Obowiązki domowe? Polska wysoko w rankingu płci. Ale…

W rankingu równości płci Polska zajęła miejsce poniżej unijnej średniej. Jednak w obszarze obowiązków domowych zajęła miejsce tuż za podium, bo czwarte – informuje Tygodnik Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

W opublikowanym niedawno rankingu równości płci (Gender Equality Index) Polska uzyskała wynik 63,4, który plasuje nas na 18. miejscu, poniżej średniej UE (71).

Sześć obszarów obowiązków domowych

Jednak w obszarze podziału obowiązków domowych zajęliśmy wysokie, czwarte miejsce (za Holandią, Danią i Szwecją) z wynikiem 71,5, a więc powyżej unijnej średniej (68,5). Wskaźnik mierzy poziom równości płci w skali od 1 do 100, gdzie 100 oznacza pełną równość. Uwzględnia sześć obszarów: pracę, pieniądze, wiedzę, czas, zdrowie i wpływ społeczny.

Kobiety wciąż ponoszą większy ciężar obowiązków domowych niż mężczyźni. Z badań
GUS wynika, iż poświęcają na prace domowe i opiekę średnio 4 godzin i 22 minut dziennie, czyli o 1 godzinę i 41 minut więcej niż mężczyźni.

Bardziej zapracowane, niż się wydaje

W świetle badań na temat pracy kognitywnej należy stwierdzić, iż obciążenie kobiet obowiązkami domowymi jest niedoszacowane, ponieważ nie uwzględnia trudnych
do uchwycenia procesów myślowych. Takich jak przewidywanie potrzeb, identyfikowanie możliwości, podejmowania decyzji i monitorowania efektów.

Procesy te są zaś najważniejsze dla sprawnego funkcjonowania gospodarstwa domowego. Często stanowią integralną część prac fizycznych – np. zrobienie zakupów spożywczych wymaga wcześniejszego zidentyfikowania potrzeb domowników i zaplanowania posiłków.

Efekty pracy kognitywnej nie są bezpośrednio widoczne i mają charakter niematerialny, co sprawia, iż trudno je dostrzec i należycie docenić.

Skutki mogą być dalekosiężne. I to bardziej, niż się wydaje

Nierówności w podziale obowiązków kognitywnych wydają się być większe niż w przypadku obowiązków związanych z działaniami fizycznymi. Kobiety wykonują większą część
pracy umysłowej, zwłaszcza w zakresie opieki nad dziećmi. Co więcej, kobiety bardziej
dotkliwie doświadczają negatywnych konsekwencji wynikających z obciążenia pracą kognitywną, takich jak stres, niższa satysfakcja z życia i relacji oraz negatywny wpływ na karierę.

Naukowcy przeanalizowali związek między podziałem pracy poznawczej a konfliktem na linii rodzina-praca wykorzystując dane z 10 państw europejskich – w tym Polski. Stwierdzili, iż wysoki udział pracy kognitywnej może zwiększać konflikt między życiem zawodowym a rodzinnym u kobiet.

Mężczyzno – oderwij się od przysłowiowej mamusi

Przeprowadzone w Polsce badanie sugeruje, iż nierówności w podziale obowiązków
kognitywnych mogą wynikać z wyuczonych zachowań, a nie biologicznych predyspozycji. Myślenie prospektywne to zdolność planowania przyszłych działań, przewidywania
ich konsekwencji oraz organizowania zadań w taki sposób, aby osiągnąć zamierzony cel.

Aby zbadać zdolność do myślenia prospektywnego, poproszono uczestników o przesyłanie wiadomości tekstowej do eksperymentatorów codziennie przez 7 dni. Okazało się,
że kobiety w związkach osiągały lepsze wyniki niż kobiety bez partnerów, a mężczyźni
w związkach gorsze niż ci, którzy nie byli w relacji.

Stereotypowe oczekiwania mogą więc odgrywać istotną rolę w kształtowaniu różnic między płciami w zakresie efektywności pracy kognitywnej.

Źródło: PIE/Iga Rozbicka