W Polsce wciąż istnieje grupa pracowników, szczególnie w średnim i zaawansowanym wieku, którzy godzą się na niższe pensje, niż te, które mogliby otrzymać, biorąc pod uwagę swoje wykształcenie, doświadczenie i umiejętności. To zjawisko ma swoje korzenie w braku pewności siebie, uwarunkowaniach społecznych oraz w błędnych przekonaniach wyniesionych z domu, szkoły czy środowiska. W efekcie, mimo posiadania odpowiednich kwalifikacji, wielu ludzi nie potrafi walczyć o swoje prawa w pracy, ani nie rozumie, jak mogą skutecznie poszukiwać lepszych ofert.
Poczucie własnej wartości – dlaczego nie doceniamy siebie
Osoby, które przez lata pracowały w jednym zawodzie, często nie mają poczucia, jak dużą wartość stanowią na rynku pracy. W społeczeństwie, gdzie powszechnie mówi się o konieczności zdobywania wykształcenia wyższego, osoby z wykształceniem zawodowym, szczególnie w średnim wieku i zaawansowanym wieku, czują się jakby były gorsze lub mniej wartościowe w porównaniu do młodszych kolegów i koleżanek, którzy dopiero co zdobyli dyplom. To poczucie niższej wartości prowadzi do obniżenia oczekiwań dotyczących wynagrodzenia, a także sprawia, iż pracownicy ci nie walczą o pensję, która odpowiadałaby ich doświadczeniu i kompetencjom.
Schematy wyniesione z domu – przekonania, które nie pomagają
Od najmłodszych lat uczymy się, iż praca powinna być wykonywana „za chlebem” i iż nie zawsze można liczyć na godziwe wynagrodzenie. W domach, gdzie panowały trudniejsze warunki ekonomiczne, na porządku dziennym była mentalność „jakiejkolwiek pracy” „za cokolwiek”. Dzieci wychowane w takich środowiskach często przejmują przekonanie, iż nie warto wymagać od pracodawcy lepszego wynagrodzenia, bo i tak to wystarczy. Tego rodzaju schematy wyniesione z domu w sposób nieświadomy kształtują naszą postawę na rynku pracy. „Pracuj cicho, rób, co ci każą i nie stawiaj wymagań” – to slogan, który zbyt długo królował w wielu rodzinach, ale dziś sprawia, iż pracownicy nie potrafią domagać się lepszych warunków.
Strach przed rozmowami kwalifikacyjnymi – blokada na starcie
Rozmowa kwalifikacyjna to moment, w którym pracownik może pokazać, co potrafi, przedstawić swoje osiągnięcia i umiejętności. Jednak w Polsce wciąż panuje strach przed tym etapem. Często wynika to z braku przygotowania: nie wszyscy wiedzą, jak skutecznie się zaprezentować, co powiedzieć, a czego unikać. Istnieje błędne przekonanie, iż podczas rozmowy trzeba odpowiadać na każde pytanie, także te, które są niewłaściwe. Często pracownicy nie wiedzą, iż nie muszą odpowiadać na pytania osobiste, które nie mają nic wspólnego z ich kompetencjami. Nie wiedzą również, iż rozmowa o wynagrodzeniu może być zupełnie naturalna, a pytanie o pensję – to nie jest coś, czego należy się wstydzić.
Nie wiem, jak szukać pracy – nie wiem, jak napisać CV
Kolejną przeszkodą, którą napotykają pracownicy, jest niewiedza na temat skutecznego poszukiwania pracy. Wiele osób nie wie, jak przygotować CV, które przyciągnie uwagę pracodawcy. Brak umiejętności autoprezentacji, w tym umiejętności pisania profesjonalnego CV, sprawia, iż oferty pracy, które mogłyby im odpowiadać, przechodzą obok nich niezauważone. Często ludzie mają obawy, by wykazać się swoimi osiągnięciami, bo nie czują się wystarczająco pewni swojej wartości. W efekcie, zamiast zainwestować czas w naukę i poszukiwanie pracy, wiele osób pozostaje w miejscu, w którym czują się niedoceniani.
W Polsce, szczególnie wśród osób w średnim wieku oraz pracowników w wieku przedemerytalnym, z wykształceniem zawodowym, wciąż panuje przekonanie, iż nie warto walczyć o lepsze warunki pracy. Wiele osób nie docenia swojej wartości, a jednocześnie ma niskie umiejętności w zakresie szukania pracy i negocjowania wynagrodzenia. Zmiana tej sytuacji leży po stronie samych pracowników. Ważne jest, by zaczęli dostrzegać swoją wartość, rozwijać umiejętności autoprezentacji i nie bali się mówić o swoich oczekiwaniach. Pracodawcy powinni zaś doceniać doświadczenie i umiejętności swoich pracowników, oferując im adekwatne wynagrodzenie, które nie tylko zmotywuje do dalszej pracy, ale również pozwoli im poczuć się cenionym na rynku pracy.
