WARSZAWA. Jaką przyszłość ma praca w dobie kryzysów, migracji i sztucznej inteligencji? Czy Polska wykorzysta swoją prezydencję w Radzie UE do nadrobienia cywilizacyjnych zaległości? I dlaczego kobiety są największym, niewykorzystanym źródłem wzrostu?
W rozmowie z RaportCSR.pl dr Henryka Bochniarz, Przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan, mówi o wyzwaniach stojących przed europejskim rynkiem pracy, potrzebie nowego podejścia do edukacji i imigracji, a także o sile kobiet, która – choć wciąż zepchnięta na margines – może zdecydować o przyszłości całych społeczeństw.
Spis treści
- Praca w centrum zmian
- Prezydencja szansą na nadrobienie zaległości
- Migracja jako inwestycja w rozwój
- Edukacja, która nadąża za zmianą
- Kobiety – niewykorzystany potencjał wzrostu
- Polityczna reprezentacja kobiet
- Prawa kobiet – także poza granicami
- EFNI – wiedza i refleksja o poranku
Rozmowa z dr Henryką Bochniarz, Przewodniczącą Rady Głównej Konfederacji Lewiatan, o przyszłości rynku pracy w Polsce i Europie, strategii migracyjnej, roli kobiet w życiu społecznym i wyzwaniach związanych z edukacją cyfrową. Wywiad przeprowadził Bogusław Mazur, specjalnie dla RaportCSR.pl i portalu ekonomicznego.
Praca w centrum zmian
W kontekście zbliżającej się prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, Konfederacja Lewiatan organizuje specjalną, wiosenną edycję Europejskiego Forum Nowych Idei (EFNI). Jej tematem przewodnim będzie przyszłość pracy w Europie. Jak zaznacza dr Henryka Bochniarz, nie chodzi wyłącznie o analizę trendów – to próba zrozumienia, jaką rolę praca odgrywa w dzisiejszym społeczeństwie i jak może ewoluować.
– Praca dla wielu osób określa sens życia. choćby jeżeli dziś mówimy o młodych pokoleniach, iż postrzegają ją w innych proporcjach, to trzeba o niej rozmawiać – podkreśla Henryka Bochniarz. – Niezależnie od globalnych rozwiązań nasz rynek jest dość specyficzny. Przedsiębiorcy powinni mieć świadomość trendów, jak się do nich przygotować, jak na nie odpowiedzieć.
Wskazuje przy tym na szereg nakładających się kryzysów – od pandemii, przez zawirowania geopolityczne, aż po zmiany klimatyczne i demograficzne – które redefiniują sens i strukturę zatrudnienia.
– Z jednego kryzysu wchodzimy w następny i ich końca, niestety, nie widać – mówi. – Ewentualne zagrożenia można oceniać również jako szanse – możliwości znalezienia nowej przestrzeni do aktywności.
Prezydencja szansą na nadrobienie zaległości
Jak podkreśla dr Henryka Bochniarz, polska prezydencja w Radzie UE to nie tylko prestiż, ale konkretna okazja do zmiany.
– Gdy porównujemy różne kwestie ze średnią europejską – w takich obszarach jak cyfryzacja – zdecydowanie pozostajemy w tyle – mówi. – o ile chcemy nadrobić ten dystans, zarówno w wykorzystaniu sztucznej inteligencji w pracy, jak i w podnoszeniu świadomości obywateli, wciąż mamy bardzo wiele do zrobienia.
Dlatego w ramach EFNI organizowane są dyskusje z udziałem ministrów pracy UE. Ma to umożliwić wymianę doświadczeń i szukanie rozwiązań możliwych do adaptacji na polskim rynku.
Migracja jako inwestycja w rozwój
Kolejnym kluczowym tematem jest migracja. Polska od lat doświadcza różnorodnych form napływu ludności – od diaspory wietnamskiej, przez uchodźców z Ukrainy, po pracowników z Gruzji czy Kolumbii. Konieczna jest więc spójna i świadoma strategia migracyjna.
– Wiemy, iż nie będziemy mogli funkcjonować bez migrantów zarobkowych – zaznacza dr Bochniarz. – Ale nie można postrzegać imigrantów wyłącznie jako siłę roboczą.
Ważne jest zatem nie tylko stworzenie punktowego systemu dostępu do rynku pracy, ale także wsparcie dla dzieci migrantów w edukacji oraz działania integracyjne.
