4 tygodni temu
Umowa o pracę na czas nieokreślony to najbardziej pożądana przez pracowników forma zatrudnienia na polskim rynku pracy. Daje ona największe poczucie stabilizacji zawodowej i najszerszą ochronę prawną. Jednocześnie pracodawcy często podchodzą do niej z rezerwą, preferując bardziej elastyczne rozwiązania. Jak wygląda sytuacja w 2025 roku? Jakie przepisy regulują ten rodzaj umowy i jakie prawa przysługują pracownikom? Na te i inne pytania odpowiemy w naszym kompleksowym przewodniku.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym dokładnie jest umowa o pracę na czas nieokreślony i jakie są jej cechy charakterystyczne,
- jakie prawa i obowiązki przysługują pracownikowi zatrudnionemu na tej podstawie,
- kiedy i w jakich okolicznościach warto zawrzeć umowę na czas nieokreślony,
- jakie są najnowsze przepisy dotyczące umów na czas nieokreślony w 2025 roku,
- jak wygląda proces wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony,
- jakie są różnice między umową na czas nieokreślony a innymi formami zatrudnienia.
Czym jest umowa o pracę na czas nieokreślony?
Umowa na czas nieokreślony to rodzaj umowy o pracę, która – jak sama nazwa wskazuje – nie ma określonego z góry terminu zakończenia. Jest zawierana bezterminowo i trwa do momentu, gdy jedna ze stron zdecyduje się ją rozwiązać poprzez wypowiedzenie lub gdy dojdzie do porozumienia stron w kwestii jej zakończenia.
Umowę na czas nieokreślony regulują przepisy Kodeksu pracy, a także indywidualne ustalenia między pracodawcą a pracownikiem zawarte w treści umowy. Jest to forma zatrudnienia, która w największym stopniu chroni pracownika przed nieuzasadnionymi działaniami pracodawcy, takimi jak nagłe zakończenie współpracy.
W przeciwieństwie do umowy na czas określony czy na okres próbny, umowa na czas nieokreślony nie ma ustalonej daty zakończenia. To sprawia, iż pracownik może planować swoją przyszłość zawodową z większą pewnością, nie musi się martwić o to, czy jego umowa zostanie przedłużona.
Najważniejsze przepisy regulujące umowy na czas nieokreślony w 2025 roku
W 2025 roku umowy na czas nieokreślony regulowane są przede wszystkim przez Kodeks pracy, ze szczególnym uwzględnieniem art. 25-25^1. Warto znać te przepisy, by wiedzieć, na jakich zasadach funkcjonuje ten rodzaj umowy i jakie prawa przysługują pracownikowi.
Jednym z najważniejszych aspektów przepisów dotyczących umów o pracę jest mechanizm automatycznego przekształcania umów na czas określony w umowy na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 25^1 Kodeksu pracy:
- okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony między tymi samymi stronami nie może przekraczać 33 miesięcy;
- łączna liczba umów na czas określony nie może przekraczać trzech.
Jeżeli jeden z tych limitów zostanie przekroczony, umowa automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Warto jednak pamiętać, iż istnieją wyjątki od tej zasady. Limity nie mają zastosowania do umów zawartych w celu:
- zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności,
- wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
- wykonywania pracy przez okres kadencji,
- gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Przepisy te mają na celu ochronę pracowników przed nadużywaniem umów terminowych przez pracodawców.
Kiedy i jak dochodzi do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony?
Umowa na czas nieokreślony może być zawarta w kilku różnych okolicznościach.
Bezpośrednie zawarcie umowy
Pracodawca może od razu zaoferować kandydatowi umowę na czas nieokreślony, bez wcześniejszych umów terminowych. Taka sytuacja najczęściej dotyczy specjalistów z dużym doświadczeniem lub w przypadku, gdy pracodawca jest pewien kwalifikacji i umiejętności kandydata.
