10 godzin temu
Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie przepisy naprawiające tzw. emerytury czerwcowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie ponownie przeliczy emerytury, które po raz pierwszy zostały ustalone lub przeliczone w czerwcu w latach 2009–2019. Zmiany obejmą również renty rodzinne po tych osobach.
Celem nowelizacji jest wyrównanie zaniżonych świadczeń wynikających z wcześniejszych zasad waloryzacji. Szacuje się, iż podwyżkę otrzyma ponad 100 tys. osób, a przeciętny wzrost świadczenia wyniesie około 220 zł miesięcznie.
Kogo obejmą nowe regulacje?
Zmienione przepisy dotyczą osób, które w latach 2009–2019 przeszły na emeryturę w czerwcu lub w tym miesiącu miały ponownie ustalaną jej wysokość. Rozszerzono je także na renty rodzinne przysługujące po tych emerytach oraz po osobach, które osiągnęły wiek emerytalny, zmarły w czerwcu, ale nie zdążyły złożyć wniosku o świadczenie.
Nowa ustawa obejmuje wyłącznie emerytury i renty ustalane według zasad Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a zatem nie dotyczy m.in. emerytur górniczych, pomostowych ani świadczeń niezależnych od wysokości zgromadzonych składek.
Problem emerytur czerwcowych
Dysproporcje wynikały z konstrukcji waloryzacji składek i kapitału początkowego. Osoby składające wniosek w czerwcu nie korzystały z kwartalnej waloryzacji, co prowadziło do obniżenia podstawy obliczenia emerytury, nierzadko o kilkaset złotych w porównaniu z osobami przechodzącymi na świadczenie w innym miesiącu. Nowe przepisy mają na stałe wyeliminować tę lukę.
ZUS obliczy emerytury i renty tak, jak gdyby były ustalane według wskaźników obowiązujących w maju danego roku. o ile nowe wyliczenie okaże się korzystniejsze, świadczenie zostanie podwyższone i obejmie je kolejna waloryzacja.
W przypadku gdy nowa kwota byłaby niższa, zachowana zostanie dotychczasowa wysokość świadczenia. Cały proces zostanie przeprowadzony automatycznie, bez konieczności składania wniosków.
Harmonogram działań ZUS
Ponowne ustalanie świadczeń ma zakończyć się najpóźniej 31 marca 2026 r. Osoby, których sprawy dotyczące wysokości emerytury lub renty rodzinnej są w tej chwili w toku zarówno w ZUS, jak i przed sądami również nie muszą podejmować żadnych działań. Nowe zasady zostaną zastosowane dopiero po prawomocnym zakończeniu tych postępowań.
Od 1 stycznia 2026 r. nie będzie już możliwe wszczynanie nowych postępowań dotyczących ustalenia wysokości emerytur i rent wyliczanych w czerwcu. Wszystkie rozbieżności zostaną rozwiązane w ramach ustawowego, automatycznego przeliczenia.
