Pomoc małżonka w biznesie jest oczywiście możliwa. Uważaj jednak na pewne ograniczenia z tym związane. Nie wszystko co wydaje się całkowicie zgodne z prawem, takim będzie.
Działalność gospodarcza prowadzona z małżonkiem wydaje się idealnym układem. Mamy zaufaną osobę do pomocy w biznesie, rozliczenia z nią możemy traktować bardziej „liberalnie” żyjąc w przekonaniu, iż i tak praca idzie na wspólne konto. Warto jednak wiedzieć, iż prowadzenie firmy z małżonkiem może rodzić kilka zagrożeń i wymuszać na nas dodatkowe obowiązki. Na szczęście liczba rozwiązań jest ograniczona.
Dlaczego tak jest? Weźmy dla porównania dowolną spółkę handlową. Może w niej być nieograniczona liczba wspólników, można tez ustalić by mieli równe prawa głosu. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, formalnie za firmę odpowiada jedna osoba. Ta, która jest wpisana w rejestrze działalności gospodarczej. I choć to ta osoba, która figuruje w rejestrze odpowiada w pełni za wszelkie zobowiązania i pożytki, to nie jest tak, iż małżonek nie będzie w żaden sposób odpowiedzialny za to, co dzieje się w biznesie. jeżeli bowiem małżonkowie nie mają ustanowionej rozdzielności majątkowej, to w przypadku finansowej katastrofy związanej z biznesem wszelkie zobowiązania muszą być pokryte z majątku wspólnego małżonków. Można więc powiedzieć, iż choćby jeżeli małżonek bezpośrednio w biznesie nie pomaga, to ponosi ryzyko niepowodzenia całego przedsięwzięcia.
Współpraca w firmie z małżonkiem
Jeśli jednak małżonek będzie chciał aktywnie angażować się w rozwój biznesu, to metody współdziałania jest co najmniej kilka. Szczególnie, iż przepisy nie zabraniają prowadzenia działalności gospodarczej z małżonkiem. To jak współpracować z małżonkiem? Możliwości są 4.
- spółka cywilna z małżonkiem
- umowa o pracę z małżonkiem
- umowa zlecenie/dzieło z małżonkiem
- małżonek jako pełnomocnik
Spółka cywilna z małżonkiem
W przypadku spółki cywilnej z małżonkiem zastosowanie mają wszystkie te przepisy, które dotyczą spółki cywilnej. Tak jakby małżonek był niespokrewniony. Każdy z małżonków staje się wspólnikiem spółki cywilnej. Mówiąc inaczej. Każdy z nich ma swoją samodzielną działalność gospodarczą. W przypadku spółki cywilnej przygotowuje się umowę spółki i ustala udziały w spółce, a także wysokość wkładu.
Sprawa spółki cywilnej między małżonkami jest o tyle skomplikowana, iż jednocześnie mogą tutaj występować dwie wspólności majątkowe: wspólność małżeńska i ta związana ze wspólnością majątkową spółki. Dlatego też, jeżeli chcesz razem z małżonkiem prowadzić biznes w formie spółki cywilnej, koniecznie poradź się prawnika lub doradcy podatkowego. Szczególnie, iż spółka cywilna jest spółką osobową, co oznacza, iż odpowiedzialność za zobowiązania spółki leży po stronie wspólników.
Zatrudnienie małżonka na umowę o pracę
Drugi przypadek to sytuacja, gdy zatrudniamy małżonka na umowę o pracę. Tutaj jednak specyficznie będzie rozliczany ZUS, a także podatek dochodowy. Choć umowa o pracę z małżonkiem jest taką samą umową jak z każdą inną osobą, to ZUS podejdzie do niej zupełnie inaczej. jeżeli małżonkowie „pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym”, czyli mówiąc najkrócej żyją razem ze sobą, to małżonek, który pomaga w biznesie i jest zatrudniony na umowę o pracę, jest przez ZUS traktowany jak osoba współpracująca. Ma to określone konsekwencje. Jakie? O tym w dalszej części materiału.
Umowa zlecenie, umowa o dzieło z małżonkiem
W przypadku umowy zlecenia czy umowy o dzieło, nie ma różnicy czy podpisujemy ją z małżonkiem, czy z jakąkolwiek inną osobą. Także i w tym przypadku trzeba uważać, na to, co się zleca małżonkowi. Chodzi o to by podczas kontroli urzędnicy nie zakwalifikowali tego jako pracy na umowę o pracę. Bo wtedy małżonek będzie uznany za osobę współpracującą.
Małżonek jako pełnomocnik
Małżonek może też pomagać w biznesie jako pełnomocnik. Może mieć pełne prawo reprezentowania przedsiębiorcy. Pełnomocnictwo może być udzielone w formie pisemnej albo na stałe w rejestrze CEiDG.
Osoba współpracująca
No i na koniec wspominana już kilkukrotnie „osoba współpracująca”. jeżeli małżonkowie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym, to taka forma współpracy powoduje, iż składki ZUS za małżonka powinny być rozliczane w taki sposób, jakby ten małżonek prowadził własną działalność gospodarczą. Niezależnie od tego jaką wysoką pensję mu ustaliśmy, będzie musiał rozliczać się tak jakby prowadził biznes samodzielnie.
Co ważne, w przypadku współpracy z małżonkiem w biznesie trzeba pamiętać o aspektach psychologicznych. Nie zawsze udane życie prywatne będzie dobrze oddziaływać na wspólną pracę i prowadzenie firmy. Bo poza tym, wszystkie kwestie formalne da się dość łatwo „ogarnąć”.