Przełom w relacjach miedzy Chinami i Indiami

To może oznaczać początek nowego rozdziału w stosunkach między dwoma kluczowymi potęgami Azji. Ministrowie spraw zagranicznych Chin i Indii ogłosili podpisanie dziesięciopunktowego porozumienia.

To wynik intensywnych rozmów w New Delhi. Dokument ten obejmuje najważniejsze obszary współpracy, takie jak gospodarka, dyplomacja, a także wrażliwa kwestia granic, która przez lata rzucała cień na wzajemne relacje.
Po okresie napięć, które osiągnęły punkt kulminacyjny w 2020 roku podczas tragicznych starć w Dolinie Galwan, obie strony wydają się skłonne do bardziej pragmatycznego podejścia. Wang Yi, minister spraw zagranicznych Chin, oraz jego indyjski odpowiednik Subrahmanyam Jaishankar, podkreślili, iż stabilność relacji między ich krajami jest niezbędna zarówno dla ich narodów, jak i dla globalnego pokoju.

Fundamentem przyszłej współpracy jest szczegółowy plan, który obie strony zobowiązały się wdrożyć. Oto dziesięć kluczowych postanowień, które mają stanowić podstawę rewizji wzajemnych stosunków Pekinu i New Delhi:

1. Rola przywódców – Obie strony uznają kluczową rolę wizji liderów obu państw w rozwoju ich współpracy, podkreślając, iż stabilna i perspektywiczna kooperacja leży w interesie obu państw.

2. Szanghajska Organizacja Współpracy (SOW) – Chiny cieszą się z uczestnictwa premiera Indii, Narendry Modiego, w nadchodzącym szczycie SOW w Tianjin, podczas gdy Indie wyrażają pełne wsparcie dla Chin jako gospodarza tego wydarzenia.

3. Wspólne działania w BRICS – Chiny zadeklarowały poparcie dla indyjskiej prezydencji w BRICS w 2026 roku, a Indie odwzajemnią się, wspierając Chiny jako gospodarza szczytu w 2027 roku.

4. Reaktywacja dialogu – Strony zgodziły się na wznowienie rządowych mechanizmów dialogu, by skutecznie rozwiązywać różnice i zarządzać wzajemnymi obawami. Trzecie spotkanie Mechanizmu Wysokiego Szczebla ds. Wymiany Międzyludzkiej odbędzie się w Indiach w 2026 roku.

5. Wspólne obchody rocznicowe – Zgodzono się na wzajemne wsparcie przy organizacji wydarzeń upamiętniających 75-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych w 2025 roku.

6. Przywrócenie połączeń lotniczych i ułatwienia wizowe – Obie strony zobowiązały się do jak najszybszego przywrócenia bezpośrednich połączeń lotniczych oraz uproszczenia procedur wizowych, by ułatwić podróże turystyczne, biznesowe oraz medialne.

7. Pielgrzymki do Tybetu – Postanowiono kontynuować pielgrzymki obywateli Indii do Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, planując ich rozszerzenie w 2026 roku.

8. Ułatwienia gospodarcze – Złożono obietnicę podejmowania działań w celu poprawy przepływów handlowych i inwestycyjnych pomiędzy krajami.

9. Zachowanie pokoju na granicy – Obie strony zobowiązały się do utrzymania spokoju na obszarach przygranicznych, prowadząc konsultacje w duchu przyjaźni.

10. Współpraca międzynarodowa – Uzgodniono wzmocnienie współpracy w globalnych kwestiach, obronę multilateralizmu oraz promowanie wielobiegunowego porządku światowego, który chroni interesy państw rozwijających się.

Nowe porozumienie to ambitny plan działania. Najbardziej zauważalnym postanowieniem będzie szybkie przywrócenie połączeń lotniczych, co znacząco ożywi kontakty między obywatelami obu krajów, a także da impuls do rozwoju gospodarki. Rewizja umowy o transporcie lotniczym oraz uproszczenie procedur wizowych dla turystów, przedsiębiorców i dziennikarzy ma ułatwić wymianę międzyludzką i ożywić wymianę handlową.

Na poziomie dyplomatycznym obie strony zadeklarowały wzajemne wsparcie przy organizacji nadchodzących szczytów BRICS. Chiny będą wspierać Indię w 2026 roku, a Indie odwdzięczą się poparciem dla Chin w 2027 roku. Premier Narendra Modi weźmie udział w szczycie Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tianjin, co będzie jego pierwszą wizytą w Chinach od siedmiu lat.

Jednym z największych wyzwań pozostaje kwestia granicy w Himalajach, której demarkacja wciąż budzi kontrowersje. Porozumienie obejmuje utrzymanie pokoju na obszarach przygranicznych poprzez konsultacje i powołanie grup roboczych, które przyspieszą negocjacje w sprawie wytyczenia granicy tam, gdzie jest to możliwe. To ostrożny, ale istotny krok naprzód po latach zastoju.

W sferze gospodarczej Chiny i Indie zobowiązały się do działań na rzecz ułatwienia wzajemnych inwestycji i handlu. To koniec polityki restrykcji, która ograniczała współpracę. Na arenie międzynarodowej obie strony zamierzają wzmocnić multilateralizm, wspierać zasady WTO oraz promować porządek światowy, który będzie sprzyjał interesom państw rozwijających się.

Podpisane porozumienie to dyplomatyczny sukces, który, choć nie rozwiązuje wszystkich trudności, stanowi solidną podstawę do budowy wzajemnego zaufania. Zbliżające się obchody 75-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych w 2025 roku będą próbą trwałości tej nowej odwilży w relacjach między tymi azjatyckimi gigantami.