Przekształcenie umowy terminowej
Jak wspomniano wcześniej, umowa na czas określony przekształca się automatycznie w umowę na czas nieokreślony w dwóch przypadkach:
- gdy łączny okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony przekracza 33 miesiące,
- gdy liczba kolejnych umów na czas określony przekracza trzy.
Przekształcenie na mocy porozumienia stron
Strony mogą w każdej chwili uzgodnić zmianę rodzaju umowy z określonej na nieokreśloną. Odbywa się to zwykle poprzez zawarcie aneksu do umowy lub podpisanie nowej umowy.
Domniemanie zawarcia umowy na czas nieokreślony
Warto również wiedzieć, iż zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeżeli w umowie o pracę nie wskazano jej rodzaju, przyjmuje się, iż została zawarta umowa na czas nieokreślony. Jest to interpretacja korzystna dla pracownika, który zyskuje pełnię praw wynikających z takiej umowy.
Prawa i obowiązki pracownika na umowie o pracę na czas nieokreślony
Umowa na czas nieokreślony zapewnia pracownikowi najszerszy zakres praw i ochrony wśród wszystkich form zatrudnienia. Przyjrzyjmy się najważniejszym aspektom.
Podstawowe uprawnienia
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas nieokreślony ma prawo do:
- wynagrodzenia za pracę,
- urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy),
- ochrony przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem,
- świadczeń z ubezpieczenia społecznego (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe),
- bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
- poszanowania godności i innych dóbr osobistych.
Szczególna ochrona dla wybranych grup
Niektóre grupy pracowników na umowie na czas nieokreślony objęte są dodatkową ochroną.
Kobiety w ciąży i na urlopach związanych z rodzicielstwem – pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz w trakcie urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Wyjątkiem jest likwidacja lub upadłość pracodawcy.
Pracownicy w wieku przedemerytalnym – osoby, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, są chronione przed wypowiedzeniem, o ile ich staż pracy u danego pracodawcy uprawnia ich do emerytury po osiągnięciu tego wieku.
Przedstawiciele związków zawodowych – członkowie zarządu związku zawodowego są chronieni przed wypowiedzeniem zgodnie z przepisami ustawy o związkach zawodowych.
Obowiązki pracownika
Pracownik zatrudniony na czas nieokreślony ma również szereg obowiązków, które musi sumiennie wypełniać:
- wykonywanie pracy sumiennie i starannie,
- przestrzeganie czasu pracy,
- przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego porządku,
- dbanie o dobro zakładu pracy i jego mienie,
- zachowanie tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
- przestrzeganie zasad współżycia społecznego.
Korzyści i wyzwania dla pracodawcy
Choć umowa na czas nieokreślony jest często postrzegana jako korzystna głównie dla pracownika, ma ona również wiele zalet dla pracodawcy.
Korzyści dla pracodawcy
Lojalność i zaangażowanie pracowników – osoby zatrudnione na czas nieokreślony czują się bezpieczniej, co często przekłada się na ich większe zaangażowanie i lojalność wobec firmy.
Budowanie stabilnego zespołu – umowy na czas nieokreślony pozwalają tworzyć zgrany zespół długoterminowych pracowników, co sprzyja lepszej atmosferze i efektywności pracy.
Redukcja kosztów rekrutacji – mniejsza rotacja pracowników oznacza mniejsze wydatki na procesy rekrutacyjne i szkolenia nowych osób.
Pozytywny wizerunek pracodawcy – firma oferująca umowy na czas nieokreślony jest postrzegana jako stabilny i godny zaufania pracodawca, co przyciąga lepszych kandydatów.
Wyzwania dla pracodawcy
Mniejsza elastyczność – rozwiązanie umowy na czas nieokreślony wiąże się z koniecznością przestrzegania dłuższych okresów wypowiedzenia i uzasadniania decyzji o zwolnieniu.
Procedury wypowiedzenia – wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony wymaga podania konkretnej, prawdziwej przyczyny oraz konsultacji ze związkami zawodowymi, jeżeli działają w firmie.
