2 dni temu
Raport Eurostatu z 2024 roku pokazuje znaczące różnice w poziomach płacy minimalnej między krajami Unii Europejskiej. Polska plasuje się w dolnej części tabeli, ale analiza siły nabywczej przedstawia bardziej korzystny obraz.
Na tle 27 państw Unii Europejskiej, Polska znalazła się w grupie państw z minimalnym wynagrodzeniem wynoszącym 1000 euro lub mniej miesięcznie. Oprócz Polski w tej grupie są między innymi Bułgaria, Rumunia, Węgry, Litwa, Łotwa i Chorwacja. Najniższa płaca minimalna w UE wynosi 477 euro (Bułgaria), a najwyższa 2571 euro (Luksemburg). W Polsce poziom minimalnego wynagrodzenia jest wyraźnie wyższy niż w Bułgarii, ale daleko mu do liderów rankingu, takich jak Niemcy czy Francja.
Warto jednak zaznaczyć, iż płaca minimalna w Polsce dynamicznie rosła na przestrzeni ostatnich lat. Średnioroczna stopa wzrostu między lipcem 2014 roku a lipcem 2024 roku wyniosła 9,5 proc., co plasuje Polskę w czołówce państw pod względem tempa podwyżek. Tylko Rumunia (+13,7 proc.), Litwa (+12,3 proc.) i Bułgaria (+10,6 proc.) mogą pochwalić się wyższymi wskaźnikami wzrostu w tym okresie.
https://www.euractiv.pl/section/praca-i-polityka-spoleczna/news/gdzie-w-europie-ludzie-zyja-najdluzej-eurostat-opublikowal-dane/
Płaca minimalna w standardach siły nabywczej
Choć nominalna wartość płacy minimalnej w Polsce wydaje się niska na tle bogatszych państw UE, sytuacja zmienia się, gdy uwzględnimy parytet siły nabywczej (PPS). Ten wskaźnik uwzględnia różnice w poziomie cen między krajami, co pozwala na bardziej sprawiedliwe porównanie rzeczywistej wartości wynagrodzeń.
W ujęciu PPS Polska należy już do grupy z płacą minimalną powyżej 1250 PPS – tej samej, w której znajdują się Niemcy, Francja czy Irlandia. Oznacza to, iż mimo niższych kwot nominalnych polskie minimalne wynagrodzenie pozwala na zakup większej ilości towarów i usług w porównaniu z krajami, gdzie koszty życia są wyższe.
Z perspektywy siły nabywczej Polska wyprzedza wiele państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Czechy, Słowację, Węgry i Bułgarię, które należą do grupy państw z płacą minimalną poniżej 1000 PPS.
https://www.euractiv.pl/section/gospodarka/news/eurostat-inflacja-w-strefie-euro-spada-trzeci-miesiac-z-rzedu/
Rola płacy minimalnej w systemie gospodarczym
Minimalne wynagrodzenie w Polsce stanowi 57 proc. mediany zarobków brutto, co stawia kraj na równi z takimi państwami jak Holandia i Luksemburg. Dla porównania, w Estonii minimalna płaca to jedynie 42 proc. mediany zarobków, a we Francji aż 66 proc. Wysoka proporcja w Polsce oznacza, iż minimalne wynagrodzenie jest kluczowym elementem systemu wynagrodzeń i ma bezpośredni wpływ na sytuację materialną dużej części pracowników.
Według danych z 2018 roku około 12,1 proc. polskich pracowników zarabiało mniej niż 105 proc. krajowej płacy minimalnej. Był to jeden z wyższych odsetków w UE – wyprzedzały nas jedynie Rumunia, Bułgaria i Słowenia. Dla porównania, w Hiszpanii czy Belgii odsetek ten wynosił poniżej 1 proc. To pokazuje, iż płaca minimalna w Polsce dotyczy większego odsetka pracowników, co wskazuje na większe nierówności płacowe w porównaniu z bogatszymi krajami Europy Zachodniej.
Dynamiczne zmiany i wyzwania
Polska w ostatnich latach znacząco podniosła poziom płacy minimalnej. To działanie miało na celu zarówno poprawę standardu życia najgorzej opłacanych pracowników, jak i stymulację gospodarki poprzez zwiększenie siły nabywczej społeczeństwa. Jednak gwałtowny wzrost wynagrodzeń minimalnych niesie ze sobą wyzwania.
Z jednej strony, wzrost płacy minimalnej może prowadzić do redukcji ubóstwa i poprawy warunków życia. Z drugiej jednak, może wpływać na konkurencyjność małych firm oraz podnosić koszty zatrudnienia. W kontekście inflacji, która była wyjątkowo wysoka w 2022 roku, wzrost płacy minimalnej może przyczyniać się do spirali kosztów i cen.
Polska na tle liderów
Luksemburg, Niemcy, Francja i Holandia to kraje, które oferują najwyższe płace minimalne w Europie. Warto jednak zauważyć, iż choćby w tych państwach płaca minimalna nie zawsze gwarantuje dostatnie życie, szczególnie w dużych miastach o wysokich kosztach utrzymania.
Na przykład w Niemczech i Francji minimalne wynagrodzenie wynosi około 50 proc. mediany zarobków. To oznacza, iż osoby zarabiające najniższe pensje mogą mieć trudności z utrzymaniem w przypadku nagłych wydatków.
Porównanie z krajami kandydującymi
Analizując wynagrodzenia w krajach kandydujących do UE, takich jak Serbia, Albania czy Ukraina, Polska wyróżnia się pozytywnie. Płaca minimalna w tych krajach często nie przekracza 500 euro, co w przeliczeniu na PPS również plasuje je poniżej Polski.
Warto jednak zaznaczyć, iż kraje te mierzą się z innymi wyzwaniami gospodarczymi, takimi jak wysokie bezrobocie, niestabilność polityczna i brak dostępu do rynków europejskich.
Płaca minimalna w Polsce – spojrzenie w przyszłość
Polska przez cały czas ma wiele do zrobienia, aby zrównać poziom minimalnego wynagrodzenia z najbogatszymi krajami UE. Choć tempo wzrostu płacy minimalnej jest imponujące, wciąż pozostajemy daleko w tyle za takimi krajami jak Luksemburg czy Irlandia.
Jednak w kontekście siły nabywczej Polska już teraz konkuruje z krajami zachodnimi. Stabilność ekonomiczna i utrzymanie tempa wzrostu płac to najważniejsze wyzwania na nadchodzące lata. Warto też zwrócić uwagę na potrzebę zmniejszania nierówności płacowych, co wpłynie na zwiększenie udziału klasy średniej w polskiej gospodarce.
