Średni wiek zawarcia małżeństwa. W jakim wieku Polacy decydują się na ślub?

Zdjęcie: Średni wiek zawarcia pierwszego małżeństwa w Polsce i Europie; opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

• Średni wiek, w którym kobiety i mężczyźni w Polsce wchodzą w związek małżeński, systematycznie się podnosi.
• Kobiety w Polsce zawierają pierwsze małżeństwa średnio w wieku 28,5 lat, a mężczyźni w wieku 30,8 lat.
• Najwcześniej zawierają małżeństwa kobiety i mężczyźni z Mołdawii i Turcji.
• Najpóźniej decydują się na ślub pary z Hiszpanii i Szwecji.

Warto zaznaczyć, iż prezentowane dane dotyczą zawarcia jedynie pierwszych małżeństw.

Małżeństwa dawniej i dziś

Tradycyjnie ślub uważany był za naturalny etap życia, który następował stosunkowo wcześnie. Jednak współczesne realia przynoszą nowe trendy. Coraz więcej par decyduje się na zawarcie pierwszego związku małżeńskiego w późniejszym wieku. Dlaczego tak się dzieje?

W przeszłości w wielu krajach europejskich, w tym w Polsce, małżeństwo było zawierane w relatywnie młodym wieku. W XIX i na początku XX wieku kobiety często wychodziły za mąż w wieku około 20 lat, podczas gdy mężczyźni najczęściej żenili się kilka lat później. Przesunięcie ku późniejszemu zawieraniu małżeństw zaczęło być widoczne od lat 70. XX wieku, kiedy to zmiany społeczne, takie jak rozwój ruchów feministycznych, większy dostęp do edukacji oraz rosnąca liczba kobiet na rynku pracy, zaczęły wpływać na decyzje dotyczące życia osobistego.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2023 roku średni wiek, w którym kobiety w Polsce wychodziły za mąż, wynosił 29,2 lat, podczas gdy mężczyźni wstępowali w związek małżeński mając średnio 31,4 lat. W porównaniu do lat 80., jest to wzrost o około 6-7 lat w przypadku obu płci.

Przyczyny opóźnienia decyzji o małżeństwie

Opóźnienie decyzji o zawarciu związku małżeńskiego to trend obserwowany w wielu krajach europejskich. Przyczyn tego zjawiska może być wiele. Przede wszystkim, współczesne społeczeństwo stawia na wyższe wykształcenie oraz stabilność zawodową przed podjęciem decyzji o małżeństwie. Młodzi ludzie często przedłużają okres edukacji, co przekłada się na późniejsze rozpoczęcie kariery zawodowej. Stabilność finansowa oraz pewność co do przyszłości są dla wielu najważniejsze przed podjęciem tak ważnej decyzji, jaką jest zawarcie małżeństwa.

Innym istotnym czynnikiem jest zmiana ról społecznych i podejścia do rodziny. Kobiety coraz częściej koncentrują się na rozwoju zawodowym, co sprawia, iż decyzje o małżeństwie i macierzyństwie są podejmowane później niż w przeszłości. Ponadto, zmieniające się normy społeczne oraz rosnąca akceptacja dla związków nieformalnych sprawiają, iż wiele par decyduje się na życie razem bez formalizacji związku. Współczesne społeczeństwa są również bardziej zróżnicowane pod względem wartości i norm, co powoduje, iż małżeństwo nie jest już postrzegane jako konieczność na wczesnym etapie życia dorosłego.

Podwyższenie wieku zawierania małżeństw ma swoje konsekwencje. Z jednej strony, późniejsze wchodzenie w związek małżeński wiąże się często z większą dojrzałością emocjonalną i stabilnością finansową, co może przekładać się na trwałość małżeństw. Z drugiej jednak strony, takie przesunięcie może prowadzić do późniejszego decydowania się na potomstwo, co w dłuższej perspektywie może wpłynąć na dzietność i strukturę demograficzną społeczeństwa.

Średni wiek zawarcia pierwszego małżeństwa w Europie

Instytucja małżeństwa w Europie przeżywa dziś głęboką metamorfozę. Dawno minęły czasy, gdy ślub był nieodłącznym elementem wczesnej dorosłości. Zamiast sformalizowania związku tuż po studiach, europejski młody dorosły musi najpierw zdobyć stabilność finansową, ugruntować karierę i często zabezpieczyć własne cztery kąty. Małżeństwo w XXI wieku stało się zwieńczeniem sukcesu i dojrzałej decyzji, a nie, jak miało to miejsce historycznie, punktem startowym dojrzałego życia rodzinnego.