Koszty długoterminowe – wraz ze stażem pracy rosną niektóre uprawnienia pracownicze (np. dłuższy urlop, dłuższy okres wypowiedzenia), co może zwiększać koszty pracodawcy.
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony
Umowa na czas nieokreślony może zostać rozwiązana na kilka sposobów:
- za porozumieniem stron,
- przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (w przypadkach określonych w Kodeksie pracy).
Okresy wypowiedzenia w 2025 roku
Długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:
Okresy wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony w 2025 roku
| Poniżej 6 miesięcy | 2 tygodnie |
| Od 6 miesięcy do 3 lat | 1 miesiąc |
| 3 lata i więcej | 3 miesiące |
Procedura wypowiedzenia przez pracodawcę
Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony przez pracodawcę wymaga spełnienia kilku warunków.
- Forma pisemna – wypowiedzenie musi zostać dokonane na piśmie.
- Przyczyna wypowiedzenia – pracodawca musi podać konkretną, rzeczywistą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Nie może to być przyczyna pozorna lub ogólnikowa.
- Konsultacja ze związkami zawodowymi – jeżeli w zakładzie pracy działają związki zawodowe, pracodawca musi skonsultować z nimi zamiar wypowiedzenia umowy.
- Pouczenie o prawie do odwołania – pracodawca musi poinformować pracownika o możliwości odwołania się do sądu pracy.
Procedura wypowiedzenia przez pracownika
Pracownik wypowiadający umowę na czas nieokreślony ma prostszą sytuację.
- Forma pisemna – podobnie jak w przypadku pracodawcy, wypowiedzenie powinno być dokonane na piśmie.
- Brak obowiązku uzasadnienia – pracownik nie musi podawać przyczyny wypowiedzenia.
- Przestrzeganie okresów wypowiedzenia – obowiązują takie same okresy wypowiedzenia jak w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę.
Warto pamiętać, iż w przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika, za porozumieniem stron można skrócić okres wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia
W niektórych sytuacjach umowa na czas nieokreślony może zostać rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Przez pracodawcę – w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, popełnienia przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie, lub utraty uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy.
Przez pracownika – jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go do innej pracy, lub w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę.
Umowa na czas nieokreślony a inne formy zatrudnienia – porównanie
Umowa na czas nieokreślony to tylko jedna z wielu form zatrudnienia dostępnych na polskim rynku pracy. Jak wypada w porównaniu z innymi?
Porównanie umowy na czas nieokreślony z innymi formami zatrudnienia
| Czas trwania | Bezterminowo | Do określonego terminu | Zwykle określony | Do wykonania dzieła |
| Ochrona przed wypowiedzeniem | Wysoka | Średnia | Niska | Niska |
| Okres wypowiedzenia | 2 tyg. – 3 mies. | 2 tyg. – 3 mies. | Według umowy | Zwykle brak |
| Składki ZUS | Pełne | Pełne | Pełne (z wyjątkami) | Brak |
| Urlop wypoczynkowy | 20-26 dni | 20-26 dni | Brak | Brak |
| Staż pracy | Wlicza się | Wlicza się | Nie wlicza się | Nie wlicza się |
| Ochrona w razie ciąży | Pełna | Częściowa | Brak | Brak |
Umowa o pracę na czas nieokreślony vs umowa o pracę na czas określony
Podstawowa różnica między tymi umowami polega na czasie ich trwania. Umowa na czas określony zawierana jest na konkretny okres, po którym wygasa, chyba iż zostanie przedłużona. Umowa na czas nieokreślony trwa do momentu jej wypowiedzenia przez jedną ze stron.
Obecnie okresy wypowiedzenia dla obu typów umów są takie same, co stanowi zmianę w porównaniu do przepisów sprzed kilku lat. Jednak w przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca musi podać konkretną przyczynę wypowiedzenia, czego nie wymaga się przy umowie na czas określony (chyba iż umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy i przewidziano możliwość jej wcześniejszego rozwiązania).
