1 miesiąc temu
Odpowiedzialność biznesowa była tradycyjnie definiowana jako dobrowolne (prywatne) działania społeczne i środowiskowe podejmowane przez przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa dobrowolnie angażowały się w programy filantropijne, takie jak przekazywanie pieniędzy lokalnej szkole lub szpitalowi, a rząd nie był w to zaangażowany. Ponadto inicjatywy społeczne miały na celu przede wszystkim rozwiązywanie problemów społecznych w społeczności lokalnej, w której znajdowały się siedziby przedsiębiorstw.
W ostatnich latach rola społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR) ulegała zauważalnym zmianom. Punkt ciężkości CSR przesunął się z orientacji na społeczność lokalną w kierunku szeroko zdefiniowanych interesariuszy. Na znaczeniu zyskały także zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem. Interesariusze, tacy jak np. organizacje społeczeństwa obywatelskiego, związki zawodowe, inwestorzy instytucjonalni i media, oczekują w tej chwili od podmiotów gospodarczych podejmowania szerokiego zakresu inicjatyw m.in. na rzecz ochrony praw człowieka i praw pracowniczych, przeciwdziałania degradacji środowiska, przeciwdziałania korupcji, czy prania brudnych pieniędzy.
Jednocześnie pojawił się istotny wymiar międzynarodowy tematyki CSR, szczególnie w kontekście tworzonych na tym szczeblu rozwiązań legislacyjnych. Ze względu na fakt, iż raportowanie CSR było
tematyką nieustannie ewoluującą, pamiętać należy, iż wypracowane rozwiązania prawne różniły się
w poszczególnych państwach. W tym kontekście można odnotować, iż 2011 r. Komisja Europejska zmieniła swoją definicję CSR z „działań społecznych i środowiskowych, które przedsiębiorstwa podejmują dobrowolnie” na (mniej precyzyjną) „odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo”2, co stworzyło państwom Unii Europejskiej przestrzeń do pogłębionego regulowania tytułowej materii na gruncie krajowym. Zarazem jednak na poziomie unijnym pojawił się trwający do dziś trend legislacyjny, który w szczególności poprzez przyjętą w grudniu 2022 r. dyrektywę 2022/2464, dotyczącą tematyki sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), przyjęte w lipcu 2023 r. związane z tą dyrektywą standardy sprawozdawczości (ESRS) oraz konsultowaną dyrektywę, dotyczącą należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD), faktycznie ujął tematykę CSR w szerokim zakresie zagadnień ESG (środowiskowych, społecznych, i zarządczych) oraz związanym z ESG raportowaniem niefinansowym.
Celem niniejszego opracowania jest omówienie materii dotyczącej szeroko rozumianej społecznej odpowiedzialności biznesu zarówno w kontekście historycznym, jak i pokrywaniu tego obszaru przez nowe przepisy unijne związane z tematyką zrównoważonego rozwoju oraz związane z nimi zagadnienia raportowania niefinansowego. Opracowanie składa się ze wstępu oraz czterech merytorycznych rozdziałów zwieńczonych podsumowaniem. Opracowanie zostało przede wszystkim oparte na bazie metod badawczych: prawno-porównawczej oraz historycznej. Natomiast w ramach prowadzonych analiz podjęto analizę literatury krajowej i zagranicznej, aktów prawnych oraz w niewielkim zakresie orzecznictwa sądów oraz organów administracji publicznej.
