Pracownik z depresją – poradnik dla managera

Ok. 1,5 mln – tyle osób w Polsce choruje na depresję. Jest źle, a będzie jeszcze gorzej – psychiatrzy i psychoterapeuci zauważają, iż w trakcie pandemii zwiększa się liczba osób doświadczających objawów depresyjnych i potrzebujących wsparcia. Ale co Ty jako manager masz z tym wspólnego? Czasy, w których mówiło się, iż firma nie powinna wtrącać się w temat zdrowia psychicznego pracowników, mijają. Zwiększają się za to szanse, iż jako manager z kilkuletnim stażem przynajmniej raz będziesz przełożonym osoby cierpiącej na depresję. Jak do tego podejść? Dowiedz się, z czym się spotkałeś, jak reagować i czego unikać. Być może masz znajomych zmagających się z depresją lub też jesteś taką osobą. Wtedy będzie Ci trochę łatwiej, jednak staraj się nie przenosić wszystkich swoich doświadczeń na nową sytuację – każdy przypadek jest inny!

KIEDY WYDAJE CI SIĘ, ŻE KTOŚ W TWOIM ZESPOLE MA DEPRESJĘ

Nie wiesz, ale podejrzewasz, bo ewidentnie coś jest nie tak. Jakie zachowania, które możesz zauważyć w pracy, mogą świadczyć o tym, iż pracownik może zmagać się z depresją lub innymi problemami dotykającymi zdrowia psychicznego?

• wygląda na smutnego i zmęczonego
• ma trudności w koncentracji
• jest mniej pewny siebie
• unika rozmawiania z ludźmi i przebywania z nimi
• ma zauważalnie mniejszy lub większy apetyt
• ma inne podejście do czasu pracy – pracuję w nadgodzinach lub spóźnia się czy stara wyjść wcześniej
• zaczyna mieć problemy z wykonywaniem swojej pracy – nie wywiązuje się z zadań, nie pojawia na spotkaniach, jego wyniki pogarszają się, chociaż nie występują czynniki zewnętrzne, które mogłyby na to wpłynąć

Zachowania mogą występować w różnych konfiguracjach i natężeniu. o ile Twój pracownik nie wyszedł dziś na lunch albo nie potrafił skoncentrować się na jednym spotkaniu, nie musi to od razu wskazywać na depresję. jeżeli jednak zmiana zachowania pojawia się niespodziewanie i trwa np. przez dwa tygodnie, coś może być na rzeczy. Ale… nie Ty tu jesteś od diagnozy.

CO ZATEM ROBIĆ?

• Spotkaj się z pracownikiem na osobności, podziel się swoimi spostrzeżeniami na temat jego zachowania i zapytaj, czy wie, z czego może wynikać (to nie takie oczywiste, choćby dla osoby, która tego doświadcza!).
• Pamiętaj o dyskrecji, wybierz odpowiednie miejsce i czas, absolutnie nie poruszaj tematu na spotkaniu całego zespołu. Nie rozmawiaj o spotkaniu z innymi osobami z firmy, choćby jeżeli masz do nich zaufanie. To nie fair w stosunku do Twojego pracownika.
• Nie diagnozuj, nie jesteś psychiatrą. Twoim zdaniem jako managera jest zwrócenie uwagi na to, co się dzieje i jeżeli jest taka potrzeba – wsparcie w znalezieniu profesjonalnej pomocy.

Kiedy wiesz, iż ktoś ma depresję

Taka sytuacja ma miejsce, kiedy ktoś otwarcie zakomunikuje Tobie lub zespołowi, iż rzeczywiście walczy z problemem.

W takiej sytuacji:

• Zorientuj się, jakie masz możliwości formalne. Czy firma oferuje pracownikom pakiety medyczne obejmujące również pomoc psychologa i psychiatry? Porozmawiaj o tym z kimś z działu HR.
• Zapytaj pracownika o decyzje związane z pracą. Są osoby, które będą chciały pójść na zwolnienie lekarskie lub wynegocjować zmniejszenie etatu. Dla innych choćby czasowa rezygnacja z pracy będzie niewyobrażalna, choćby jeżeli zdają sobie sprawę, iż choroba wpłynie na ich pracę. Obydwa scenariusze wymagają innych działań – i tych formalnych, związanych z organizacją zespołu i komunikacją, ale też interpersonalnych w stosunku do samego pracownika.
• Absolutnie, pod żadnym pozorem nie trywializuj problemu. Ostatnie, co chce usłyszeć pracownik z depresją to “Weź się w garść, a samo przejdzie”, “Mój kolega też to miał, przeszło, jak zaczął biegać” czy “Wymyślasz sobie, bo już nie chce ci się pracować”. To nie tylko krzywdzące, ale przede wszystkim niezgodne z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Przecież nie zasugerowałbyś lenistwa pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu ze względu na wypadek samochodowy, prawda?
• Zapewniaj o swoim wsparciu i zrozumieniu, ale też nie narzucaj się. Rolą przełożonego jest w takiej sytuacji sprawdzenie, co można zrobić, żeby osoba czuła się pewnie i bezpiecznie w obszarze zawodowym. To naprawdę dużo! Duży lęk związany z pracą i przyszłością w niej potrafi utrudnić i wydłużyć proces powrotu do zdrowia.

DEPRESJA? TO NIE TUTAJ!

Nigdy nie zakładaj, iż w Twoim zespole nie ma problemu ani szans, żeby się pojawił, bo przecież “wszyscy wyglądają na szczęśliwych i wesołych”. Znasz Robina Williamsa, Jima Carreya, Bena Stillera? To słynni komicy, którzy przez lata zmagali się z zaburzeniami depresyjnymi różnego typu i równocześnie żyli z rozbawiania innych. Niesamowite? Osoby z depresją mogą zachowywać się zupełnie normalnie, co nie znaczy, iż problem jest w ich przypadku łagodniejszy i można go zbagatelizować. Jednak co może zrobić manager, który nie zna dokładnego stanu zdrowia swoich pracowników? Przede wszystkim dokształcić w temacie siebie i zespół oraz stworzyć taką kulturę zespołu, żeby każdy z jego członków wiedział, iż może liczyć na poważne potraktowanie, zrozumienie i dyskrecję.