16 godzin temu
Główny Urząd Statystyczny opublikował dane dotyczące przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w listopadzie. Średnia pensja wyniosła 8.376,58 zł, ale różnice w zarobkach są znaczące – zależą od płci, wieku oraz miejsca zatrudnienia. W niektórych branżach zarobki przekraczają 15 tysięcy złotych miesięcznie.
Z opublikowanego przez Główny Urząd Statystyczny raportu wynika, iż przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w listopadzie 2024 roku wyniosło 8.376,58 zł. To wartość uśredniona, obejmująca wszystkich zatrudnionych – niezależnie od branży, stanowiska czy miejsca pracy. GUS dokonał również rozróżnienia ze względu na płeć, wiek zatrudnionych, a także wielkość przedsiębiorstw. Dane pokazują, iż mimo wzrostu średniego wynagrodzenia w ujęciu rocznym, wciąż istnieją duże różnice między poszczególnymi grupami społecznymi.
Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn: luka płacowa wciąż obecna
Zgodnie z danymi GUS, średnie wynagrodzenie mężczyzn w listopadzie 2024 roku wyniosło 8.797,56 zł. Oznacza to, iż przeciętna pensja mężczyzny stanowiła 105 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogółem. Dla porównania, przeciętne miesięczne wynagrodzenie kobiet uplasowało się na poziomie 7.940,65 zł – czyli 94,8 proc. średniej krajowej. Luka płacowa między kobietami a mężczyznami wyniosła zatem ponad 850 zł na niekorzyść kobiet. Różnica ta może wynikać m.in. z rodzaju zajmowanych stanowisk, branży, w której są zatrudnieni, ale też z przyczyn systemowych i kulturowych. Warto podkreślić, iż kwestia równości płac regulowana jest m.in. przez Kodeks pracy (art. 183c), który gwarantuje jednakowe wynagrodzenie za tę samą pracę, niezależnie od płci. Mimo to dane GUS pokazują, iż w praktyce zasada ta nie zawsze jest przestrzegana.
Wynagrodzenie a wiek: kto zarabia najwięcej?
Analiza zarobków w podziale na wiek zatrudnionych wykazuje, iż najwyższe średnie wynagrodzenie w listopadzie 2024 roku uzyskiwały osoby w przedziale wiekowym 45–54 lata. Ich przeciętne miesięczne dochody brutto wynosiły 8.819,15 zł, a więc nieco powyżej średniej ogólnokrajowej. Zarobki w tej grupie wiekowej mogą być wyższe m.in. z powodu dużego doświadczenia zawodowego, dłuższego stażu pracy oraz częstszego zajmowania stanowisk kierowniczych. Dla porównania – osoby młodsze, z mniejszym doświadczeniem, z reguły zarabiają mniej. Brakuje jednak w raporcie GUS szczegółowych danych o najniższych średnich wynagrodzeniach wśród najmłodszych grup wiekowych, co uniemożliwia pełną analizę. Można przypuszczać, iż osoby w wieku 45–54 lata są najczęściej już ustabilizowane zawodowo i osiągnęły szczyt swojego potencjału płacowego.
Wielkość firmy a poziom wynagrodzenia: duże przedsiębiorstwa płacą więcej
Znaczenie ma również wielkość podmiotu, w którym pracownik jest zatrudniony. GUS wskazuje, iż najwyższe przeciętne miesięczne wynagrodzenie osiągano w firmach zatrudniających 1000 i więcej pracowników. W takich jednostkach średnia pensja brutto wyniosła aż 9.993,01 zł. Wynika to prawdopodobnie z większych możliwości finansowych dużych podmiotów, wyższych standardów wynagrodzenia, obecności związków zawodowych czy też działalności w bardziej dochodowych sektorach gospodarki. Pracownicy małych i średnich przedsiębiorstw często zarabiają wyraźnie mniej, choć GUS nie podał dokładnych danych dla tych grup. Różnice te potwierdzają utrzymującą się w Polsce dysproporcję między warunkami zatrudnienia w małych firmach a korporacjach. Wielkość przedsiębiorstwa może mieć również wpływ na dostęp do dodatkowych benefitów, takich jak premie, prywatna opieka medyczna czy szkolenia.
Zarobki w poszczególnych branżach: górnictwo na czele
W zestawieniu przeciętnych wynagrodzeń według sekcji gospodarki najwyżej uplasowało się górnictwo i wydobywanie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w tej branży w listopadzie wyniosło aż 15.778,83 zł brutto. To prawie dwukrotnie więcej niż przeciętne wynagrodzenie ogółem i blisko dwukrotność pensji otrzymywanej przez kobiety. Górnictwo to sektor o dużym ryzyku zawodowym, wymagający specjalistycznych kwalifikacji i często pracy w trudnych warunkach – co przekłada się na wysokość wynagrodzeń. Brakuje szczegółowego porównania innych branż, jednak dane wskazują jednoznacznie, iż niektóre sektory, zwłaszcza przemysłowe i wydobywcze, oferują pensje znacząco wyższe niż np. usługi czy edukacja.
Podsumowanie: wynagrodzenia rosną, ale dysproporcje pozostają
Dane Głównego Urzędu Statystycznego za listopad 2024 roku wskazują na wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ale jednocześnie ujawniają głębokie różnice w poziomie płac. Płeć, wiek, wielkość pracodawcy oraz branża mają istotny wpływ na wysokość wynagrodzenia. Najwięcej zarabiają osoby w średnim wieku, zatrudnione w dużych firmach i w sektorze górniczym. Największą stratę odnotowują kobiety oraz osoby zatrudnione w mniejszych podmiotach. Choć przepisy prawa pracy gwarantują równość płacową, w praktyce nie znajduje to pełnego odzwierciedlenia w danych statystycznych. Rzetelna analiza tych różnic może stanowić punkt wyjścia do dyskusji nad potrzebą wzmocnienia mechanizmów wyrównywania wynagrodzeń w Polsce.
