[RAPORT] Uniknąć błędów zachodu. Przestępczość wśród imigrantów a polityki publiczne

W 2015 r. kryzys migracyjny spowodował napływ uchodźców do Europy Zachodniej, co śledziliśmy przed ekranami telewizorów. Dziś nielegalne próby przekroczenia granicy stały się codziennością, a media regularnie donoszą o przypadkach łamania prawa przez cudzoziemców. W rezultacie imigracja coraz częściej postrzegana jest nie jako szansa, ale jako zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli. Najnowszy raport Warsaw Enterprise Institute pokazuje, iż imigracja nie musi być zagrożeniem – pod warunkiem prowadzenia odpowiedzialnej polityki.

W debacie publicznej brakuje sprawdzonych danych na temat imigracji – stąd po obu stronach politycznego sporu funkcjonuje wiele mitów, które nie służą wypracowaniu porozumienia, a jedynie podgrzewają emocje i stają się paliwem konfliktu społecznego. Po prawej stronie uważa się, iż jakakolwiek imigracja związana jest ze wzrostem przestępczości i należy ją ograniczać. Po stronie lewej sądzi się, iż aby zapobiec negatywnym zjawiskom związanym z napływem imigrantów, wystarczy zaoferować im odpowiednio wysokie świadczenia socjalne.

Ambicją Warsaw Enterprise Institute jest racjonalizacja debaty publicznej w oparciu o sprawdzone dane. Dlatego przeprowadziliśmy szeroko zakrojone badanie czynników wpływających na przestępczość wśród cudzoziemców. Po zbadaniu realizowanych strategii migracyjnych oraz analizie szeregu wskaźników ekonomicznych i społecznych z ponad 30 państw, wysuwamy następujące wnioski:

• Świadczenia socjalne przyciągają imigrantów spoza UE, ale osłabiają ich chęć do pracy. Na terenie wspólnoty w 2023 r. rozpatrzono 865 tys. wniosków azylowych, z czego aż 334 tys. wpłynęło do Niemiec, kraju z wysoką zapomogą socjalną (ponad 20 proc. PKB wydawanego na świadczenia społeczne). Jednocześnie to w tym państwie imigranci najczęściej mogli liczyć na pozytywną odpowiedź (37 proc. wnioskodawców uzyskało prawo do azylu). Według stanu na rok 2024, wskaźnik zatrudnienia wśród imigrantów w Niemczech wy nosi ok. 72,5 proc., przy czym w Polsce jest to aż 84,8 proc.
• Napływ imigrantów socjalnych często wiąże się ze wzrostem przestępczości. W Niemczech cudzoziemcy stanowili w 2024 r. ok. 17 proc. populacji, ale odpowiadali już za ponad 40 proc. przestępstw. W Szwecji w 2023 r. udział imigrantów w społeczeństwie wyniósł 20 proc., przy czym odpowiadali oni aż 37 proc. populacji więziennej. W mniej socjalnie hojnej Polsce jednak sytuacja jest jednak znacznie bardziej korzystna – udział obcokrajowców w populacji wynosi około 6,6 proc., przy czym odpowiadają oni jedynie za ok. 5 proc. przestępstw oraz stanowią oni 4,2 proc. populacji więziennej.
• Skłonność do łamania prawa przez cudzoziemców spada wraz ze zwiększaniem inwestycji w porządek publiczny oraz wraz ze wzrostem ryzyka deportacji. W krajach wydających relatywnie więcej na porządek publiczny przestępczość wśród imigrantów jest niewielka. Potwierdzają to nasze badania. Wzrost nakładów publicznych na struktury siłowe do ok. 2 proc. PKB zmniejsza przestępczość wśród cudzoziemców. W krajach, w których powszechne są deportacje osób skazanych po odbyciu kary obserwujemy poprawę bezpieczeństwa. Przeprowadzone badania potwierdzają te doniesienia, wskazując na ujemną zależność między wzrostem wydaleń cudzoziemców po odsiedzeniu wyroku, a ich udziałem w populacji więziennej.

Warsaw Enterprise Institute podkreśla znaczenie odpowiedzialnej polityki migracyjnej. Napływ cudzoziemców niesie ze sobą zarówno szanse rozwojowe, jak i wyzwania, którym należy się uważnie przyglądać. Jesteśmy przeciwni koncepcji zamknięcia granic, a otwarcie ich dla legalnych przybyszy postrzegamy jako rozwiązanie korzystne. Racjonalne i dobrze zaplanowane podejście do imigracji może wspierać rozwój gospodarczy, szczególnie w obliczu wyzwań demograficznych. Doświadczenia państw Europy Zachodniej pokazują, iż brak polityki migracyjnej opartej na solidnych podstawach, może prowadzić do poważnych problemów i napięć społecznych.

POBIERZ RAPORT