Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców wymagają doprecyzowania

Zdjęcie: logotypy Funduszy Europejskich / nadia9

Choć część regulacji jest jasno sformułowana, w praktyce wiele zależy od interpretacji poszczególnych urzędów. Dlatego – zdaniem Konfederacji Lewiatan – pożądane byłoby ujednolicenie stosowania nowych przepisów, które zapewniłoby większą przejrzystość i stabilność procedur.

Konfederacja Lewiatan przygotowała trzy ekspertyzy: Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji po zmianach w 2025 roku (tzw. Niebieskiej Karty UE), Obowiązki i odpowiedzialność pracodawcy zatrudniającego obywateli państw trzecich oraz Procedura legalizacji zatrudnienia cudzoziemców w Polsce po zmianach w 2025 r. Wszystkie związane są z zatrudnianiem cudzoziemców w naszym kraju.

Od 1 czerwca 2025 r. w Polsce zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy dotyczące powierzenia pracy cudzoziemcom oraz przyznawania Niebieskiej Karty UE. To efekt wejścia w życie ustawy o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium RP oraz implementacji unijnej dyrektywy 2021/1883 do ustawy o cudzoziemcach. Nowe regulacje znacząco upraszczają procedurę uzyskania Niebieskiej Karty oraz poszerzają prawa jej posiadaczy – szczególnie w zakresie mobilności krótkoterminowej i długoterminowej między państwami członkowskimi.

Dzięki zmianom specjaliści z wysokimi kwalifikacjami mogą łatwiej przenosić się do Polski i podejmować tu pracę, a także prowadzić działalność gospodarczą na warunkach zbliżonych do przysługujących obywatelom naszego kraju. Ułatwienia obejmują również członków rodzin posiadaczy Niebieskiej Karty, zgodnie z wymaganiami nałożonymi przez unijną dyrektywę.

Z drugiej strony ustawa o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom uszczelnia procedury legalizacji pracy obywateli państw trzecich i nakłada na firmy nowe obowiązki. Nowe przepisy miały usprawnić i przyspieszyć procedury migracyjne. W praktyce ogólne sformułowanie niektórych przepisów powoduje, iż pracodawcy mają trudności z ich interpretacją. Z kolei wymogi organów rozpatrujących wnioski o legalizację pracy cudzoziemców różnią się w zależności od urzędu Ujednolicenie zasad byłoby korzystne, bo zwiększyłoby przejrzystość i przewidywalność.

– Od 1 czerwca 2025 r. polskie firmy powierzają pracę cudzoziemcom na zmienionych zasadach. Stosowanie przepisów migracyjnych stanowi dla przedsiębiorców istotne wyzwanie – nie tylko ze względu na ich rozproszenie w różnych aktach prawnych, ale także z powodu niejednolitych interpretacji urzędów. Przygotowane ekspertyzy przedstawiają nowe zasady legalizacji pracy cudzoziemców zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej, co powinno ułatwić firmom prowadzenie procesów związanych z legalnym zatrudnieniem. Opracowania te pomagają lepiej zrozumieć obowiązujące procedury oraz obowiązki pracodawców, których niedopełnienie może wiązać się z dotkliwymi sankcjami – mówi Nadia Winiarska, ekspertka Konfederacji Lewiatan

W ostatnich latach polski rynek pracy w coraz większym stopniu opiera się na zatrudnieniu cudzoziemców. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, pod koniec lutego 2025 roku w Polsce pracowało już ponad 1,05 mln obcokrajowców, a liczba ta rośnie zarówno z roku na rok, jak i miesiąc do miesiąca. Z kolei dane ZUS pokazują, iż na koniec marca 2025 r. do systemu ubezpieczeń społecznych zgłoszonych było ponad 1,2 mln pracowników z zagranicy, z czego najliczniejszą grupę stanowili obywatele Ukrainy. Najczęściej pracują oni na podstawie umowy o pracę (ponad 688 tys.), umów cywilnoprawnych (434 tys.) oraz w ramach działalności gospodarczej (blisko 74 tys.).

Rosnąca liczba zagranicznych pracowników to odpowiedź na poważne braki kadrowe, z którymi mierzą się polskie firmy, zwłaszcza w sektorach transportowym, przemysłowym i budowlanym. Z badań wynika, iż niemal połowa przedsiębiorstw zatrudnia w tej chwili cudzoziemców, a kolejne 15 proc. planuje zwiększenie ich udziału w swoich zespołach. Za tym trendem stoją przede wszystkim niedobory wykwalifikowanej siły roboczej, ambicje ekspansji zagranicznej firm oraz poszukiwanie sposobów na optymalizację kosztów.

W sytuacji niekorzystnych zmian demograficznych i kurczącej się liczby pracowników zatrudnianie obcokrajowców staje się dla wielu firm elementem kluczowym. Warto jednak pamiętać, iż to nie tylko szansa na rozwój, ale także szereg obowiązków po stronie pracodawcy. Legalne powierzenie pracy cudzoziemcowi wymaga rzetelnego przestrzegania procedur dotyczących zezwoleń na pracę i pobyt, terminowego zgłaszania zmian oraz stałego monitorowania formalności. Dla wielu firm największą trudnością pozostaje czasochłonny proces legalizacji, który trzeba uwzględnić już na etapie planowania zatrudnienia. Uproszczenie przepisów i skrócenie procedur imigracyjnych mogłoby istotnie zwiększyć możliwości zatrudniania pracowników z zagranicy.

Pobierz ekspertyzy:

Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji po zmianach w 2025 roku (tzw. Niebieskiej Karty UE),

Obowiązki i odpowiedzialność pracodawcy zatrudniającego obywateli państw trzecich

Procedura legalizacji zatrudnienia cudzoziemców w Polsce po zmianach w 2025 r.

Ekspertyza została przygotowana w ramach projektu pt. „Obserwatorium DEI”. Projekt realizowany w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.

Konfederacja Lewiatan