Jedni „mostkują”, drudzy pracują za zwykłą stawkę – tak pracownicy spędzają majówkę

7 godzin temu

Długi weekend majowy to dla wielu Polaków okazja do wypoczynku. Jednak dla setek tysięcy osób to kolejne dni pracy – często bez dodatków, z pominięciem prawa do wolnego czasu. W najnowszych danych przedstawionych przez Grupę Progres i Conperio, a także analizach z GUS, wyraźnie widać skalę zjawiska: zarówno tych, którzy muszą pracować z obowiązku, jak i tych, którzy „mostkują” święta, by przedłużyć sobie urlop – nie zawsze uczciwie.

Kto pracuje w majówkę?

Z raportu Grupy Progres wynika, iż ponad 40 proc. Polaków pracuje w branżach, które wymagają obecności również w dni ustawowo wolne. Wśród nich znajdują się pracownicy służby zdrowia, logistyki, transportu, handlu, energetyki, służb mundurowych i produkcji FMCG (towary szybkozbywalne, np. żywność, napoje).

Tylko w samej Warszawie w majówkę pracuje ponad 1100 kierowców autobusów, a codziennie służbę pełni ponad 9 tys. policjantów. Na wolne nie mogą też liczyć pracownicy gastronomii, hoteli czy sklepów spożywczych, zwłaszcza w miejscowościach turystycznych.

Produkcja żywności, wody czy energii nie zatrzymuje się ani na moment. SOR-y i punkty nocnej pomocy zdrowotnej w największych miastach notują w majówkę choćby 20-procentowy wzrost liczby pacjentów. Podobnie z branżą informacyjną i komunikacyjną – media muszą nadawać, a dziennikarze, technicy czy realizatorzy pracują jak co dzień.

Brak dodatków – mimo pracy w święta

Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie każdemu pracownikowi przysługuje podwójna stawka za majówkową pracę. Jak wyjaśnia Iwona Wieczyńska z Grupy Progres, jeżeli świąteczna zmiana została wpisana w harmonogram, a obowiązki nie przekraczają normy godzinowej, to nie przysługuje żaden dodatek. W przypadku systemów pracy ciągłej (np. w szpitalach, transporcie miejskim czy magazynach) normą jest praca także w święta – bez dodatkowego wynagrodzenia.

Mostkowanie świąt – L4 zamiast urlopu

Tymczasem lwia część Polaków idzie w drugą stronę – i przedłuża sobie świętowanie poprzez tzw. „mostkowanie”. Część z nich wykorzystuje dni urlopowe, jednak nie wszyscy są tak uczciwi. Coraz częstszą praktyką jest to, iż pracownicy w okolicach świąt biorą zwolnienie lekarskie, żeby np. 2 maja – który w tym roku wypada w piątek i nie jest dniem wolnym od pracy – zostać w domu.

I choć wielu z tych pracowników nie choruje, to z łatwością wykorzystują teleporady, by uzyskać papierek od lekarza. L4 w majówkę, liczone już w tysiącach, stanowią realne straty dla firm, zarówno kadrowe i finansowe, jak i organizacyjne.

– Zjawisko to, choć nieformalne, przynosi wymierne skutki dla przedsiębiorstw. Absencje chorobowe w dniach okołoświątecznych to często efekt nadużycia systemu – mówi Mikołaj Zając, prezes Conperio. W odpowiedzi na to firmy sięgają po narzędzia analityczne, jak np. Pulpit Absencji, który wykrywa wzorce fikcyjnych zwolnień i umożliwia ich kontrolę.

Algorytmy mogą pokrzyżować przedłużanie weekendów

Dobrym przykładem działania tej platformy jest pracownik, który w pierwszym kwartale roku pobrał cztery zwolnienia, z czego te pobrane w lutym zbiegały się z czasem ferii zimowych. Zwolnienia, wystawione jedno po drugim, były podpisane przez dwóch różnych lekarzy z dwóch placówek medycznych. Menadźer zdecydował o kontroli kolejnego L4 pracownika – a ten, mimo wskazania, iż powinien leżeć, naprawiał samochód.

Pulpit Absencji to sposób na walkę z nieuczciwymi praktykami i realne wsparcie dla działów HR w planowaniu pracy i analizowaniu kosztów absencji. Od podejścia menadżerów do problematyki absencji chorobowej zależy bardzo dużo, szczególnie jeżeli chodzi o jej monitorowanie i skuteczne obniżanie.

Jednak zarówno państwo, jak i pracodawcy powinni przyjrzeć się na nowo zasadom pracy w dni wolne, by system był sprawiedliwszy i mniej podatny na nadużycia.