26 listopada w Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” w Krakowie odbyło się uroczyste spotkanie z okazji 45. rocznicy rejestracji „Solidarności”, zorganizowane przez krakowski oddział IPN i Region Małopolski NSZZ „Solidarność”.
Uroczystości w Sanktuarium Jana Pawła II rozpoczęła msza święta, której przewodniczył ks. kustosz Tomasz Szopa, a koncelebransami byli duchowni odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności, m.in. ks. kanonik Władysław Palmowski, kapelan Solidarności. Po mszy zebrani przeszli do sali konferencyjnej Centrum.
Licznej reprezentacji IPN przewodził zastępca prezesa dr hab. Karol Polejowski, a Zarząd Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność” reprezentował przewodniczący Tomasz Zaborowski. Wydarzenie odbywało się pod honorowym patronatem prezydenta RP Karola Nawrockiego, który do zebranych skierował specjalny list odczytany przez Marzenę Kruk, dyrektor Archiwum IPN.
– Od tamtych wydarzeń dzieli nas już 45 lat. To dokładnie tyle, ile trwało komunistyczne zniewolenie. […] Jednak mimo upływu czasu powracamy i stale będziemy powracać do pokojowej rewolucji „Solidarności”, ponieważ jej idee są wciąż aktualne” – napisał do zebranych prezydent Karol Nawrocki.
Wykład na temat opozycji w Małopolsce w latach 1976-1989 wygłosiła dr hab. Cecylia Kuta, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie i wykładowca w Uniwersytecie Jana Pawła II w Krakowie. Kolejnym punktem spotkania była dyskusja panelowa, zatytułowana „Rewolucja ducha i droga do niepodległości”, w której wzięli udział opozycjoniści z czasów PRL: Danuta Skóra (działaczka Studenckiego Komitetu Solidarności i NSZZ „Solidarność”), Piotr Fugiel (drukarz i kolporter drugoobiegowych wydawnictw i działacz Federacji Młodzieży Walczącej), Tadeusz Drwal (działacz „Solidarności” oraz innych ruchów antysystemowych, a zarazem inicjator Krzyża Wolności i Solidarności) oraz dr Maciej Korkuć (naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie) i prok. Michał Skwara (naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Katowicach, który prowadził śledztwo w sprawie zamachu na Jana Pawła II). Rozmowę poprowadził Piotr Litka z krakowskiego oddziału IPN. Paneliści podkreślali rolę osoby Jana Pawła II, jako wzorca postepowania wobec represji aparatu PRL, zarówno w okresie półjawnej działalności opozycyjnej, jaka rozpoczęła się po powstaniu KOR, jak i później w konspiracji, w czasach stanu wojennego. – Polacy klękając przed Papieżem, szczególnie w czasie Jego pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny, paradoksalnie wstali z kolan – padło jedno ze sformułowań w czasie dyskusji.
Spotkaniu w Centrum Jana Pawła II w Krakowie towarzyszyły dwie wystawy IPN: „Tu rodziła się Solidarność” oraz prezentowana premierowo „Karol Wojtyła”. Ponadto księgarnia IPN prowadziła na miejscu sprzedaż książek i innych wydawnictw IPN.
Po krótkiej przerwie odbyła się uroczystość wręczenia, przyznanych przez Prezydenta RP, odznaczeń Krzyż Wolności i Solidarności kolejnym działaczom opozycji demokratycznej w PRL.
– Nie byłoby dziś wolnej Polski, gdyby nie ożywiał was ten duch polskiego narodu, który kształtował się przez setki lat i był motorem działań naszych przodków. Ten duch jest mocno związany z historią, z Kościołem, który trwał pomimo lat terroru i zniewolenia. To Kościół stanowił azyl, gdzie zawsze można było liczyć na wsparcie i pomoc – mówił w swoim wystąpieniu zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski, wręczający odznaczenia. – jeżeli mówimy o „Solidarności”, to nie tylko o członkach związku zawodowego „Solidarność”, ale o tych wszystkich, którzy jej cele realizowali w praktyce, wspomagając waszą działalność, o waszych rodzinach.
– Krzyż Wolności i Solidarności cieszy się niezwykle wysokim uznaniem i prestiżem. A wynika to z tego, iż jest to odznaczenie świadectwem moralności, iż państwo w swoim życiu zachowaliście się, jak trzeba. Nigdy nie sprzeniewierzyliście się tym zasadom i temu duchowi polskiego narodu, który w nas wszystkich tkwi. To jest świadectwo moralności. Można być z tego dumnym. Z narastającym niepokojem obserwujemy próbę rehabilitowania tych, którzy kiedyś system komunistyczny tworzyli, utrwalali i ciemiężyli Polaków. […] Dla takich działań nie będzie naszej zgody. Jakiekolwiek próby zmiany zasad przyznawania tego wysokiego odznaczenia państwowego nigdy nie spotkają się z naszą akceptacją. […] Spod mojej ręki nigdy nie wyjdzie wniosek do Prezydenta RP o nadanie tego odznaczenia komukolwiek, kto został zweryfikowany negatywnie jako ten, który współpracował z komunistami – oświadczył dr Polejowski.
Uroczystość zakończył występ zespołu góralskiego Kapela „Dziewięćsił” z Czarnej Góry koło Bukowiny Tatrzańskiej oraz solistów występujących przy Nowotarskim Centrum Kultury, śpiewających pieśni patriotyczne.
