Choć takie techniki, jak mentoring, stają się w Polsce coraz bardziej popularne, to przez cały czas nie wszystkie firmy technologiczne z nich korzystają. Dlaczego?
Rozmawiamy z Joanną Koper, psycholożką i managerką, która od ponad dwunastu lat zajmuje się mentoringiem, w tej chwili łącząc to z pracą w międzynarodowej korporacji energetycznej w obszarze innowacji, gdzie m.in zarządza programami rozwojowymi w zakresie projektowania innowacyjnych produktów na rynku oraz rozwoju kluczowych kompetencji dla innowatorów. Od 2018 roku związana jest również z “Perspektywy Women in Tech Summit — największą konferencją dla kobiet w technologiach w Europie w Warszawie. Pierwsze trzy edycje Joanna pełniła rolę głównej koordynatorki i dyrektorki programowej. w tej chwili angażuje się w organizację Summitu, prowadząc scenę karierową oraz wspierając merytorycznie wszystkie programy mentoringowe Perspektyw.
— Dlaczego mentoring jest ważny?
Jeśli rozważasz różne ścieżki kariery w branży technologicznej i nie możesz podjąć decyzji, którą wybrać, lub myślisz o zmianach w pełnionych rolach, mentoring może Ci pomóc. Świat technologii zmienia się tak dynamicznie, iż trudno nadążyć za nowościami, ucząc się wyłącznie z książek czy innych źródeł. Klasyczna edukacja nie zawsze przygotowuje nas na współczesny rynek pracy. Dlatego mentoring jest skutecznym narzędziem – pozwala zdobyć praktyczną i ekspercką wiedzę, zachowując indywidualne podejście i orientację na cel, który chcemy osiągnąć.
Mimo iż w tej chwili mówi się o kryzysie w branży IT, najnowsze raporty dotyczące przyszłości rynku pracy wskazują na wyraźny niedobór wykwalifikowanych pracowników w obszarze STEM. W tym obszarze powstaje również najwięcej nowych i przyszłościowych zawodów.
Mentoring w ustrukturyzowanej formie pomaga osiągnąć wyższy poziom – nauczyć się czegoś nowego, dostrzec swoje braki, a jednocześnie odkryć, w czym naturalnie jesteś dobra.
— Dlaczego jedne firmy stosują mentoring, a inne nie?
Coraz częściej obserwujemy wdrażanie programów mentoringowych wewnątrz organizacji, co umożliwia firmom efektywniejsze rekrutowanie i rozwijanie pracowników, szczególnie w sytuacjach, gdy zmieniają oni role, na przykład z inżyniera systemu na lidera zespołu. Praca inżyniera różni się od roli menedżera, która wymaga nie tylko znajomości technologii, ale także zrozumienia biznesu, procesów i zarządzania ludźmi.
Mentoring ułatwia adaptację w nowej roli, co pozwala na szybsze osiąganie celów zawodowych i minimalizowanie błędów na początku kariery.
Dla mentorów uczestnictwo w takich programach stanowi okazję do osobistego rozwoju, przełamania rutyny oraz zwiększenia satysfakcji z pracy, co może pomóc w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu.
Obserwując rosnącą popularność programów mentoringowych, uważam, iż większość firm technologicznych zdecyduje się na ich wdrożenie. najważniejsze jest zrozumienie przez organizacje, jakie potrzeby pracowników są zaspokajane przez dobrze zaprojektowany program mentoringowy oraz jakie korzyści płyną z jego implementacji.
.jpg?locale=en)
— Jakie umiejętności miękkie powinna mieć osoba, która chce zostać mentorem lub mentorką?
Mentor powinien posiadać ekspertyzę w określonym obszarze. Oprócz tej wiedzy niezwykle istotna jest naturalna otwartość, umiejętność komunikacji oraz empatia. najważniejsze są również zdolność słuchania i syntezowania informacji przekazywanych przez drugą osobę. Ważna jest także świadomość siebie, swoich mocnych i słabych stron. Mentor też powinien wiedzieć po co chce pełnić taką rolę — jaka jest jego/jej motywacja, jakim mentorem chce być? Warto te wszystkie kwestie przemyśleć na początku, bo dzięki temu matching, czyli dopasowanie pary mentoringowej jest dużo skuteczniejsze. Mentoring to proces, w którym nie ma gotowych rozwiązań.Istnieją określone standardy i narzędzia, które można wykorzystać w procesie mentoringu, takie jak te opracowane przez European Mentoring and Coaching Council (EMCC). Mimo to każdy proces mentoringowy będzie unikalny, ponieważ polega na interakcji z drugą osobą – identyfikacji jej potrzeb i pracy nad celami, które mogą się zmieniać w trakcie procesu.
Dlatego niezwykle ważna jest uważność oraz umiejętność dostosowywania się do potrzeb drugiej osoby. Mentoring nie jest o ocenianiu, a o docenianiu.
— Czy osoby na stanowiskach przewodniczących potrzebują mentoringu?