Istnieje wiele czynników wpływających na średni wiek zawarcia pierwszego małżeństwa w poszczególnych krajach. W krajach, gdzie małżeństwo następuje wcześniej, tradycje kulturowe i religijne mogą odgrywać znaczącą rolę. Z kolei w krajach, gdzie średni wiek jest wyższy, częściej obserwuje się tendencję do przedkładania kariery zawodowej oraz stabilizacji materialnej nad wczesne zawarcie małżeństwa.

Polska, mimo rosnącego wieku zawierania małżeństw, przez cały czas plasuje się w grupie państw, gdzie ludzie decydują się na małżeństwo relatywnie młodo. W krajach zachodnich, takich jak Niemcy, Hiszpania czy Szwecja, wiek ten jest często jeszcze wyższy, co może być związane z większym naciskiem na karierę zawodową oraz innymi uwarunkowaniami kulturowymi.

Średni wiek zawarcia pierwszego małżeństwa w Polsce i Europie
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

Dane demograficzne jasno pokazują, iż choć Polacy wciąż opóźniają śluby w stosunku do poprzednich pokoleń, to w europejskim rankingu, polski mężczyzna, żeniący się średnio w wieku 30,8 lat, jest statystycznie najmłodszym panem młodym w całej Unii Europejskiej. To zestawienie buduje natychmiastowe napięcie: polska trzydziestka, która historycznie byłaby postrzegana jako wiek późny, na tle kontynentu jawi się jako zaskakująca chęć do pośpiechu.

Jednakże, warto zauważyć, iż w porównaniu do niektórych państw z południa Europy, takich jak Mołdawia (25,1 lat dla kobiet i 28,2 lat dla mężczyzn) czy Turcja (25,8 lat dla kobiet i 28,4 lat dla mężczyzn), Polacy decydują się na małżeństwo w nieco starszym wieku.

Analizując dane Eurostatu, staje się jasne, iż opóźnianie decyzji o ślubie nie jest zjawiskiem marginalnym, ale nieuchronnym marszem czasu obserwowanym na całym kontynencie. Wzrost średniego wieku jest zjawiskiem powszechnym i nie do zatrzymania. Przykładowo, w Polsce średni wiek pierwszego małżeństwa dla mężczyzn wzrósł z 26,5 lat w 2000 roku do 30,8 lat w 2023 roku.

Przesuwając się na zachód i północ Europy, obserwujemy wyraźną tendencję do zawierania małżeństw w późniejszym wieku. W krajach takich jak Włochy, Francja, Szwecja czy Hiszpania, kobiety decydują się na małżeństwo w wieku około 34-35 lat, a mężczyźni choćby w wieku 36-37 lat. Najwyższy średni wiek zawarcia małżeństwa odnotowano w Hiszpanii, gdzie kobiety zawierają małżeństwa średnio w wieku 34,9 lat, a mężczyźni w wieku 37 lat.

Przykładem kraju, w którym różnica wieku między kobietami a mężczyznami jest najbardziej wyraźna, jest Rumunia, gdzie kobiety wychodzą za mąż w wieku 28,3 lat, a mężczyźni dopiero w wieku 31,5 lat. Ta różnica wynosi aż 3,2 lat, co jest najwyższym wskaźnikiem w Europie.

Ewolucja małżeństwa

Średni wiek zawarcia małżeństwa w Polsce systematycznie się podnosi, odzwierciedlając szersze zmiany społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Młodzi ludzie coraz częściej decydują się na małżeństwo w późniejszym wieku, co wynika zarówno z chęci stabilizacji zawodowej i finansowej, jak i z przemian w tradycyjnych rolach społecznych. Zjawisko to niesie za sobą liczne konsekwencje, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i społecznym, wpływając na kształt współczesnej polskiej rodziny oraz demografię kraju.

Średni wiek zawarcia małżeństwa w Polsce i Europie jest wskaźnikiem, który odzwierciedla szereg zmian społecznych i ekonomicznych zachodzących w ciągu ostatnich dekad. Przesunięcie ku późniejszemu zawieraniu małżeństw to rezultat dążenia do osobistej i zawodowej stabilizacji, zmieniających się ról społecznych oraz nowych norm kulturowych. W przyszłości, dalsze zmiany w tej dziedzinie będą zależały od wielu czynników, w tym polityki społecznej i gospodarczej oraz indywidualnych wyborów życiowych.

Średni wiek zawierania małżeństwa w Polsce stale rośnie. Zmieniające się wartości, priorytety i sytuacja ekonomiczna sprawiają, iż młodzi ludzie podejmują decyzję o ślubie w późniejszym wieku. Choć tradycyjne pojęcie małżeństwa ewoluuje, to związek małżeński wciąż pozostaje ważnym etapem życia dla wielu osób.