„Prognoza zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje. Perspektywa BCU”

Publikacja jest wynikiem badania ankietowego przeprowadzonego wśród Branżowych Centrów Umiejętności (BCU).

Kluczowe trendy i wnioski

Prognoza przedstawia obraz rynku pracy w horyzoncie 3–5 lat, przygotowaną w oparciu o badanie przeprowadzone wśród Branżowych Centrów Umiejętności. Analiza pokazuje, iż transformacja cyfrowa, rozwój zielonych technologii i zmiany demograficzne przekształcają zarówno zawody, jak i wymagane kwalifikacje. Wynika z niej, iż przyszłość należy do osób z holistycznym podejściem do kwalifikacji, które integruje wiedzę techniczną z umiejętnościami miękkimi, proekologicznymi i technologicznymi. Warto zauważyć, iż rynek pracy ujawnia swoje regionalne oblicza, co wymaga lokalnie dopasowanych strategii edukacyjnych i inwestycyjnych. Raport prognozuje także pojawienie się nowych zawodów, jeszcze nieujętych w klasyfikacjach, jak specjalista ds. druku 3D w metalach, technik VR czy kucharz bankietowy co świadczy o tym, iż ewolucja zawodów jest procesem nieuniknionym. Trzeba też pamiętać, iż duet „technologia i ekologia” rewolucjonizuje każdą branżę – od gastronomii po mechanikę. Niniejsze opracowanie to nie tylko analiza obecnego stanu, ale przede wszystkim przewodnik, wskazujący, w jaki sposób system edukacji zawodowej musi przekształcać się, by skutecznie odpowiadać na potrzeby dynamicznie zmieniającej się gospodarki.

— Katarzyna Szwedor, ekspertka ds. badań i analiz jakościowych (AZ-ZKU), ZSK6 / IBE PIB

Cyfrowe, zielone i interpersonalne – filary kariery jutra

Kompetencje cyfrowe i technologiczne obejmujące AI, cyberbezpieczeństwo i chmurę stają się fundamentem nowoczesnego rynku pracy. Coraz bardziej pożądane będą umiejętności w zakresie programowania, analizy danych, zarządzania bazami i rozwiązywania problemów technicznych. Automatyzacja i digitalizacja przyspieszą popyt na efektywne korzystanie z narzędzi cyfrowych. Równocześnie zielone kompetencje, związane ze zrównoważonym rozwojem, efektywnością energetyczną i gospodarką obiegu zamkniętego, obejmą wszystkie branże, wymagając znajomości regulacji ekologicznych i praktyk biznesowych przyjaznych środowisku. najważniejsze znaczenie będą mieć także kompetencje interpersonalne: współpraca, elastyczność, kreatywność oraz zarządzanie neuroróżnorodnością. To właśnie one tworzą przewagę konkurencyjną – rozwijając je inwestujemy w rozwój ścieżki zawodowej.

Mentalność adaptacyjna i specjalizacja – klucz do zarządzania karierą

Elastyczność i zdolność adaptacji stają się fundamentem sukcesu pracowników i organizacji w świecie przyspieszonych zmian technologicznych. Łączenie otwartości na doskonalenie umiejętności z tradycyjnymi kompetencjami umożliwia skuteczne korzystanie z nowoczesnych technologii i szybsze reagowanie na potrzeby rynku. Równocześnie specjalizacja, oparta na pogłębionej wiedzy i doświadczeniu, pozwala budować unikalne kompetencje, które zyskują dodatkową wartość dzięki elastyczności ich zastosowania w różnych kontekstach. Uczenie się przez całe życie staje się normą – inwestowanie w rozwój kompetencji zapewnia większą autonomię zawodową i świadome kierowanie własną karierą.

Zmierzch przestarzałych technologii

Maleje znaczenie starszych języków programowania (COBOL, Pascal), klasycznych metod zarządzania (Waterfall) czy tradycyjnych technik wytwarzania w ślusarstwie i mechanice.

Zawody przyszłości (horyzont 3–5 lat)

W perspektywie najbliższych 3–5 lat rynek pracy zdominują dwa megatrendy: transformacja cyfrowa i zielona energia. To właśnie dlatego największe zapotrzebowanie dotyczyć będzie m.in zawodów takich jak technik informatyk, technik programista i specjalista ds. energii odnawialnej.

Nowe zawody na horyzoncie

Raport wskazuje, iż innowacje technologiczne nie likwidują zawodów, ale je redefiniują, tworząc zapotrzebowanie na hybrydowe specjalizacje. W gastronomii proponuje się utworzenie zawodu kelner VIP oraz kucharz bankietowy, a w mechanice i ślusarstwie – zawodów takich jak operator CNC z IoT, specjalista ds. druku 3D w metalach i specjalista ds. ekologicznej obróbki metali. W branży IT Eksperci rekomendują wprowadzenie zawodu technik sztucznej inteligencji (AI), łączącego przemysł z nowoczesnymi technologiami.

Dlaczego warto sięgnąć po raport?

Z pełnej prognozy dowiesz się m.in.:

• jakie kompetencje technologiczne, ekologiczne i interpersonalne będą kluczowe;
• na jakie zawody będzie rosło zapotrzebowanie w perspektywie 3–5 lat;
• jakie nowe specjalizacje otwierają perspektywy kariery;
• jakie inwestycje edukacyjne i szkoleniowe są rekomendowane;
• jak globalne megatrendy (AI, demografia, klimat) wpłyną na Twoją branżę;
• jak dostosować programy edukacyjne i strategie rozwoju do realiów rynku.

Kto skorzysta z prognozy i w jaki sposób?

• Szkoły mogą szybciej dostosować ofertę do realnych potrzeb rynku.
  
• Doradcy zawodowi otrzymują rzetelne informacje wspierające uczniów w wyborze kariery.
  
• Uczniowie poznają zawody przyszłości i perspektywiczne branże.
  
• Samorządy i firmy lepiej planują inwestycje w kadry i zatrudnienie.

>>>>> Pobierz raport i zyskaj przewagę w dynamicznie zmieniającym się świecie pracy!

Prognoza zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje – perspektywa BCU 2024 przedstawia wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród Branżowych Centrów Umiejętności (BCU), wynikające z regulacji zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 października 2023 r. Przepisy te nakładają na BCU obowiązek systematycznego pozyskiwania danych od pracodawców, za pośrednictwem adekwatnych organizacji branżowych, na temat zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i umiejętności w obrębie poszczególnych dziedzin zawodowych. Dane te począwszy od bieżącego roku będą uwzględniane w opracowaniu corocznej Prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym, co jest istotnym elementem wspomagania polityki edukacyjnej i rynku pracy.

#FunduszeUE