Umowa o pracę na czas nieokreślony vs umowa zlecenie
Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, która nie podlega przepisom Kodeksu pracy. W przeciwieństwie do umowy na czas nieokreślony, nie zapewnia ona takich przywilejów jak urlop wypoczynkowy, płatny zwolnienie chorobowe czy ochronę przed wypowiedzeniem.
Osoba pracująca na umowie zlecenie nie jest pracownikiem, ale zleceniobiorcą, co oznacza, iż nie przysługują jej prawa pracownicze. Zleceniobiorca ma jednak większą swobodę w organizacji swojej pracy i może wykonywać zlecenia dla wielu podmiotów jednocześnie.
Umowa o pracę na czas nieokreślony vs umowa o dzieło
Umowa o dzieło, podobnie jak umowa zlecenie, jest umową cywilnoprawną. Jej celem jest wykonanie konkretnego dzieła, a nie świadczenie pracy przez określony czas. Umowa o dzieło kończy się z chwilą wykonania dzieła i nie podlega ochronie adekwatnej dla stosunku pracy.
Wykonujący dzieło nie ma prawa do urlopu, płatnego zwolnienia chorobowego ani innych świadczeń pracowniczych. Od umowy o dzieło zwykle nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne (z wyjątkiem szczególnych przypadków), co sprawia, iż jest ona mniej korzystna pod względem zabezpieczenia społecznego.
Elementy umowy na czas nieokreślony
Każda umowa o pracę na czas nieokreślony musi zawierać kilka niezbędnych elementów, aby była zgodna z przepisami prawa pracy. Poniżej przedstawiamy podstawowe elementy takiej umowy wraz z objaśnieniami.
Niezbędne elementy umowy na czas nieokreślony:
- Strony umowy – pełne dane pracodawcy i pracownika
- Rodzaj umowy – wyraźne wskazanie, iż jest to umowa na czas nieokreślony
- Data zawarcia umowy – dzień podpisania dokumentu
- Warunki pracy i płacy, w tym:
- rodzaj pracy (stanowisko),
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę wraz ze wskazaniem jego składników,
- wymiar czasu pracy,
- termin rozpoczęcia pracy.
Na co zwrócić szczególną uwagę przy podpisywaniu umowy na czas nieokreślony?
Podpisując umowę na czas nieokreślony, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów.
- Precyzyjne określenie stanowiska i zakresu obowiązków – im dokładniej opisane są twoje zadania, tym mniejsza szansa na nieporozumienia w przyszłości.
- Wynagrodzenie i jego składniki – sprawdź, czy umowa jasno określa wysokość wynagrodzenia podstawowego oraz dodatkowych składników, takich jak premie czy dodatki.
- Okres wypowiedzenia – choć jest on określony w Kodeksie pracy, warto upewnić się, iż umowa nie zawiera zapisów wydłużających ten okres.
- Zakaz konkurencji – jeżeli umowa zawiera klauzulę o zakazie konkurencji, dokładnie przeanalizuj jej zakres i czas obowiązywania.
- Dodatkowe świadczenia – sprawdź, czy umowa określa dodatkowe świadczenia, takie jak prywatna opieka medyczna, karta sportowa czy dodatkowe ubezpieczenie.
- Elastyczność w zakresie organizacji pracy – jeżeli zależy ci na możliwości pracy zdalnej lub elastycznych godzinach pracy, upewnij się, iż umowa to uwzględnia.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy umowa na czas nieokreślony może być wypowiedziana?
Tak, umowa na czas nieokreślony może być wypowiedziana zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika. Różnica polega na tym, iż pracownik nie musi podawać przyczyny wypowiedzenia, natomiast pracodawca jest zobowiązany wskazać konkretną, rzeczywistą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie.
Jakie są okresy wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony w 2025 roku?
W 2025 roku, podobnie jak w latach poprzednich, okresy wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony zależą od stażu pracy u danego pracodawcy:
- dla pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy – 2 tygodnie,
- dla pracowników zatrudnionych od 6 miesięcy do 3 lat – 1 miesiąc,
- dla pracowników zatrudnionych 3 lata i dłużej – 3 miesiące.