– Imigracja może mieć negatywne aspekty, ale można je ograniczyć. Pod warunkiem, iż będzie to konsekwencją świadomej polityki – podkreśla Henryka Bochniarz. – Mieszkałam przez wiele lat w USA i wiem, jak trudnym procesem jest wejście w zupełnie obce środowisko.
Edukacja, która nadąża za zmianą
Henryka Bochniarz zwraca również uwagę na wyzwania edukacyjne – nie tylko te dotyczące dzieci, ale i dorosłych. Dane OECD są alarmujące: aż 70% Polaków ma problem ze zrozumieniem tekstu, który czyta.
– Ten rodzaj analfabetyzmu jest jednym z największych w tej chwili wyzwań – mówi. – Są osoby, które nie potrafią przeczytać wskazówek na recepcie czy prostej instrukcji obsługi.
W odpowiedzi na te braki coraz większą popularność zdobywa koncepcja mikropoświadczeń – szybkich i konkretnych kursów uzupełniających kompetencje.
– To, iż ktoś ma cztery dyplomy MBA, jest często mało istotne. Ważne jest, żeby miał chęć uzupełniać wiedzę i identyfikował swoje luki – zaznacza Henryka Bochniarz.
Kobiety – niewykorzystany potencjał wzrostu
Równolegle do debat o technologii i edukacji toczy się też rozmowa o roli kobiet w społeczeństwie i gospodarce. Polska, jak wskazuje dr Henryka Bochniarz, przez cały czas ma problem z równością płci – zarówno w pracy, jak i w sferze domowej.
– przez cały czas 70 proc. prac domowych spada na kobiety – podkreśla. – Z urlopów rodzicielskich korzysta znikomy odsetek mężczyzn. Przełamywanie stereotypów dotyczących roli kobiet jest dość trudne.
Rozwiązaniem mają być nie tylko zmiany kulturowe, ale też konkretne narzędzia: więcej żłobków, elastyczne formy zatrudnienia czy aktywna polityka państwa w zakresie edukacji równościowej.
W tym kontekście dr Henryka Bochniarz wspomina o Akademii Przywództwa, projekcie skierowanym do kobiet na progu objęcia funkcji zarządczych.
– Przez całe wieki byłyśmy wyłączone z funkcjonowania w organach władzy, przeskoczenie tego etapu nie jest tylko sprawą profesjonalnego przygotowania – tłumaczy. – Program, który oferuję, nazywam „otwieraniem głowy”. Zajęcia obejmują filozofię, sztukę, sport, dużo czasu poświęcamy polityce.
Polityczna reprezentacja kobiet
Wbrew pozorom obecność kilku kobiet na wysokich stanowiskach – jak Giorgia Meloni czy Alice Weidel – nie oznacza jeszcze równości w dostępie do władzy.
– Pojedyncze przypadki cieszą, ale nie zmieniają jakości dotyczącej rzeczywistego wpływu kobiet na funkcjonowanie społeczeństw – mówi Henryka Bochniarz. – Ważniejsze są określone kwoty w zarządach i w radach nadzorczych niż jedna osoba na stanowisku.
Stąd postulat parytetów, zarówno na listach wyborczych, jak i w spółkach Skarbu Państwa.
Prawa kobiet – także poza granicami
Bochniarz zaznacza, iż walka o prawa kobiet nie kończy się na granicach Polski. Reagowanie na sytuację kobiet w krajach takich jak Iran czy Afganistan jest obowiązkiem demokratycznych społeczeństw.
– Tego nie wolno rozdzielać. jeżeli zapomnimy o miejscach, w których traktowanie kobiet jest kompletnie odległe od norm cywilizowanego świata, to nie możemy mieć potem pretensji, iż ktoś traktuje wojnę za naszą wschodnią granicą tylko jako naszą sprawę – ostrzega.
EFNI – wiedza i refleksja o poranku
Nowa edycja EFNI odbędzie się w zmienionej formule – z porannymi rozmowami zamiast wieczornych debat.
– Uznałam, iż poranna formuła będzie adekwatnsza. Pierwsza rozmowa będzie z Władkiem Frasyniukiem, druga toczyć się będzie wokół listów Marii Skłodowskiej-Curie i Alberta Einsteina – zapowiada dr Henryka Bochniarz. – Naprawdę warto wstać rano i dołączyć.
Cała rozmowa znajduje się pod tym linkiem.
Agencja Informacyjna, Gospodarka, ESG /KJN/ Źródło: Raport CRS / Fot. główna – Henryka Bochniarz – autorstwa LewiatanMaciejDrozd – https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=80279519 / 10.04.2025