10 godzin temu
Warszawa, 16.01.2025 (ISBnews) – Nowe regulacje prawne o rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) obciążą producentów kosztami segregacji i zagospodarowania odpadów opakowaniowych. Trzeba więc dołożyć starań, aby pieniądze producentów nie zasypywały problemów i niedoskonałości w gospodarce komunalnej, uważa prezes EKO-PAK Krzysztof Baczyński.
Na początku grudnia ub.r. wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska poinformowała – w odpowiedzi na interpelację – iż resort prowadzi prace wewnętrzne nad stworzeniem nowego modelu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) oraz założeniami ustawy. Z rozpoczęciem procesu legislacyjnego Ministerstwo czeka na przyjęcie unijnego rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR). Według planów, założenia projektu mają zostać przedstawione do końca stycznia, zaś nowe przepisy powinny zacząć obowiązywać z końcem 2025 r.
Jak przypomina EKO-PAK, w Polsce za adekwatną gospodarkę odpadami odpowiadają gminy. Planowane przepisy mają włączyć do tej układanki producentów towarów w opakowaniach.
“Ich efektem musi być zarówno zwiększenie poziomów recyklingu (ważne także dla samorządów), jak i ułatwienie producentom dostępu do surowca wtórnego oraz umożliwienie jego ponownego wykorzystania w nowych opakowaniach. A to wymaga trzech rzeczy: podniesienia poziomów selektywnej zbiórki w gminach, takiego finansowania ze strony producentów, aby było ono motywacją do poprawy w gospodarce odpadami oraz projektowania nowych opakowań, aby jak najlepiej nadawały się do recyklingu” – informuje organizacja EKO-PAK.
Segregacja odpadów u źródła jest najlepszym sposobem na skuteczne zebranie surowca i dalej będzie spoczywać na mieszkańcach, podkreślono. A za adekwatną segregację odpowiadają w Polsce gminy.
“Bez mieszkańców nic się nam nie uda. To oni wrzucają odpady do odpowiednich pojemników. jeżeli tak się nie dzieje i odpady trafiają do złych pojemników, to oznacza, iż są marnowane. Tracimy w ten sposób cenny surowiec, nie uzyskujemy odpowiednich poziomów recyklingu” – powiedział Baczyński.
Producenci wyrobów w opakowaniach i ich organizacje muszą wesprzeć ten proces. Temu mają służyć m.in. kampanie edukacyjne, odpowiednie oznakowania produktów i ich odpowiednie zaprojektowanie. Jednak bez zaangażowania zwykłego obywatela nic nie osiągniemy, podkreśla organizacja.
“Gminy mają obowiązek recyklingu odpadów komunalnych. Producenci z kolei mają obowiązek recyklingu odpadów materiałowych. W dużej części jest to ten sam odpad. Ta sama butelka, ten sam słoik, to samo opakowanie jest jednocześnie odpadem, który służy realizacji obowiązku recyklingu producenta, jak i gminy. Tego nie da się oddzielić” – wskazano.
“Trzeba je [tj. oba systemy] zaprojektować z głową. Z głową, to znaczy, iż pieniądze producentów nie mogą zasypywać problemów i niedoskonałości w gospodarce komunalnej. Musi się ona poprawić, bo inaczej będziemy lali wodę do dziurawego wiadra. Istotą całego procesu jest to, żeby konsument, który kupuje produkt w opakowaniu i płaci w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producenta cenę powiększoną o koszt zagospodarowania tego opakowania, widział, iż jest jakaś poprawa. Ale żeby tak się stało, ktoś musi dopilnować, żeby ów Kowalski adekwatnie ten odpad posegregował. To nie może działać tak, jak jest dzisiaj” – wyjaśnił prezes.
Zdaniem Baczyńskiego, odpowiednie projektowanie zwłaszcza tych opakowań, które składają się z wielu warstw i są trudne w recyklingu, jest niezwykle istotne. Alternatywą są wyższe opłaty.
“To jest właśnie idea rozszerzenia odpowiedzialności producenta. To producent powinien pokryć koszty zbiórki, przygotowania do recyklingu i samego recyklingu opakowania. o ile ten proces wymaga dofinansowania, to trzeba do tego procesu po prostu dopłacić” – uważa prezes.
EKO-PAK zwraca jednocześnie uwagę, iż samo odpowiednie zaprojektowanie opakowania nie jest remedium na słabość systemu.
“Przykładem może być frakcja szklana, którą trudno pomylić z innym odpadem. Jednak, jak pokazują statystyki, tylko połowa tego typu surowca trafia do recyklingu. Ten przykład najlepiej pokazuje, iż potrzebujemy rozwiązań systemowych. Jedyną szansą na poprawę efektywności systemu gospodarki odpadowej jest jego dobre zaprojektowanie na każdym jego etapie – począwszy od zaprojektowania opakowania, poprzez selektywną zbiórkę, odpowiednie posortowanie, a na poddaniu recyklingowi skończywszy. Finansowanie tego, co jest dziś, bez wprowadzenia koniecznych zmian będzie marnotrawieniem pieniędzy polskich konsumentów, bo to oni w ostatecznym rozrachunku za wszystko zapłacą” – informuje EKO-PAK.
EKO-PAK to organizacja pracodawców – Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK.
(ISBnews)