Kiedy umowa na czas określony zmienia się w umowę na czas nieokreślony?
Umowa na czas określony automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony w dwóch przypadkach:
- gdy łączny okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony przekracza 33 miesiące,
- gdy liczba kolejnych umów na czas określony przekracza trzy.
Wyjątki od tej zasady dotyczą umów zawartych w celu zastępstwa pracownika, wykonywania pracy sezonowej lub dorywczej, pracy przez okres kadencji oraz gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Czy pracodawca musi podać przyczynę wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?
Tak, pracodawca wypowiadający umowę na czas nieokreślony jest zobowiązany do podania konkretnej, rzeczywistej i zrozumiałej przyczyny wypowiedzenia. Przyczyna musi być sformułowana w sposób jasny i precyzyjny, aby pracownik mógł ją zrozumieć i ewentualnie zakwestionować w sądzie pracy.
Jakie są prawa kobiet w ciąży zatrudnionych na umowie na czas nieokreślony?
Kobiety w ciąży zatrudnione na umowie na czas nieokreślony są objęte szczególną ochroną. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz podczas urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Wyjątkiem jest upadłość lub likwidacja pracodawcy.
Dodatkowo, kobieta w ciąży ma prawo do:
- zwolnienia z pracy w celu wykonania badań lekarskich zaleconych przez lekarza w związku z ciążą,
- przeniesienia do innej pracy, jeżeli dotychczasowa zagraża jej zdrowiu lub dziecku,
- urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego.
Czy umowę na czas nieokreślony można rozwiązać bez okresu wypowiedzenia?
Tak, umowę na czas nieokreślony można rozwiązać bez okresu wypowiedzenia w określonych sytuacjach:
Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, gdy:
- pracownik ciężko narusza podstawowe obowiązki pracownicze,
- pracownik popełnia przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go,
- pracownik z własnej winy traci uprawnienia niezbędne do wykonywania pracy.
Pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, gdy:
- zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go do innej pracy,
- pracodawca dopuszcza się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Umowa o pracę na czas nieokreślony. Podsumowanie
Umowa na czas nieokreślony w 2025 roku pozostaje najbardziej pożądaną formą zatrudnienia na polskim rynku pracy. Zapewnia pracownikom największą stabilność zatrudnienia i najszerszą ochronę prawną. Jednocześnie pracodawcy coraz częściej dostrzegają korzyści płynące z zatrudniania pracowników na podstawie takich umów, takie jak większa lojalność, zaangażowanie i niższa rotacja.
Kluczowe aspekty umowy na czas nieokreślony to:
- brak określonego z góry czasu trwania umowy,
- konieczność podania przez pracodawcę konkretnej przyczyny wypowiedzenia,
- okresy wypowiedzenia zależne od stażu pracy (2 tygodnie, 1 miesiąc lub 3 miesiące),
- automatyczne przekształcanie umów na czas określony w umowy na czas nieokreślony po przekroczeniu limitów,
- szczególna ochrona wybranych grup pracowników (kobiety w ciąży, osoby w wieku przedemerytalnym).
Jeśli szukasz stabilnego zatrudnienia z pełnią praw pracowniczych, warto rozważyć oferty pracy oferujące umowę na czas nieokreślony. Na portalu RocketJobs.pl znajdziesz liczne oferty pracy z różnych branż, w których pracodawcy oferują właśnie tę formę zatrudnienia. Sprawdź dostępne oferty pracy w Warszawie lub oferty pracy w Krakowie, a także oferty w interesującej Cię dziedzinie, na przykład w branży HR czy w obszarze prawnym.
Pamiętaj, iż znajomość swoich praw i obowiązków wynikających z umowy o pracę to podstawa udanej kariery zawodowej. Mamy nadzieję, iż nasz przewodnik pomoże ci lepiej zrozumieć specyfikę umowy na czas nieokreślony i podejmować świadome decyzje dotyczące twojej przyszłości zawodowej.