Każdy, niezależnie od etapu kariery, może skorzystać z mentoringu. choćby osoby na wysokich stanowiskach menedżerskich mogą mieć mentorów na podobnym poziomie, z którymi dzielą się doświadczeniami i wspólnie rozwijają nowe inicjatywy. Mentorem może być również młodszy specjalista. W sytuacji, gdy doświadczone firmy przechodzą transformację technologiczną, ich liderzy nie zawsze ją w pełni rozumieją. W takich przypadkach młodszy specjalista może pełnić rolę mentora, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem.
— Z jakich programów można skorzystać w Fundacji “Perspektywy Women in Tech”?
Fundacja prowadzi w tej chwili kilka programów mentoringowych, w tym w branży gier wideo z CD Projekt RED — “Dziewczyny w grze”, dedykowane inicjatywy dla młodych inżynierek takie jak program Intela "Technologie dla dziewczyn", “IT for She” oraz dla bardziej doświadczonych liderek “LeaderSHEp Academy”. Najnowszym projektem, który rozpoczęliśmy, jest program skierowany do badaczek — “Dziewczyny do nauki”.
— Z jakich powodów ludzie przychodzą do programów mentoringowych?
Ludzie przystępują do programów mentoringowych z różnych powodów.
Pierwszym z nich jest brak osoby, do której można by się zwrócić z pytaniem lub brak wzorca w najbliższym otoczeniu. Istnieje grupa kobiet, które chciałyby podążać w określonym kierunku, ale nie wiedzą, jak to zrobić. Jest także grupa kobiet, które pokonały wiele przeszkód w swojej karierze i ich największą motywacją jest chęć pomocy innym. Takie programy łączą te dwie grupy.
Drugim powodem jest chęć zmiany zawodowej. Wiele osób, szczególnie z branż społecznych, decyduje się na zmianę ścieżki kariery na pracę w branży technologicznej.
Kolejną motywacją jest zmiana roli, na przykład na bardziej menedżerską.
Często programy mentoringowe w organizacjach pomagają także zapobiegać wypaleniu zawodowemu u doświadczonych pracowników.
Jeszcze jednym istotnym powodem jest networking. Mentoring tworzy cały ekosystem, w którym ludzie nawiązują nowe znajomości i wymieniają się wiedzą.
Perspektywy Women in Tech Summit
— Jaką rolę odgrywa wspomnienie o programach mentoringowych w CV?
Udział w programach mentoringowych jest istotnym elementem CV, ponieważ świadczy o aktywnym dążeniu do rozwoju zawodowego. Tego rodzaju doświadczenie pokazuje, iż angażujesz się w procesy rozwoju liderów i zdobywasz konkretne umiejętności oraz kompetencje. Dodatkowo, uczestnictwo w takich programach może zwiększyć Twoje szanse na awans w pracy, umożliwiając rozwijanie umiejętności technicznych oraz odkrywanie celów zawodowych i wartości osobistych.
— Gdzie szukać mentorów, jeżeli firma tego nie oferuje?
Najpierw warto zastanowić się, czego dokładnie potrzebuję i dlaczego potrzebny mi jest mentor. Czy na pewno potrzebuję mentoringu? Jakie cele chcę osiągnąć? Co chciałabym, aby zmieniło się po takim procesie? Jakie korzyści ma mi przynieść mentoring, których nie zapewnią szkolenie, studia podyplomowe, zmiana pracy lub terapia? Czy nie warto rozważyć innych narzędzi, które mogą mi bardziej pomóc?
Pamiętaj, iż w mentoringu skupiamy się na przyszłości. To nie jest kurs, w którym nauczysz się podstaw data science, coaching czy terapia na której szczegółowo omawiamy przeszłą historię.
Po odpowiedzi na wyżej postawione pytania warto stworzyć profil idealnego mentora, który posiada odpowiednie umiejętności i doświadczenie. Określ również, jaki charakter oraz styl pracy byłyby dla Ciebie najdogodniejsze. Wtedy warto rozejrzeć się, czy masz w swoim otoczeniu kogoś, kto spełnia te kryteria. Może okazać się, iż taka osoba już istnieje i możesz poprosić ją o pomoc.
Jeśli nie masz takiej osoby w swoim środowisku, warto poszukać jej w innych miejscach. Istnieje wiele programów mentoringowych, takich jak DareIT czy Perspektywy Women in Tech lub program fundacji Mentors4Starters, który przez 10 lat miałam przyjemność współtworzyć. Istnieją również inicjatywy skierowane do młodych osób, które myślą o karierze w technologiach i biznesie, takie jak Econverse, Mentoring Dots czy TeenCrunch.
Jeśli nie uda Ci się dostać do programu, możesz poszukać nazwisk mentorów na stronach tych inicjatyw i napisać do odpowiednich osób. Opisz swoją sytuację i poproś o wskazówki oraz poradę. Znajomości nawiązane podczas konferencji również mogą okazać się cenne i pomocne. Warto również sprawdzić, czy Twoja uczelnia oferuje program mentoringowy – wiele uczelni w Polsce ma takie inicjatywy.
Możliwości jest naprawdę wiele, ale zanim zaczniesz szukać mentora, warto dobrze przemyśleć, dlaczego tak naprawdę tego potrzebujesz.
