje wykonano w 2018 roku teleskopami Global Millimetre VLBI Array (GMVA), Atacama Larg...

Czy start Starshipa był sukcesem? Nasz komentarz d...

2 lat temu 20 kwietnia odbył się historyczny start największej rakiety w dziejach ludzkości, czyli zestawu Starship / Super Heavy. Niestety, debiutancki lot orbitalny zakończył się przedwcześnie, gdy kilka minut po starcie rakieta wpadła w niekontrolowany obrót...

Święto Środka Jesieni 2023

2 lat temu Wspólne spędzanie świąt i szczególnych okazji jest uniwersalne dla całego świata. Każdy z nas posiada tradycje oraz obchodzi święta, które spędza z najbliższymi. Jest to czas euforii oraz odpoczynku. W Chinach najważniejsze święta różnią się od tych ...

Mapa ciemnej materii Wszechświata potwierdzeniem t...

2 lat temu Nowa mapa kosmosu, stworzona przez współpracę Atacama Cosmology Telescope, pokazuje nam rozmieszczenie skupisk interesującego zjawiska, jakim jest ciemna materia, we Wszechświecie. Można powiedzieć, iż mapa ta jest kulminacją badań ACT, gdyż została ...

Wyczekiwany start misji JUICE

2 lat temu 14 kwietnia, z jednodniowym opóźnieniem, wystartowała rakieta Ariane 5, odpowiedzialna za wyniesienie sondy JUICE. Całe zdarzenie miało miejsce w porcie kosmicznym w Gujanie Francuskiej o godzinie 14:14 CEST. Pierwotnie start zaplanowany był na 13 k...

Ganimedes – księżyc, który zawstydza planety

2 lat temu Sonda JUICE

Aktualizacja Windows na Marsie. To o wiele bardzie...

2 lat temu Aktualizacja Windows to proces mało lubiany przez większość użytkowników. Microsoft od dłuższego czasu stara się, aby przebiegała ona w sposób jak najmniej problemowy… ale i tak stale słychać narzekania na błędy po update’ach i inne utrudnienia, z ja...

NASA ogłosiło astronautów misji Artemis II

2 lat temu Następna misja cyklu lotów Artemis zbliża się wielkimi krokami, gdyż ma odbyć się w 2024 roku. Będzie to załogowy lot, polegający na okrążeniu Księżyca, aby ocenić bezpieczeństwo lotu na sam Srebrny Glob, na czym będzie bazowała misja Artemis III.......

Katalog Caldwella: C30

2 lat temu O obiekcie: Caldwell 30 to galaktyka spiralna ulokowana w konstelacji Pegaza. Znajduje się około 50 milionów lat świetlnych od Ziemi. Galaktyka jest najjaśniejszą w grupie galaktyk NGC 7331, zwanych Deer Lick. Często nazywa ją się odpowiednikiem Drog...

Czy zanieczyszczenie światłem ma aż takie znaczeni...

2 lat temu Niebo od zawsze było źródłem inspiracji, nadrzędnym pięknem górującym ponad głowami starożytnych i skłaniającym ich tym samym do refleksji nad naturą otaczającego ich świata. Dlatego właśnie wielu filozofów uznaje astronomię za prekursora wszelkiej n...

Ziemia sama mogła stworzyć swoją wodę

2 lat temu Woda jest niezwykle istotną substancją, bez której życie nie mogłoby istnieć. Ziemia jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym, na której występuje woda w stanie ciekłym. Pokrywa ona około 70% powierzchni naszej planety. Otacza nas ona dosłownie z k...

Starship eksplodował przy historycznym pierwszym l...

2 lat temu Dziś, 20 kwietnia, firma SpaceX podjęła kolejną próbę startu rakiety Starship, zwieńczenia lat pracy i testów nad budową najpotężniejszej rakiety w historii. Lot pierwotnie zaplanowany był na 17 kwietnia, jednak na 7 minut przed startem zauważono pro...